Over beeldscherpte.

[Guy]

Wat is het nadeligst voor de scherpte van het beeld, bij uit de hand fotograferen in minder goede lichtomstandigheden?
ISO verhogen, snelheid verlagen, of diafragma wijder openzetten?
Meestal maak ik een evenwichtige combinatie van twee of drie factoren.
Maar welke ingreep is het meest af te raden?
Ik fotografeer vooral landschappen en stadsschappen. Het gebeurt wel eens dat je op een interessante plek bent terwijl het daglicht begint af te nemen.
Ik heb een vrij vaste hand, (maar hou wel rekening met de wind), gebruik meestal groothoek, D610 met de Nikkor zoom 24-70.
Ik ben terughoudend om de snelheid tot 1/60 te laten zakken. Ik prefereer minstens 1/80. Ook ga ik niet graag boven 400 ISO. Is deze bezorgdheid terecht?

[jvdme]

1) ISO verhogen: Ik heb weinig gemerkt van scherptevermindering, de sensors zijn steeds beter geworden.
2) Langere sluitertijd: Wel scherptevermindering opgemerkt, zeker >= 1/30 s.
3) Grotere diafragmaopening: Weinig scherptevermindering opgemerkt, maar de scherptediepte wordt uiteraard wel iets minder.
Mijn antwoord: 2.

[Patrick]

Met een FX camera kan je echt wel een stuk hoger dan ISO400 zonder dat de beeldkwaliteit echt afneemt.

Een foto die (onbedoeld) bewogen is kan je weggooien. Van een beetje ruis wordt je foto niet ineens waardeloos.

[EdvandeZilver]

Dit alles kun je beheersbaar houden met behulp van auto-iso.
Stel je door jou geprefereerde maximale iso in èn de langste sluitertijd waarbij de iso omhoog moet.
Kom je buiten jouw comfortabele bereik, gewoon meerdere opnames maken, er zit altijd wel een rake tussen.

[ben42]

Ik ben terughoudend om de snelheid tot 1/60 te laten zakken. Ik prefereer minstens 1/80. Ook ga ik niet graag boven 400 ISO. Is deze bezorgdheid terecht?

Er over nadenken is terecht. Er bezorgt over zijn niet. Zelf bestudeer ik achteraf de foto's en kijk wat nog net kan en wat net niet meer kan. Als algemene regel hanteer ik dat als ik drie foto's maak er twee scherp moeten zijn. Maar voor zeer lastige situaties accepteer ik dat 1 foto scherp moet zijn.

Graag fotografeer ik met 8 mm. 1/10 seconde lukt bij mij dan meestal wel (meer dan 2/3 van de foto's is dan scherp wat beweging betref). 1 seconde lukt over het algemeen niet, vrijwel alles is dan onscherp. Als het even kan probeer ik dus op minimaal 1/10, maar soms lukt dat niet en tot een 1/4 maak ik dan 3 foto's waarvan er 1 vaak wel goed is. Een en ander is afhankelijk hoeveel tijd (geduld) ik heb, het tijdstip van de dag en nog veel meer factoren. In het algemeen richt ik me meer op deze sluitertijden dan op de gebruikte ISO waarde.

Zelf gebruik ik diafragma voorkeuze, maar richt me vooral op de sluitertijd. Voor foto's waarvan ik er meerdere kan maken probeer ik aan het randje van de sluitertijd te gaan zitten, pas daarna gebruik ik ISO of gooi het diafragma vol open.

Lightroom gebruik ik over het algemeen om te bestuderen wat er wel en wat er niet kan. Per persoon kan dat wat sluitertijd flink verschillen. Techniek van vasthouden, steunzoeken en dergelijk verschillen sterk per persoon. Wat ik mensen nog wel eens vertel is dat ze de ontspanknop moeten inknijpen en niet indrukken. Na deze tip houden veel mensen het toestel automatisch iets anders vast en maken daardoor stabielere foto's.

ben

[Guy]

Bedankt voor de reacties en tips.

Ik fotografeer meestal op 24 mm.
Bij cityscapes prefereer ik een sfeer van leegte en stilte, dus geen mensen of auto's in beeld.
Soms gebeurt het dat ik toch een mens in beeld duld omdat die een toegevoegde waarde biedt, inhoudelijk of esthetisch.
Ik stel vast dat je bij 24 mm een aan de overzijde van de straat stappende of fietsende personen op 1/80 niet kan bevriezen.
1/100 is blijkbaar het absolute minimum.

Bewegende bladeren aan de bomen, zijn minder problematisch omdat je daar niet gericht naar kijkt, zoals naar die ene persoon in beeld.

[bredewoldski]

Koop een statief

[ben42]

Inderdaad bij beweging in beeld speelt dat ook nog mee. Wil je die ook bevriezen dan zit je inderdaad aan andere sluitertijden. Omstandigheden zijn heel belangrijk.

Nu al een tijdje niet meer , maar ik fotografeerde graag in Spanje en Italie in oude steden. Vaak kom je dan binnen in donkere ruimtes met veel dynamiek. Hieronder twee voorbeelden.

Beide locaties waren druk, op de eerst locatie had je daarom zeer weinig ruimte en tijd. Op de tweede locatie waren er voordurend mensen in beeld. De locaties zijn zo donker dat je met een hogere ISO moet werken. Bij voorkeur belicht ik dan onder om hoge lichten te behouden. (D7000 is vrijwel ISO-invariant). (Als een statief toegestaan zou zijn. )
Druk :


ISO 500/800 in combinatie met onderbelichting. Waarom geen hogere ISO, zelf vind ik de scherpte indruk bij een hogere ISO's minder worden, maar belangrijker is dat het dynamisch bereik ontzettend afneemt, voor dit soort ruimtes. Opzettelijk onderbelichten? De D7000 is vrijwel over de gehele range ISO invariant, dus onderbelichten bij ISO 500/800 geeft geen kwaliteitsverlies.

f 6.3, ik houd er wel van om het diafragma een tikje gesloten te houden, maar had ik meer tijd gehad dan had ik het diafragma ook nog wel een keer vol open gegooid. Nu was er maar weinig tijd, zodat ik keuze's moest maken.

1/6 seconde, dat is voor mij wel heel erg op het randje, maar in dit soort omstandigheden, vaak nog wel voldoende.
1/25 seconde, omdat ik ook nog rekening moest houden met mensen die continu in en uit het beeld bewegen, was zorgvuldig stilstaan en nog langere sluitertijd kiezen niet optimaal.

Vriendelijke groet,
Ben

D7000 8-16 8mm f 6.3 1/6 sec Iso 500 (onderbelicht)


D7000 8-16 8mm f 6.3 1/25 sec Iso 800 (flink onderbelicht)

[Ronald53]

Zelf schrik ik er niet zo voor terug om zowel de ISO op te hogen, het diafragma lekker open te gooien, en toch nog een betrekkelijk lange sluitertijd te hebben, als het moet. De volgende twee foto's maakte ik met minstens twee van deze condities, uit de hand:


Guitar shop by Ronald Mallant, on Flickr
Nikon Z 6, NIKKOR Z 24-70mm f/4 S, ƒ/5.0, ƒ=70.0 mm 1/25s ISO 1600


Blue eyes by Ronald Mallant, on Flickr
Nikon Z 6, ƒ/3.0, AF-S 105.0mm micro, 1/125s, ISO 3200