Wie heeft ervaring met noorderlicht fotografie

[Nikkormat]

Hallo,
Binnenkort gaan we naar de Lofoten in Noorwegen. Ik heb mij al aardig verdiept in het fotograferen van het noorderlicht, welke instellingen etc. Ook div.instellingen opgeslagen onder U1 en U2 (Nikon D7000).
Alleen rest mij nu nog de vraag of iemand ervaring heeft met het wel of niet in/uit schakelen van "ruisonderdrukking lange sluitertijden" en de witbalansinstellingen. Ik wil snel achter elkaar de foto's maken en niet steeds wachten op de blinde foto die de camera nog maakt om de ruis te verminderen. Is de ruis achteraf even goed te bewerken in Raw of wordt de kwaliteit alleen nog beter met de ruisonderdrukking aan en verder bewerken in Raw. Het noorderlicht, als het al te zien is, kan soms enkele minuten duren tot wel uren. Soms moet je dan snel handelen en niet ter plekke in de kou staan te stuntelen voor de juiste instellingen, het licht kan zo weer weg zijn. Ook wil ik er een soort time lapse fotoreeks van maken zodat je de foto's later als een mooi filmpje kan laten afspelen en het licht zien bewegen. De tijd die je verspeelt tussen de opnamen door om de ruis te verminderen is dus niet wenselijk. En welke witbalans of Kelvin instelling zou het beste zijn. Automatische witbalans lijkt mij niet de juiste keuze daar er verschillende opnamen worden gemaakt met vermoedelijk wisselde kleuren en lichtintensiteit. Ik heb veel tips gekregen van LeRoy Zimmerman, een man die ik enkele jaren geleden in Alaska heb ontmoet, maar deze vragen heb ik hem toen niet gesteld (ik wist er nog niet veel van af). Een Zwitser die zo gegrepen was door het noorderlicht dat hij in Alaska is blijven wonen en zich gespecialiseerd heeft in het fotograferen van het noorderlicht. We hadden geluk, tijdens ons verblijf in Fairbanks had hij net z'n premiere in het ijsmuseum van een prachtige slideshow van zijn noorderlichtfoto's (the crown of light, the aurora experience). Wie google'd zal hem vinden.
Nikkormat

[iJoost]

Het is niet alleen ruis die verwijderd wordt door long exposure NR. Eigenlijk alles wat het gevolg is van langdurig gebruiken met de sensor wordt met die donkere na-belichting gemeten en van het beeld afgetrokken.

[wblink]

Hallo,
Binnenkort gaan we naar de Lofoten in Noorwegen.

Een mooie plek. Ga je naar Polar Light Center?

Alleen rest mij nu nog de vraag of iemand ervaring heeft met het wel of niet in/uit schakelen van "ruisonderdrukking lange sluitertijden" en de witbalansinstellingen. Ik wil snel achter elkaar de foto's maken en niet steeds wachten op de blinde foto die de camera nog maakt om de ruis te verminderen.

Snel achter elkaar is wel mogelijk, maar dan zul je achteraf heel veel bewerkingen moeten doen omdat de intensiteit van het licht varieert. Witbalans op daglicht (deed ik, lijkt me ook logisch om de verschillen daarmee te kunnen vastleggen). Ruis weet ik niet: ik koos de max "ruisloze iso" voor mijn camera (800 voor de D3X).

Het noorderlicht, als het al te zien is, kan soms enkele minuten duren tot wel uren. Soms moet je dan snel handelen en niet ter plekke in de kou staan te stuntelen voor de juiste instellingen, het licht kan zo weer weg zijn.

Via bracketing meerdere opnamen maken was mijn oplossing. Je bereikt daarmee ook meerdere effecten. Ik had zonder meer "zeer spectaculaire beelden" kunnen produceren, maar de werkelijkheid benaderen kostte meer moeite.

Ook wil ik er een soort time lapse fotoreeks van maken zodat je de foto's later als een mooi filmpje kan laten afspelen en het licht zien bewegen.

Je hebt duidelijk op internet gekeken. Zulke "recepten" zijn er niet. Proberen, doen en weer proberen, uuuuren achter elkaar, daaaagen lang.

