Maar, wat ik geregeld tegenkwam over de GPS ontvangers voor op de camera, is dat ze de camera batterij nogal snel willen leegtrekken. Daarnaast blijkt dat de nauwkeurigheid en de snelheid van het oppakken van het satelliet signaal ook nog wel eens te wensen over laat.
Ik ben dan ook gaan zoeken of er losse kwaliteits GPS ontvangers zijn die draadloos gekoppeld kunnen worden aan de Nikon D810. Uiteindelijk ben ik bij het bedrijf Bad Elf en Foolography terechtgekomen.
Het Amerikaanse bedrijf Bad Elf heeft zich gespecialiseerd in de ontwikkeling van GPS hard- en software voor gebruik op land, zee en lucht in combinatie met apparatuur van Apple. Hierbij gaat de data overdracht op basis van Bluetooth.
Het Duitse bedrijf Foolography heeft zich gespecialiseerd in Bluetooth dongle’s voor gebruik op Nikon apparatuur. Vorig jaar zijn Bad Elf en Foolography gaan samenwerken en hebben hun producten en firmware op elkaar afgestemd. Hierdoor is niet alleen de data overdracht snel en storingsvrij maar is het ook mogelijk geworden om de Bad Elf GPS ontvangers als afstandsbediening voor de camera te gebruiken. Je kan tot vijf verschillende apparaten via Bluetooth koppelen aan de GPS ontvanger.
Bluetooth dongle
De Bluetooth dongle die Foolography ontwikkeld heeft is behoorlijk klein. De afmetingen van deze dongle voor de Nikon D810, type Unleashed D200+(D800 mod), zijn 18,5 x 13 x 11 mm en weegt 5 gram. Hij wordt rechtstreeks op de 10-pins connector van de D810 geplaatst, zie onderstaande afbeeldingen.
Bluetooth dongle Foolography Unleashed D200+(D800 mod)
Nikon D810 met Unleashed D200+(D800 mod)
Het stroomverbruik van de Bluetooth dongle tijdens fotograferen is 11mA. Als de belichtingsmeter niet actief is, is het verbruik 1.85mA en als de camera uit staat loopt dit terug naar 0.066mA. De Bluetooth dongle laat je op de camera zitten als je de camera opbergt. Het stroomverbruik is dan zo laag dat de batterij zeker 2 jaar mee gaat.
Bluetooth GPS ontvanger
Bad Elf heeft een drietal Bluetooth GPS ontvangers ontwikkeld die allen geschikt zijn voor gebruik in combinatie met de Unleashed D200+(D800 mod). De Bad Elf GPS Pro, de Bad Elf GPS Pro+ en de Bad Elf GNSS Surveyor. Deze GPS ontvangers zijn tevens data loggers waardoor je naderhand op een kaart kan terugzien waar je geweest bent. Daarnaast is het mogelijk om de Bluetooth GPS ontvanger als externe GPS ontvanger in combinatie met een iPhone of iPad.
De onderstaande afbeelding is van de Bad Elf GPS Pro.
Bluetooth GPS ontvanger, de Bad Elf GPS Pro
Alle drie GPS ontvangers van Bad Elf zijn wat vormgeving betreft hetzelfde maar hebben toch een aantal wezenlijke verschillen. Via Bad Elf heb ik onderstaande tabel ontvangen wat een goed overzicht van de verschillen, let maar niet op de opmerking rechtsboven...
Overzicht Bad Elf Bluetooth GPS ontvangers
De Bad Elf GPS Pro+ heeft het voordeel t.o.v. de Bad Elf GPS Pro dat hij naast het Amerikaanse Global Positioning System (GPS) tevens gebruik maakt van het Russische Globalnaya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema ofwel GLONASS. Hierdoor haal je een wat hogere nauwkeurigheid en daarnaast snellere fix tijden.
Het andere voordeel van de Bad Elf GPS Pro+ t.o.v. de Bad Elf GPS Pro is dat hij zich gedraagt als een USB stick, je kunt eenvoudigweg je track informatie overzetten naar je (Windows) computer.
