Anamorphische lens

[toonj]

Wat betreft anamorphische (voorzet)lens heb ik inmiddels enige gebruikerservaringen en het lijkt me zinvol om die hier te delen.
Er kleeft wel een risico aan, want als je eenmaal 'besmet bent met het anamorphische virus' ben je 'm nog niet zo maar kwijt (je bent gewaarschuwd !).

Het begon met het verzoek om een anamorphische lens te repareren en op dat moment wist ik niet waar het over ging. Het betreft cinema / bioscoop-lenzen met een geheel andere beeldverhouding dan we gewend zijn. Als je zo'n anamorphische lens voorop een bestaande lens monteert (de vraag is vaak wel hoe en is het stevig genoeg) dien je te zorgen dat de anamorphische lens precies horizonaal of verticaal, afhankelijk van wat jij wilt, staat. Hij is dus alleen te gebruiken op een lens, waarvan de frontlens tijdens het gebruik niet roteert. Bij de meeste prime-lenzen is dat zo. Een anamorphische lens maakt een ineengeschoven beeld, die je daarna gaat uitrekken (= stretchen). De mate van dit uitrekken is afhankelijk van de gekozen lens. De meest voorkomende stretch-maten zijn: 1.3X 1.5X en 2X. Ik ga even uit van 2X, want de andere zijn (nog) veel duurder. Bij een 2X stretch rek je de foto (of film) uit door het formaat aan te passen, de horizontale en verticale verhoudingen ontkoppeld en vervolgens een van de twee oprekt naar 185%. Hierdoor onstaat het "bioscoop-beeld".

Mijn eerste anamorphische lens was een Schneider Super Cinelux 2X met lensklem en deze monteerde ik (net als de meesten) op een 50mm f/1.8 AIS lens en gebruikte 'm op een DX-camera. Deze combinatie maakt heldere beelden, is (nog) uit de hand te gebruiken en de anamorpische lens is prima te positioneren, maar bij het scherpstellen moet je beide lenzen gebruiken en bij de Schneider is dat een draaiknopje aan de voorzijde (er zijn ook uitvoeringen waarbij je een imbus-sleuteltje nodig hebt !). Ik vond dat gewoon een ramp !
Mijn tweede was een Sankor 16F samen met de unieke Red Stan lens-klem (een voortreffelijke uitvinding trouwens). Deze is prettig hanteerbaar en veel beter te bedienen, maar geeft (te) veel verlies aan beeldkwaliteit. Deze Sankor is dan ook bedoeld voor 16mm filmbeelden en de Scheider is voor 35mm beeld. Mijn conclusie is: blijf weg van 16mm anamorpische lenzen.
Mijn derde (en voorlopig laatste) is een Sankor 5e, die beide goede eigenschappen van bovenvermelde lenzen combineert. Ik ben er heel tevreden over, maar gekoppeld aan een AI(S)-lens blijft het scherpstellen behelpen. Er zijn dure (en zware) opties voor single-focus-attachments en die komt dan weer voor de anamorphische lens te hangen. Daar begin ik niet aan.

Een ander 'verhaal' met anamorphische lenzen is vignetting (= zwarte hoeken of nog erger). Mijn ervaring is dat met lenzen met < 50mm brandpuntafstand op een DX er altijd vignetting optreed; daarboven meestal niet en dat hangt af van de fysieke lengte van de 'drager'-lens; hoe korter hoe beter; bij Sankor 16F ging het uitstekend met de Helios 58/2 en redelijk goed met de Nikon 50/1.8 E; de 'gewone' 50/1.8 was al te lang. Op dit moment heb ik voorkeur voor een 'drager'-lens met een bereik van 50mm als prime en als zoom rondom 50 (tot max 100mm). Hiervoor heb ik ook de Nikon 50-135/3.5 geprobeerd en dat gaat wel, maar omdat deze lens zelf al zo lang is werkt hij niet van 50mm en pas vanaf 70mm zijn de zwarte hoeken verdwenen.

Voor de 'grap' de Sankor 5e gekoppeld aan een 18-55 VR-lens en dat werkt als een speer, maar de 18-55 lens is te zwak qua constructie om 'm te dragen. Gezocht naar een andere AF-lens, die wel stevig genoeg gebouwd is om er ruim 500 gram aan lens 'voor te hangen'. Bij voorkeur 50mm prime, maar die kan ik niet vinden (mocht er iemand zijn die 'm wel kent, dan houd ik me aanbevolen). Een zoom-lens die stevig genoeg is, is de 35-70mm f/2.8, maar daarvan draait de frontlens bij het scherpstellen. Nu ben ik aangeland bij de Tokina 28-70mm f/2.6-2.8 versie I (met 77mm schroefdraad zonnekap) en als ik hier de Sankor 5e 'aan vast knoop' hoef ik de Sankor maar ongeveer scherp te stellen en vervolgens doet de Tokina al het werk uitstekend (en als hij 'ns 'n keer niet kan scherpstellen, dan draai ik even aan de scherpstelling van de Sankor en dan gaat ie weer; eigenlijk hetzelfde als de gemodificeerde TC-16A, die van vrijwel elke lens een semi-AF-lens maakt. Ik vind een lens-klem met z'n uitstekende schroeven een onding om mee te nemen en kies daarom voor een tussenring. Er wordt gewerkt aan een universele tussenring, waarbij de anamorpische lens te borgen is in de juiste positie. Als ik die in huis heb dan kan ik 'op pad'.

Zijn er vragen / opmerkingen / aanvulling dan verneem ik het graag.

[a90]

Interessant, maar een plaatje zegt meer dan duizend woorden...

[Robert]

Onderwerp verplaatst.