Ik heb veel tips gekregen van LeRoy Zimmerman, een man die ik enkele jaren geleden in Alaska heb ontmoet, maar deze vragen heb ik hem toen niet gesteld (ik wist er nog niet veel van af). Een Zwitser die zo gegrepen was door het noorderlicht dat hij in Alaska is blijven wonen en zich gespecialiseerd heeft in het fotograferen van het noorderlicht. We hadden geluk, tijdens ons verblijf in Fairbanks had hij net z'n premiere in het ijsmuseum van een prachtige slideshow van zijn noorderlichtfoto's (the crown of light, the aurora experience). Wie google'd zal hem vinden.

Als je dergelijke infobronnen hebt begrijp ik je vraag hier niet. Jij zou ons dan veel meer moeten kunnen vertellen.

Als je naar het "Polar Light Centre" gaat kan Thérese je nog wel het 1 en ander vertellen: zij publiceert oa op Nasa Space-dinges met haar foto's van het Noorderlicht boven de Lofoten.

En haar partner Rob (radio-astronoom) kan je veel geheimen rondom dat fenomeen duidelijk maken.

Het is een bijzonder prettig verblijf bij die mensen!!

[Nikkormat]

Ja, we gaan ook een bezoekje brengen aan het Polar Light Centre. Als ze weten wie je bent zal ik ze de groeten doen.
Wat de witbalans betreft moet ik maar wat uitproberen. Maar die ruisonderdrukking, daar wil ik toch meer over weten. Het is nl. zo dat als je deze optie "aan" hebt staan wordt er in tijdsduur een even lange (zwarte) opname gemaakt met gesloten sluiter, die weer van de lichte pixels wordt afgetrokken. Stel dat ik 25 sec. belicht, wordt er vervolgens nog eens 25 sec. intern een opname gemaakt. Je kunt dan niets meer met je camera doen. Hoe langer je belicht hoe langer de blinde opname ook duurt. Langere sluitertijden zullen niet wenselijk zijn omdat dan de sterren misschien als streepjes gaan vervagen. Ziet de camera deze witte lichtpuntjes ook niet als ruis? In het donker is het natuurlijk moeilijk om ruis te kunnen zien op het lcd schermpje.
Ik heb nog even tijd en hoop er achter te komen of het beter is de ruisonderdrukking aan te zetten of juist uit, en/of je dat weer goed gecorrigeerd krijgt in Raw.
Toen ik LeRoy sprak had ik nog geen idee wat je allemaal tegen komt bij het fotograferen van het noorderlicht. Ik weet gelukkig al veel na al het zoeken en lezen, tips van hem, en natuurlijk ook uit de fotobladen en van de gastprofessionals die ook deze foto's hebben gemaakt en ook wel wat tips geven, maar ben nog nergens iets tegen gekomen over het wel of niet toepassen van de ruisonderdrukking en de witbalans instellingen.
Ik heb begrepen dat je er zelf ook bent geweest. Zal wel mooi zijn. Heb je veel lichten gezien?
Groetjes Nikkormat

[iJoost]

Long exposure NR maakt, zoals je zelf al zegt, een tweede even langdurige foto zonder de sluiter te openen. Die is dus onbelicht en laat alleen zien wat de sensor uit zichzelf produceert aan ruis en andere rotzooi als gevolg van de lange belichting. Dat wordt vervolgens van de eerste foto "afgetrokken". Wat er verder wel/niet op de eigenlijk foto staat doet het helemaal niets mee.

Dit in tegenstelling tot de andere Hi ISO NR, die kijkt namelijk wel degelijk naar wat er op de foto staat. Die kan ook nuttig zijn want er zijn nogal wat verschillende soorten ruis die je in een foto kunt aantreffen en die zijn niet allemaal zo eenvoudig en grondig te verwijderen als de "ruis" waar het om gaat bij long exposure NR.

Wat long exposure NR doet kan alleen in de camera (op dezelfde zuivere manier) gebeuren. Wat Hi ISO NR doet kun je ook in de nabewerking met diverse programma's nog wel doen.

De NR in Long exposure NR is dan ook wat misleidend. Het gaat niet alleen om het verwijderen van ruis. Maar wat let je, pak je camera en probeer het uit.

