emdeklerk schreef:Beste Léon, alle lof voor je opnamen. Super.
Maar toch: het beeld van een Imagon, met die zeefdiafragma's, vind ik moeilijk te overtreffen. (Ik heb hem niet, overigens, ken alleen de opnamen die er mee gemaakt zijn - zoals die van Barry Rooyakkers.)
Dank voor complimenten.
OK, het effect van die zeefdiafragma's heeft optisch gezien een specifieke uitwerking, met name ook in highlights wat zonder al die gaatjes niet is te verwezenlijken (het ontstaat door de veelheid aan gaatjes). Het beeldende effect van de verzachting wordt enerzijds bereikt door een korte scherptediepte omdat die lenzen doorgaans op groot formaat film werden gebruikt, waarbij verder ook eigenschappen van dat grote formaat film zoals korrel geen negatieve effecten heeft in de weergave van een toonschaal en foto's daarmee een specifieke perceptie hebben. Anderzijds de verzachting die ontstaat door de sferische aberratie van de randen van het Imagon objectief meer of minder mee te laten spelen in de opname door die meer of minder gaatjes, van dat zeefdiafragma waar het objectief zijn naam aan dankt.
Het beeld ontstaat uit een scherpe weergave van het centrumgedeelte van het objectief, met een onscherp deel eroverheen door de sferische aberratie van de randen. Dat effect is praktisch gezien (optisch) heel goed ook op andere manieren te bewerkstelligen. Elke oplossing zal beslist op details net een wat andere uitwerking hebben, maar in de basis relatief als beeldende impact niet die grote verschillen die je eraan denkt te kunnen ontlenen.
Indertijd dat ikzelf op grootbeeld filmmateriaal werkte en wel eens portretten maakte waar ik een verzachting in wilde hebben, had in een kartonnen houdertje gemaakt, met "gladpack" huishoudfolie overspannen en dan met "holpijpjes" daar gaten ingeslagen. Op die wijze kreeg ik enerzijds dus ook een scherpe ondertoon (door het licht wat ongehinderd door de gaten heengaat en door het objectief een scherp beeld afgetekent op de film), wat anderzijds gedeeltelijk werd overstraald door de verstoorde lichtbreking in de delen door het folie heen. Ik had dus een soort "gladpack" huishoudfolie zeefjesfilter. In verschillende zachtheden bovendien en het kostte geen drol.
Andere self made oplossingen:
- zwarte nylonkous over het objectief spannen.
Hoe strakker, hoe groter de mazen van de nylonkous en vermindering van het effect.
- vaseline op een filter, daarbij kreeg je wel veeg-effecten in het beeld.
Prefereerde toch het "gladpack" huishoudfolie filter.
Commercieel op de markt zijnde soft-focus oplossingen:
- transparante glasfilters met een verdeling van erg kleine glasbubbeltjes erop om het licht te verstrooien, het meeste licht ging ongehinderd door het transparante deel van het glas. Meestal verkrijgbaar in verschillende dichtheden hoe die glasbolletjes verspreid zijn.
- transparante glasfilters waar minimaal met een spray zwarte lak op is verspreid. De zwarte spikkels geven dan een verspreiding van het licht. Het meeste licht gaat ongehinderd door de blanke delen van het filterglas.
Digitaal met de huidige camera's, kun je uiteraard ook de voornoemde praktische oplossingen gebruiken. Maar zelf prefereer ik nu dan toch softwarematig, waarbij het heel gemakkelijk is een scherpe ondertoon te geven aan een beeld, en daar een verzachting overheen te zetten. Dan is het verder een kwestie om erg lichtsterke objectieven te gebruiken met korte scherptedieptes om het effect van een grootformaat opnameformaat met korte scherptediepte te benaderen. (Zoals met name het effect ook met een Kodak Aero Ektar lens op een Graflex, hoewel je de korte scherptediepte bij volle opening van die lens op 4x5 inch niet kunt bereiken op een Nikon). Misschien dat je om het grootformaat filmmateriaal na te bootsen een wat hogere resolutie SLR nodig hebt zoals een D3x, hoewel ik niet denk dat het verschil daarmee zo enorm verschilt omdat digitaal reeds een prachtige toonschaal genereert en korrel (ruis) ook daar niet meespeelt, zeker bij lage ISO-waarden.
Kodak Aero Ektar lens op een Graflex
http://www.xs4all.nl/~lommen9/aero/
Via een link naar de betreffende vernoemde fotografen op die pagina kom je aan prachtige fotografie voorbeelden.
Het zou aardig zijn dit in praktische zin eens te vergelijken of proberen te benaderen.
Overigens ik heb zelf nooit de foto's van Barry Rooijakkers gezien, maar ken hem persoonlijk wel erg goed vanuit het verleden, vroeger eerst vanuit Odin, later Photal, en Capi Lux Vak Eindhoven. Hij zal nu iets van 81 jaar zijn, en kennelijk nog steeds actief. Tenminste 3 jaar terug nog wel. Ik heb hem iets van 2 jaar terug nog gesproken.
http://www.gelderlander.nl/voorpagina/n ... 585291.ece