NCN Forum

Op DPreview
https://www.dpreview.com/reviews/nikon- ... s-review/5
staat in een preview van de Z6 het volgende:

ISO-invariance
The camera isn't entirely ISO-invariant, but this is largely because the sensor features the Aptina-style Dual Gain design that Sony Semiconductor has been using for the past few years. This sees the camera use a second higher gain circuit in its pixels to reduce noise from ISO 800 upwards (at the cost of some capacity for dynamic range), where the camera is essentially entirely ISO-invariant.
This means that if you shoot Raw there's no advantage to increasing ISO above 800, for the same shutter speed and aperture, vs. brightening the Raw file yourself, which protects highlights for inclusion in post-processing. This way of working can afford you many stops of additional highlight detail at no cost to you, other than a dark image preview.

Is lees hierin dat ISO boven 800 geen voordeel geeft maar ik begrijp niet het waarom.
Kan iemand dat uitleggen?

Kijk eens naar de test met reeks foto's die RVK tegelijk met jouw vraag heeft gepost.

ISO invariant.
Bij dezelfde belichting (sluitertijd en diafragma en dezelfde scene) kun je fotograferen met een ISO waarde van boven de 800 of je kunt fotograferen met een ISO waarde van 800 en dan in POST (b.v. Lightroom) de verlichting op krikken.

Voor de 'donkere delen' van een foto maakt dat geen kwaliteitsverschil en in de hoge lichten van de foto hou je zo veel meer ruimte over. Doordat je in de hoge lichten meer ruimte hebt, heb je achteraf meer mogelijkheden om de belichting van de foto naar je eigen smaak in te richten. Dit werkt alleen op deze wijze met RAW beelden.

Voordeel:
Meer ruimte in de hoge lichten.
Je kunt sneller werken tijdens het fotograferen omdat de belichting minder precies hoeft te zijn.

Nadeel:
Je heb een 'extra' stap nodig in post processing om hetzelfde resultaat te bewerken. (Extra tijd).
Aantal stops dat post processing software kan leveren is beperkt (voor Lightroom is dat normaal gesproken 5 stops).
Het beoordelen van de foto op de camera wordt een stuk lastiger.

Voorbeeld een foto gemaakt met :
ISO 6400, 1/200 f5.6 achteraf geen correctie.
ISO 800 , 1/200 f5.6 (3 stops onderbelicht) met achteraf 3 stops lichter maken (in b.v. LR).
Geven als de situatie ISO invariant is een vergelijkbaar beeld.

3 stops is voor een aantal zaken niet meer practisch, omdat je het beeld niet goed kunt beoordelen op de camera zelf. (Of je moet daar de de bewerking ook uitvoeren, b.v. op de D7000 kan dat).

Zelf gebruik in in het algemeen ADL High op mijn D7000, dat geeft een 1 stop onderbelichte foto in RAW. (En een gecorrigeerde foto in JPG). Achteraf corrigeer ik die ene stop dan. De nadelen zoals dan hierboven genoemd vervallen dan. (JPG is goed belicht, foto is te bekijken op de camera, je hebt voldoende correctie mogelijkheden over in Lightroom). Omdat ik een extra stop speling heb in de hoge lichten, vertrouw ik op de matrix meting. Alleen bij scenes met een zeer hoge dynamische range, ga ik bracketen. Meestal is de range dan voor welke belichting ook veel te groot.

Deze methode kan gebruikt worden als je toch al een RAW werkt en toch al veel in Post doet.
Deze methode is niet geschikt als je een voorkeur hebt om met JPG te werken of als je de extra bewerkingsslag niet wilt doen.

Vriendelijke groet,
Ben

Zie ook :
viewtopic.php?f=35&t=65923&p=845180&hil ... nt#p845180

"Het is niet praktisch, maar je zou kunnen besluiten om b.v.nooit boven de ISO 800 te fotograferen, maar dat middels onderbelichting te doen"

Bedank Ben, dat over de twee mogelijkheden begrijp ik door jouw uitleg.
Kan je mij ook uitleggen wat Dpreview in dat artikel schrijft over het waarom beter niet hoger dan ISO 800 fotograferen?

Geldt hetzelfde voor een DSLR zoals bijvoorbeeld de D850?

DPreview schrijft een en ander wel onder voorwaarde, namelijk dat je in RAW werkt (en ze gaan er vanuit dat je toch al aan post processing werkt), en dat je geen bezwaar hebt tegen een 'dark image preview'.

In die gevallen levert hoger dan 800 ISO geen 'kwaliteits' voordelen. Moeilijk doen met naar rechts belichten (ETTR) levert dan niets meer op voor de uiteindelijke kwaliteit. Je hebt er geen voordeel meer van om dan een ISO hoger als 800 te gebruiken.

Het is mooi dat ze dit een keer zo expliciet schrijven, allereerst is DPreview een gerenomeerde site en heel veel mensen hebben moeite met dit begrip (ISO-invariant of ISO-less), door het zo stellig te schrijven gaan mensen er toch over nadenken. Ook op dit forum zijn er al regelmatig discussies gevoerd over het wel of niet gebruiken van de 'ruimte' die er is voor zowel de sensor **) als de digitale opslag ***).

Omdat iedereen een andere workflow heeft en er b.v. ook mensen zijn die zowel met ISO invariante camera's als met camera's werken die dat absoluut niet zijn, is het 'geen voordeel' zoals DPreview het aangeeft iets te stellig. Maar in hoofdzaak ben ik het wel eens met wat ze schrijven. (De werkmethode is b.v. niet geschikt voor Canon, ook niet als je ook de JPG's gebruikt of als je dezelfde werkmethode voor al je camera's wilt gebruiken en niet alle camera's hebben Raw of zijn ISO-invariant).

De D850.
Volgens mij is deze camera ook in vrij hoge mate ISO-invariant, maar zoek op het web op ISO-invariance D850 en je krijgt een aantal artikelen die hierover gaan. Vooral Astro fotografen zijn geïnteresseerd in ISO-invariantie.

Vriendelijke groet,
Ben



**)
Voor de sensor is het zo dat er tot een bepaalde hoogte analoge versterking wordt gedaan van het signaal, waarna er in een aantal gevallen een digitale versterking (of verwerking) wordt gedaan. Digitaal versterken wordt door een aantal mensen als "NEP" iso's gezien en net als digitale zoom als onwenselijk.
In de specs van de Nikon toestellen is niet terug te vinden waar de overgang hierbij zit, maar analyses die op het Web staan geven wel een indicatie dat dit gebeurd.
Bij Nikon is het zo dat bewerken in Post eenzelfde effect geeft als de ISO omhoog schroeven wat kwaliteit betreft en hierbij is dus zoals door DPreview aangegeven geen voordeel meer te behalen door in de camera de ISO omhoog te brengen.

***)
De opslag ruimte (in aantal waarden) voor de hoge lichtwaarden in digitale opslag is vele malen groter dan de opslagruimte voor de lage lichtwaarden. (De helft zit in de hoogste stop). Hierdoor ontstaat vaak de discussie dat toch echt ETTR (Exposure To The Right) kwalitatief het beste resultaat geeft omdat hierbij die ruimte ook gebruikt wordt. Artikelen zoals DPreview laten eigenlijk zien dat het in de praktijk geen voordeel oplevert.

Ben, zeer bedankt voor je heldere uitleg. Nu begrijp ik het.

Zo leren we nog eens wat.
Kom dingen tegen waar ik nog nooit bij stilgestaan heb.