Wat witbalans betreft. Natuurlijk, net als bij een zonsondergang, niet op de automaat. De camera probeert dan immers te corrigeren voor de kleur van het licht. Met als gevolg dat je de kleuren waar het om gaat kwijt raakt. Maar los daarvan, kleur kun je achteraf corrigeren. En helemaal als je in RAW fotografeert. Vooral niet druk over maken.

En ja, ik zou willen dat ik het Noorderlicht ging fotograferen in Noorwegen...

[wblink]

Ja, we gaan ook een bezoekje brengen aan het Polar Light Centre. Als ze weten wie je bent zal ik ze de groeten doen.

Ik heb begrepen dat je er zelf ook bent geweest. Zal wel mooi zijn. Heb je veel lichten gezien?
Groetjes Nikkormat

Ik ben er in september 2011 een aantal dagen geweest.
Het Noorderlicht is overweldigend als je het voor het eerst ziet. Ik heb de eerste keer ademloos staan kijken en totaal vergeten foto's te maken.

Doe Trees en Rob inderdaad de groeten en als je hen een GROOT plezier wilt doen: neem dan verse witlof en/of sperciebonen mee. Zijn ze gek op en is in Noorwegen nauwelijks tot niet te krijgen.

Veel fotoplezier op "hun strandje".

Witbalans niet op auto, maar op daglicht (die aparte kleuren moet je niet corrigeren, die zijn werkelijk zo groen (meestal). Als je aan Trees vraagt wat haar belichting is kun je dat eenvoudig omzetten naar je eigen behoeften en/of mogelijkheden: zo heb je een startpunt. Ik wil toch zeer sterk bracketing aanbevelen: de verschillende belichtingen maken zeer verschillende foto's en er is NIET 1 juiste belichting, het is een persoonlijke keuze.

Diafragma zo open mogelijk, dus bracketing met tijd en kijk even uit et scherpstellen: niet zomaar op oneindig instellen, richt je camera op de sterretjes en stel eea daarop in.

Statief, dus VR uit.

Je zult er een geweldige tijd hebben.

Het is er mooi.http://dl.dropbox.com/u/4723101/3XA_0205.JPG

[antoinet]

ik volg dit even, want ik ga ook binnenkort naar Noorwegen. Ben dus ook flink aan het zoeken hoe het noorderlicht te fotograferen.

Ik kijk vaak naar deze foto's voor inspiratie en bekijk dan ook de instellingen. http://spaceweather.com/gallery/index.php

Een simpele , maar in mijn ogen heel handige tip die ik las: neem zo'n hoofdband met lampje mee. Sta je in het donker niet zo te zoeken op je camera en heb je je handen vrij.

[RVK]

Hier is een site met wat informatie en ervaringen

http://www.dpreview.com/articles/821761 ... ern-lights

Misschien nuttig verder hier informatie over de kans dat er noorderlicht is en de verwachtingen

http://www.ijslandspecialist.nl/p_algem ... rlicht.asp

Is eigenlijk voor Ijsland maar kaartje toont ook Noorwegen

Veel succes is werkelijk indrukwekkend

RVK

[wblink]

Voor actuele info over kans op Noorderlicht zie http://www.spaceweather.com.

Oops: actueel betekent in feite "over een paar dagen, afhankelijk van de snelheid van de door de zon uitgestoten materie".

Ik kan wederom niets beters aanbevelen dan de voorspellingen Rob (Polar Light Centre) via hun website. Rob kan dat als ervaren radio-astronoom met een voorliefde voor het Noorderlicht als geen ander voorspellen.

[iJoost]

Actueel is er ook wel. Hier:

http://www.irf.se/maggraphs/preliminary ... _index.php

[hans1956]

Hé Nikkormat,

Wanneer ga je eigenlijk? De kans zou zo maar zijn dat we elkaar daar tegen gaan komen.....

[wblink]

Actueel is er ook wel. Hier:

http://www.irf.se/maggraphs/preliminary ... _index.php

Ik vind persoonlijk Spaceweather.com veel duidelijker

[antoinet]

Wat ik me ook nog afvroeg,( misschien een heel domme vraag ), maar laten jullie de zonnekap zitten?
Ik fotografeer altijd met kap, maar heeft dat nog enig effect op het fotograferen van het noorderlicht?

