Lee ND filters

[Shamrock]

Om foto’s met lange sluitertijd te maken heb ik besloten om ND filters aan te schaffen. Heb alle alternatieven bekeken en de keuze is gevallen op Lee Filters. Ik vind het lastig inschatten hoeveel stops ik nu nodig heb voor bepaalde situaties. Ik begrijp dat dit natuurlijk afhangt van wat je fotografeert, welk effect je wilt bereiken en de licht omstandigheden. Mijn inschatting is dat seconden lange opnames beslist zullen voorkomen.

Ik kan voor de Big Stopper gaan, maar dan “zit je vast” aan 10 stops. Dan is het alles of niets zeg maar. Heb liever wat meer keuzemogelijkheden. Gelet op het budget wordt het dan:
- twee filters uit de Pro Glass serie 0.6 & 0.9 (2 & 3 stops) of
- drie filters van de kunststof uitvoeringen 0.6, 0.9 & 1.2. (2,3 & 4 stops).

Ga ik voor de aanschaf van de Pro Glass serie dan zou ik met stapelen 4, 5 of 6 stops kunnen bereiken. Met de kunststof serie zou dat 5, 6, 7 en 9 stops zijn , hetgeen natuurlijk lekker flexibel is. Ik heb begrepen dat wanneer je gaat stapelen je gaat inleveren op de optische kwaliteit. Mijn vraag aan jullie is:
- in hoeverre dit effect wel of niet te verwaarlozen is.
- is het überhaupt zinvol om 3 x te stapelen en/of ga je op andere vlakken (kleurzweem?) inleveren

Ik fotografeer als hobby en gebruik een D80, welke in de toekomst een keer vervangen zal worden door de D7100 of diens opvolger. Ik zal niet de overstap naar FX maken. Het objectief welk ik het meest gebruik is de Nikon 17-55 2.8. In mindere mate zal de Nikon 18-200 3.5-5.6 er een keer opgeschroefd worden.

Ik hoor graag wat jullie ervaringen zijn.

[gjb]

In de N-Photo van november 2012 staat een test van de 6 meest gebruikte houders. Niet met de ND filters maar met ND grad filters.
De Lee komt daar als zeer goed naar voren maar tevens ook als duurste.
Als "best on test" komt daar de Cokin P-serie.

Ik ben me zelf aan het oriënteren op een ND grad kit en heb helaas geen ervaring met ND filters.

[a vgastel]

Hier wat info hoe te werken met de stops zoals je aan geeft.
http://dslr.nl/?cat=workshops&id=1722
In dit topic staat ook wat over kleur zweem en een test uitslag.
viewtopic.php?f=32&t=43909

Lee filter

Lees deze eens door van Peter Hill
Staat veel in
En mocht je nog een bepaalde adapter ring zoeken om het geheel passend te maken.
Dan zie deze eens

[Hans Braakhuis]

Een twee of drie stops kan ik ook nog wel simuleren met wat minder ISO of een snellere Sluitertijd. Vandaar dat ik alleen een 10 stops filter gebruik.
Ben begonnen met de wat goedkopere Heliopan en kwam daarna de ongeveer twee duurdere B+W tegen. De B+W is gelukkig twee keer beter (scherper) en geeft minder bruine zweem. Daarna nog een verstelbare ND gekocht, maar die durf ik nog niet uit te proberen in de praktijk.

Lees http://www.hansbraakhuis.nl/filters.pdf voor meer info, tips en ervaringen.

[Vincent]

Ik heb zelf op DX (en op de 17-55) altijd de Cokin serie gebruikt (tegenwoordig Stealth Gear) en dat is altijd goed bevallen. Enig nadeel van deze filters is dat als je ging stapelen, je kleurzweem in de foto kreeg. Lee staat wel bekend over geen (wat in werkelijkheid neerkomt op vrijwel geen) kleurzweem. Op zich is een homogene kleurzweem in een foto vrij goed te corrigeren in post. Maar dat gaat mis als je ook ND Grads gaat gebruiken, dan is de kleurzweem niet langer homogeen en niet eenvoudig te corrigeren.. Dus als je toch wilt gaan stapelen en eventueel grads wilt gaan gebruiken dan zou ik de hoogste kwaliteit nemen: Lee.

Nadeel van stapelen is dat je meer kans hebt op reflecties tussen de filters wat ook ten koste kan gaan van scherpte en contrast en lelijke (soms mooie) lichtvlekken kan opleveren. Dat heb je bij 1 filter ook al, vooral als je richting het licht schiet. Om die reden heeft 1 filter altijd voorkeur, maar dat is financieel uiteraard minder aantrekkelijk. Dan zou je naast de basis set ook een big stopper moeten halen en dat ga je wel in je portemonnee voelen...