De Bad Elf GNSS Surveyor is de duurste van het trio en heeft de hoogst haalbare nauwkeurigheid van 1m. Maar, je kunt je afvragen of dit nog wel zinvol is. Overigens is dit model nog niet verkrijgbaar in Europa.
Op nagenoeg alle afbeeldingen van de Bad Elf GPS ontvangers, de eenheden in mph (miles per hour) of ft (feet). Dit is om te zetten naar kph (kilometer per uur) of m (meter). Iets dat je niet uit de handleidingen of het Internet kan achterhalen maar wat duidelijk werd na navraag bij de fabrikant.
Alle drie de Bad Elf GPS ontvangers configureer je eenmalig met een Apple (iPhone / iPad) met de bijbehorende applicatie, zie onderstaande afbeelding.
Bad Elf iPhone / iPad app
Combinatie Bad Elf GPS ontvanger en Foolography Bluetooth dongle
Het pairen van de Bluetooth dongle met de Bad Elf GPS ontvanger is redelijk eenvoudig en staat hier beschreven.
Omdat ik een korte opstarttijd belangrijk vind, heb ik navraag hierover gedaan bij Foolography. Onderstaande reactie heb ik gekregen.
The Unleashed will connect to the Bad elf usually within 1-10 seconds. However, to make startup time even faster than that, we've added two features: when you turn off the camera (or it goes into standby), the Unleashed keeps the Bluetooth connection alive for another 15 minutes, so if you start using the camera after a short break, there is zero delay until you have up to date GPS info. After those 15 minutes, the Unleashed disconnects from the GPS, but it remembers the last position for another 30 minutes. If you start using your camera again in that time, you'll have almost fresh GPS data from the first image on even if you can't wait those 5 seconds it might take to connect back to the GPS.
Doordat de firmware van de Bluetooth dongle is afgestemd op de firmware van de Bad Elf GPS ontvangers, is het mogelijk om de GPS ontvanger te gebruiken als afstandsbediening voor de camera. Zie onderstaande afbeelding. Mocht je overigens toch gehecht zijn aan een bedrade afstandsbediening, deze past op de 2.5mm jack aansluiting van de Bluetooth dongle Unleashed D200+.
Afstandsbedieningsfunctie Bad Elf GPS
Leverancier
In Nederland heb ik maar één zaak gevonden waar de Bad Elf verkocht wordt, de Pilot Shop.
De Foolography Bluetooth dongle type Unleashed D200+ (D800 mod) wordt niet in Nederland verkocht.
In Duitsland heb ik een leverancier gevonden die beiden verkoopt en als service de Bad Elf en Bluetooth dongle paired, zie GPS-Camera.eu.
Overigens staat alleen de Bad Elf GPS Pro vermeld op zijn site. Echter, hij verkoopt ook de Bad Elf GPS Pro+. Deze laatste heb ik in combinatie met de Foolography Unleashed D200+ (D800 mod) bij hem besteld.
Wat meegespeeld heeft in de keuze voor GPS-Camera.eu was de snelle respons op email, de goede telefonische bereikbaarheid en technische kennis. Daarnaast is hij prijstechnisch interessanter als de Pilot Shop en krijg je ook nog eens 2 jaar garantie.
Afgelopen dinsdag heb ik de spullen besteld, binnen 3 dagen stond DHL voor de deur
De eerste ervaringen
Nadat DHL de spulletjes had geleverd heb ik als eerste de TTFF gemeten, ofwel de Time To First Fix. Dit is de tijd die de GPS ontvanger nodig heeft na een koude start om het satelliet signaal op te vangen en de positie te bepalen, zie ook Wikipedia TTFF.
De tijd die ik gemeten heb was 30s. De volgende ochtend heb ik dezelfde meting gedaan, de gemeten tijd was 28s. Als ik hierna de GPS ontvanger uitzet en na een paar minuten weer aan, kom ik op een tijd van ongeveer 4s.
