VR/IBIS scherpte?

[Frans Martens]

Vroeger werd er in de macrofotografie afgeraden om de Vibratie Reductie (In Body Image Stabilisation) te gebruiken bij korte sluitertijden. De trillingen zouden de scherpte dan negatief beïnvloeden.
Iemand een idee of dat met de nieuwe generatie camera’s (bv de Z8, Z9) ook nog zo is?
En zo ja, aan wat voor een sluitertijden zou ik dan moeten denken? Eventueel bijkomend voordeel van het uitschakelen van de VR zou de energiebesparing kunnen zijn. Dagje vogelen met de Z8 kost zomaar 3 batterijladingen…

[Tony D]

Je zet bij en DSLR de VR uit op statief, omdat je anders trillingen zou kunnen compenseren die er niet zijn. Dat geldt ook voor de Z-serie.
Uit de hand heeft de Z-serie sowieso minder trillingen omdat er geen spiegel op en neer klapt. Je kunt zeggen dat je dan de IBIS minder nodig hebt. Maar echt uit zou ik niet doen.
En een dagje vogelen is toch bijna nooit met macrofotografie?

Ton

[ReneG]

Ik vermoed er ook nog onderscheid kan zijn tussen de lensstabilisatie en de IBIS. Van IBIS in de Z serie weet ik niet genoeg af, maar ik begreep dat je wanneer er VR lenzen op zitten de IBIS en VR tegelijk aan- of uit zet en ze niet apart kan uitschakelen. Ik ga dus even uit van lensstabilisatie.

In de regel schijnt dat voor lensstabilisatiesystemen bij een sluitertijd sneller dan 1/1000e VR averechts kan werken. Het stabilisatiesysteem heeft een bepaalde sample rate en als de sluitertijd te snel is heb je dan kans dat je onscherpe beelden krijgt omdat het stabilisatiesysteem dan nog in beweging is. Ik heb getracht dit ooit zelf te reproduceren. Dat is echter bijna niet representatief te testen uit de hand, maar ik kreeg inderdaad de indruk dat ik soms iets minder scherpe foto's kreeg met VR uit de hand bij snelle sluitertijden. Meer daarover in item 2 van dit artikel, deze man weet meestal wel waar hij het over heeft, maar dit artikelen is nog voor de Z serie geschreven: https://www.dslrbodies.com/lenses/lens-articles/lens-technique/all-about-nikon-vr.html

Persoonlijk houd ik aan dat de lensstabilisatie uit gaat wanneer:
- Ik vanaf statief en/of op een soortgelijk stabiel platform werk.
- Ik structureel sneller dan 1/1000e fotografeer.werk. (Wanneer ik uit de hand werkEn ja ik heb geprobeerd dit zelf te testen, en ik heb het idee dat je inderdaad soms iets minder scherpe foto's krijgt.

(Nogmaals, ik weet niet hoe het zit met IBIS en lenzen zonder VR)

Laatste tip: Vraag het via de Nikon klantenservice. Die geven vaak best zinnige antwoorden.

[henkk]

Iirc hanteert Nikon School om de VR uit te zetten vanaf 1/500. Ik herinner niet of de brandpuntsafstand nog uitmaakt maar feitelijk zal dat natuurlijk wel het geval zijn. Kortere sluitertijden dan 1/(2xf) behoeven normaliter geen VR (2xf alleen voor camera's met kleine pixelpitch zoals D850, Z7 en hoger, anders is 1xf ook wel te hanteren).

[annoh]

@TS,

Het is heel gemakkelijk zelf te bepalen aan de hand van een simpel testje wanneer je wel of niet VR moet inschakelen. Je kan testkaarten van internet plukken. En anders neem je een krant die je plakt tegen de muur. Die fotografeer je met verschillende sluitertijden, wel of niet VR aan, wel of niet statief, wel of niet veel koffie op etc.

Daarnaast zijn sommige camera/lens combinaties gevoelig voor shutter shock. Ook dat kan je zelf gemakkelijk vaststellen, zie hierboven.

Houd je ons op de hoogte van de resultaten?

[ben42]

Hallo Annoh,
Zo te horen heb je veel ervaring met VR testen, zou je die met ons kunnen delen?
Zelf ben ik heel benieuwd van het effect van de spiegel en ook de shutter shock.