[weimaraner]

Filters stapelen probeer ik zoveel mogelijk te vermijden - het komt de kwaliteit van de foto zeker niet ten goede. Dit is ook de reden dat ik, hoewel misschien makkelijker in het gebruik, besloten heb geen variabel ND filter aan te schaffen - dit zijn immers twee polarisatiefilters op elkaar.

Het aantal stops dat je nodig hebt hangt helemaal af van je onderwerp en de lichtomstandigheden - zoals je zelf al zegt.
Ik heb zelf de Lee Big Stopper en de B+W ND110, allebei zo'n 10 stops. Daarnaast een 3-stops schroeffilter van Hoya en een hele set grijsverloopfilters van Lee en Cokin. En, en vergeet deze laatste zeker niet, een B+W polarisatie filter.
Mijn ervaring is dat je met een 10 stops filter en een 3 stops filter de meeste situaties wel de baas kan - daarnaast zou ik zeker ook een polarisatiefilter aanschaffen (overigens is de reden dat ik twee 10-stops filters heb puur omdat ik pas later over gegaan ben op Lee).

Een paar voorbeeldsituaties:
- Watervallen. Deze fotografeer ik bij voorkeur bij bewolkt weer om te voorkomen dat de witte gedeelten (waar het water schuimt) gaan clippen door het zonlicht. In die situaties is de drie stops plus een polarisatiefilter voldoende om beweging in het water te krijgen. Het polarisatiefilter houdt nog eens minimaal 1 stop licht tegen en vermindert tevens reflecties van natte stenen en gebladerte waardoor de kleuren voller worden. Bij helder water van bijvoorbeeld een beekje krijg je ook mooiere kleuren in het gesteente op de bodem.
- Zee. Wil je de zee helemaal vlak krijgen dan heb je minimaal een sluitertijd van 30 seconden nodig - dan kom je dus al gauw uit bij een extreem ND filter (bijvoorbeeld 10 stops).
- Branding. Wil je nog wel wat structuur in de branding (of terugtrekkende golven op het strand) en geen geheel vlakke zee dan kom je ook al op meerdere seconden sluitertijd uit. Bij fel licht (bijvoorbeeld ondergaande zon) zit je dan ook aan een extreem ND filter vast. Bij somber weer kun je het misschien met wat knijpen van je diafragma al met 3 stops af.
- Wolken. Mijn ervaring is dat je daar ook minimaal 30 seconden (en dus extreem ND) voor nodig hebt om beweging vast te kunnen leggen - en dat dan ook nog op een winderige dag.

Dit zijn mijn ervaringen in het kort. Het kan wat variëren afhankelijk van het weer maar ik kom er met mijn spullen altijd wel uit en desnoods kan ik nog iets met diafragma (en in het uiterste geval ISO) spelen. Stapelen van meerdere ND filters zou ik zoveel mogelijk proberen te vermijden vanwege het kwaliteitsverlies Iets dat zeker snel zichtbaar is als je een ondergaande zon fotografeert). Daarnaast hou je dan nog wat speling over om er een grijsverloopfilter bij te zetten mocht je met veel contrast te maken hebben.

Overigens zul je bij het gebruik van een 10-stops filter altijd met kleurzweem te maken krijgen. Zo heeft mijn B+W een magenta zweem en de Big Stopper een blauwzweem. Uit de testen die ik gelezen heb blijkt dat ook andere merken in meer of mindere mate last hebben van kleurzweem. Dit is echter als je RAW/NEF schiet makkelijk te corrigeren in de nabewerking (en als je bij gebruik van de Big Stoppper de witbalans van de camera op 10.000K zet zit je ook aardig in de goede richting).

[Shamrock]

Weimaraner bedankt voor de uitgebreide en duidelijke uitleg! En de anderen ook bedankt voor jullie reactie en links. Ben weer wat wijzer geworden.

[Frans Heinsbroek]

Ik had met Cokin en Stealth ook last van kleurzweem. Soms geeft het resultaten die er helemaal niet slecht uitzien maar als bij blauwe lucht,ondergaande zon en wat wolken waar de zon van onder tegenaan schijnt alles geel/oranje wordt, dat was toch niet echt mijn ding. Omdat ik Lee wel mooi vind maar ook erg aan de prijs en dat er niet voor over heb heb ik 3 84.5 grijsverloop filters gekocht en moet zeggen dat ik met de resultaten heel tevreden ben. Ook als ik er 3 ( om te testen) op de houder zet. Direct tegen de zon in is het resultaat met de 84.5 ook een stuk beter.
Wat mij betreft een aanrader.

Frans