Op de camera dien je het gebruik van de Bluetooth dongle / GPS in te stellen. Zodra de camera 2 minuten lang niet gebruikt wordt, wordt geen GPS data meer verstuurd naar de camera. Hierdoor wordt de belichtingsmeter uitgeschakeld waardoor het energieverbruik omlaag gaat. Het GPS icoontje is dan niet meer zichtbaar op de camera. Zodra je de ontspanknop halverwege indrukt, wordt direct GPS data verstuurd.
Aangezien de timing door de Bluetooth dongle wordt bepaald, dient de Standby timer van de camera uitgeschakeld te worden. Deze is te vinden in het Setup menu -> Location data -> Standby timer: OFF
Verder is het handig om gebruik te maken van de satelliet tijd. Deze is in te stellen in het Setup menu -> Location data -> Set clock from satellite: ON
De Foolography Unleashed D200+ (D800 mod) GPS dongle heeft een behoorlijke strakke passing in de 10-voudige connector van de Nikon D810 en heeft verder geen borging. Maar, aangezien ik me daar toch niet helemaal lekker bij voel heb ik de GPS dongle vastgezet met een klein stukje dubbelzijdige schuimtape van Bison Car Fix
Het pairen met de Foolography Unleashed D200+ (D800 mod) met de Bad Elf GPS Pro+ was al uitgevoerd door GPS-Camera.eu. Na het inschakelen van de camera was het satelliet icoontje binnen 3s op de camera zichtbaar.
Het pairen van mijn iPhone 6 en iPad met de Bad Elf GPS Pro+ ging niet helemaal vlekkeloos. Ondanks dat de instructie van Bad Elf duidelijk is, verdween de Bluetooth verbinding na 1s. Ik kreeg ook geen melding / PIN bevestiging. Dit was dus wel een probleem want het configureren van de Bad Elf kan alleen met een iPhone of iPad. Vervolgens de iPad geprobeerd maar ook hier hetzelfde probleem, verbinding werd verbroken na 1s.
Nu bedacht ik me dat een paar dagen geleden het iOS van mijn iPhone 6 en iPad heb geupgrade naar versie 8.4. Wellicht dat het probleem hier mee te maken had. Ik heb vervolgens mijn oude iPhone 4 gepakt en hier kreeg ik het pairen wel mee voor elkaar.
Om het pair probleem van mijn iPhone 6 en iPad op te lossen, heb ik “Anonymous pairing” aangepast naar “No”. Dit bleek gelukkig het probleem op te lossen
Deze aanpassing had overigens geen invloed op het pairen met de Foolography Unleashed D200+ (D800 mod).Ik heb deze bevindingen inmiddels teruggekoppeld naar GPS-Camera.eu.
De Bad Elf GPS Pro+ is tevens een track logger. Je kunt tot 200 uur met een sample rate van 1 positie per seconde vastleggen waar je geweest bent. De Bad Elf GPS Pro+ gedraagt zich als een USB drive waardoor je via de Windows Verkenner de data kan downloaden naar je computer. Dus, een rondje door de wijk gelopen en vervolgens de GPS ontvanger via USB aan de computer gekoppeld. Helaas geen USB drive te zien. Vervolgens de GPS ontvanger uitgeschakeld en toen werden er drivers geïnstalleerd. Maar, wederom geen USB drive te zien.
Uiteindelijk bleek dat je op de GPS ontvanger op de GPS knop moet drukken om USB in te schakelen. Je kijkt hier dus erg makkelijk overheen en het staat niet in de handleiding vermeld of op de site van Bad Elf
Bad Elf GPS Pro+ USB Mode
Over de eerste resultaten ben ik zeer tevreden. De GPS gegevens zijn nauwkeurig en ik zie geen grote variaties in GPS gegevens als je meerdere foto’s maakt vanaf dezelfde positie.
De combinatie van Bad Elf GPS ontvanger, Foolography Bluetooth Dongle en Nikon reageert zeer snel op elkaar en levert een betrouwbaar resultaat.
Binnenkort verwacht ik wat meer ervaringen te kunnen delen. Tot nu toe ben ik zeer positief
Je hebt er nogal wat tijd en moeite in gestopt.
door op de connector te gaan staan bijvoorbeeld. 