Eigen experimenten geven bij mij toch wel vaak zeer wisselende resultaten, waarbij de betrouwbaarheid heel klein is.
Ben

[annoh]

Stap 1. Je vraagt via een PB aan mij een testkaart bestand. Dit is de testkaart die tijdschriften Focus en Foto indertijd gebruikten. Graag je mailadres geven.
Stap 2: Je print deze, wellicht nog verscherpen (?), op papier waar hoge print resolutie mogelijk is een paar exemplaren.
Stap 3: Je plakt de kaarten op een testwand. Ik gebruikte magneetjes, mijn wand is van metaal. Je kan de buitenste kaarten iets meer uit elkaar doen dan ik gedaan heb. Zie foto.
Stap 4: Bij lage ISO, bij diafragma 8, met je beste objectief, op statief, met zelf ontspanner, fotografeer je de wand. JPEG, hoogste kwaliteit.
Stap 5. Je gaat de middelste kaart bekijken, in het centrum. Het zou mooi zijn als het '140' of '125' vlakje aan het dichtlopen is. Wordt deze nog scherp weergegeven zonder dichtlopen, dan grotere opname afstand nemen.
Stap 6. Stel dat '140' dicht loopt in centrum, dan kan je vervolgens bekijken in rand en hoeken. En dat kan je ook met andere diafragma's doen. Op die manier kan je simpel vaststellen hoe goed of hoe slecht het scheidend vermogen van je lenzen is bij verschillende diafragma's.

Op deze manier kwam ik er indertijd achter dat mijn Fuji primes even scherp tekenden, bij gelijk diafragma, als mijn 16 - 80mm zoom.

Op deze manier kan je ook bepalen effectiviteit VR. Je weet maximaal scheidend vermogen, op statief. Je gaat dan opnames maken uit de hand en je bekijkt wat het scheidend vermogen is. Daalt dat vanaf een bepaalde sluitertijd dan weet je wat je wel of niet moet doen!

Hetzelfde geldt voor shutter shock. Het scheidend vermogen bij een specifieke sluitertijd is veel lager dan je zou verwachten.

Laat weten als je vragen hebt.

[Ronald53]

.... knip.... Eventueel bijkomend voordeel van het uitschakelen van de VR zou de energiebesparing kunnen zijn. Dagje vogelen met de Z8 kost zomaar 3 batterijladingen…

Middagje stockcar schieten, 1272 foto's met IBIS aan, en 74% van één acculading was voldoende. Misschien moeten we eens instellingen vergelijken? Of wellicht dat de AF-motor van jouw 500 mm PF meer vraagt?

[Frans Martens]

Kortom er zijn nogal wat vraagtekens. Volgende week ben ik weer thuis en zal ik mij er verder in gaan verdiepen. Dank tot zover voor alle reacties.
Wordt vervolgd!

[ReneG]

Op deze manier kan je ook bepalen effectiviteit VR. Je weet maximaal scheidend vermogen, op statief. Je gaat dan opnames maken uit de hand en je bekijkt wat het scheidend vermogen is. Daalt dat vanaf een bepaalde sluitertijd dan weet je wat je wel of niet moet doen!

De test vanaf statief, ja. Maar als je uit de hand gaat testen introduceer je altijd een variabele, namelijk je eigen beweging. Ik denk niet dat je aan de hand daarvan representatief kunt bepalen of de VR de scherpte wel of niet verminderd. Hoe stil je de camera ook houdt, dit zal nooit 100% stabiel zijn. Dus weet je ook niet of eventuele onscherpte vanuit jezelf komt. Bovendien hoeft de VR bij snellere sluitertijden geen onscherpte op te leveren, het kan onscherpte opleveren. Vandaar mijn eerdere opmerking dat dit uit de hand bijna niet te testen is.

[annoh]

Het gaat erom hoe de VR werkt in combinatie met de fotograaf. De ene fotograaf trilt en bibbert meer dan de ander. Met de beschreven test kan jij er achter komen welke camera-lens-sluitertijd jij nog scherpe foto's zonder statief kan maken. Er zitten wat onzekere factoren in. Sta je op een wiebelig krukje bijvoorbeeld, dan kan de uitslag anders zijn. Vermoeidheid kan een rol spelen.

Indertijd heb ik met mijn Fuji Pro 2 + Fuji 16-80mm veel mee geëxperimenteerd. Indien ik 10 opnamen maakte bij 1/8 sec., uit de hand, bij 80mm, dan waren er 8 zonder of nagenoeg zonder verlies van scherpte. Met ingeschakelde VR. Was die uitgeschakeld dan moest ik werken bij 1/125 of 1/250 sec. om voldoende scherpe beelden te krijgen.

[annoh]

Omdat ik toch wel heel nieuwsgierig was naar de anti bibber op mijn camera en lenzen, Canon R6 MK2, i.c.m. mijn lenzen, 14-30mm, 24-105mm en 70-200mm, heb ik zelf de testkaart maar weer eens opgehangen en ben aan de slag gegaan. Mechanische sluiter gekozen.

Op internet lees je verhalen dat mensen een sluitertijd van een halve seconde kunnen gebruiken bij een groothoeklens. Ik niet dus.
Bij 23mm, 50mm en 100mm kan ik met 1/13 sec. werken. Als ik me heel erg concentreer, bij 1/6 sec. bij 100mm met de 70-200mm. Ik zie dan geen afname scheidend vermogen t.o.v. een heel korte sluitertijd.

Zo'n simpel testje kost heel weinig tijd en werkt voor mij wel verhelderend.