[iJoost]

Als er een kans is op licht uit een andere bron, zou ik 'm maar laten zitten. En als daar geen kans op is kan ie op geen enkele manier kwaad, dus zou ik 'm ook laten zitten.

[Nikkormat]

Hallo,
Nikkormat is weer online. Eerst wil ik iedereen bedanken voor de tips en reacties op mijn vraag. Woensdagavond was een perfecte test-avond.
Ben op de brug gaan staan (in Maastricht), ong. minus 7-8 graden beetje wind en geen luwte van wat dan ook, volle maan, nagenoeg geen bewolking etc. Ideale koude temperatuur om wat testen te doen met de camera en op mijzelf. Thuis de meeste instellingen al gedaan en op locatie aan de slag met div. andere instellingen. Ik heb van een beetje strooi-lichtvervuiling en de lucht foto's gemaakt. Alles op M ingesteld en met "RuisOnderdrukking Lange Sluitertijd" (ROLS) opnamen gemaakt. Meer dan 10 sec. belichting. ROLS aan en uit en in combinatie met A Day-lighting. Met de laatste instelling erbij was niet echt veel verschil te zien, alleen de gehele opname iets lichter. Dit is dus geen optie. Witbalans in div. standen maar op automatisch de meest redelijke weergave. In PH CS5 raw is de witbalans perfect te corrigeren en maak me hier niet meer druk om. De beste waarde lag tussen 2200 en 3300 K. Maar het meest frappante vond ik toch wel de opnamen met ROLS aan en uit. De opnamen heel kritisch bekeken en flink ingezoomd. De opname met "ROLS aan" waren wat ruis betreft nagenoeg niet te onderscheiden van de opname met "ROLS uit". Soms had ik de indruk dat de opname met "ROLS aan" een iets zachtere ruis liet zien maar dat is misschien zo omdat ik een verschil wil zien.
Met de nagenoeg afwezige ruis in beide instellingen (alle foto's in ISO100) is het in raw met een lichte ruiscorrectie tot een superplaatje te transformeren.
Ik ben tot de conclusie gekomen dat het niet veel uitmaakt of je de Maastrichtse nachtelijke lucht fotografeert met ROLS aan of uit. Voor het Noorderlicht te fotograferen (als we het tenminste te zien krijgen) kies ik voor de optie ROLS aan als het licht langzaam beweegt en het niet nodig is om heel snel foto's achter elkaar te maken om een time-lapse serie te maken. Beweegt het licht snel en wil ik sneller foto's achter elkaar maken om te grote verschillen te voorkomen in het beeld voor de time-lapse dan schakel ik de ROLS uit.
Ik was goed aangekleed voor de kou en ik was na anderhalf uur op een koude brug staan nog goed warm, maar ondanks goede handschoenen zonder vingertopjes maar wel met wantenklep die je toch af en toe uit moest doen waren die bijna afgevroren. De camera soepel bedienen werd steeds lastiger. Dus nog betere en warmere handschoenen aandoen. Onderschat de kou niet (en het was nog niet eens zo koud). Ik denk dat ik een een soort mof of omgedraaide theemuts aan een koortje om mijn nek hang, en zodra je staat te wachten op de camera en het genieten van het schouwspel je handen daar dan insteekt, want die zijn dan toch even werkeloos en blijven dan lekker warm.
Misschien maak ik nog wel eens een topic over dit item. Ik heb nu onderhand al heel veel tips en artikelen gelezen dat het wel moet lukken. Lastig is het uiteraard niet maar je moet wel weten hoe je alles instelt, waarom en voorbereid zijn, want gaan oefenen op locatie is zonde van de tijd en mis je veel van het mooie schouwspel, dat soms maar kort te zien is, soms ook lang, maar natuur kunnen we niet bestellen.
Voor de liefhebbers nog een link naar de site van mijn "leermeester" LeRoy Zimmerman die mij heel wat wist te vertellen over het Noorderlicht en hoe het te fotograferen. http://leroyzimmerman.com/
Groetjes Nikkormat