Vraagje D7000 belichtingscorrectie

[Dimar]

Hoi allen,

Ik stuitte vanochtend nog op een vraag welke ik niet in de handleiding kon terugvinden. Wellicht weet iemand hier het antwoord op..? Als ik in de M mode de sluitertijd instel (hoge sluitertijd om bewegingsonscherpte tegen te gaan) en ik stel een kleine diafragma opening in (hoge F waarde om veel scherptediepte te krijgen) en ik wil op max ISO 400 schieten (uitsluiten van korrels in mn beeld) dan zijn alle manieren voor de camera om licht te 'vangen' vastgesteld. Als ik nu (bijvoorbeeld vanwege te weinig licht) de belichtingscorrectie aanpas.. waar haalt de camera dan het extra ligt vandaan? Past hij dan toch stiekem een langere sluitertijd toe dan opgegeven? Of verhoogt hij de ISO dan? Ik heb wel gemerkt dat de lichtmeting niet altijd accuraat is.. bij het fotograferen van de hond van mijn ouders (een groot zwart mormel..) moet ik een correctie toepassen omdat de camera heel veel zwart meet..

Verder vroeg ik mij af waarom de camera aangeeft dmv een knipperend flits-symbool dat er te weinig licht is en ik daarom de flits wordt aanbevolen, maar ik krijg niet de belichtingsmeter in m'n zoeker die aangeeft dat de foto onderbelicht gaat worden..Ik dacht dat als de camera 'merkt' dat er te veel of weinig licht is, hij dit aangeeft door de belichtingsmeter (dat rijtje balkjes met een + en een -) te laten zien in de zoeker.. Ik krijg deze meter alleen te zien als ik de belichting handmatig aanpas..

Hoe is dat bij jullie?

Alvast bedankt!!!

Groetjes,
Dimar

[Léon Obers]

Als ik nu (bijvoorbeeld vanwege te weinig licht) de belichtingscorrectie aanpas.. waar haalt de camera dan het extra ligt vandaan?

De camera zelf haalt natuurlijk nooit ergens extra licht vandaan als dat niet aanwezig is.
(Uitzondering als je de flitser extra erbij gaat gebruiken).

Bij manuele instellingen als je half de ontspanknop indrukt zie je als het goed is een balkje met streepjes. Bij draaien aan de sluitertijd of diaframa kun je de belichtingswaarde tot op "0" afregelen. Wil je meer licht verander je de sluitertijd/diafragma meteen zodanig dat je het balkje naar de plus-kant ziet verschuiven. Voor minder licht naar de min-kant. Standaard is elk streepje een 1/3 lichtwaarde verschil.

Je kunt ook een belichtingscorrectie instellen met de +/- knop op je camera. In dat geval met inbegrip van een belichtings-correctie wordt dat in de weergave van het "belichtingsbalkje" meegnomen bij instellen manueel en zou je "de belichting weer op "0" moeten afregelen. Dat is wel omslachtig om dat op die wijze te gebruiken. De methode hierboven aangegeven werkt dan een stuk vlotter.

Een en ander staat allemaal erg duidelijk beschreven in de handleiding.
PDF te downloaden via Nikon Nederland support < HIER >

Ik dacht dat als de camera 'merkt' dat er te veel of weinig licht is, hij dit aangeeft door de belichtingsmeter (dat rijtje balkjes met een + en een -) te laten zien in de zoeker.. Ik krijg deze meter alleen te zien als ik de belichting handmatig aanpas.

Wanneer je dat rijtje balkjes te zien krijgt is afhankelijk welke instellingen je gebruikt.
Handleiding blz. 10 geeft een eenvoudig schema wanneer het in beeld komt. Met daarachter de blz. waar meer erover te vinden is.

8.
Belichtingsaanduiding............................................ 72
Weergave belichtingscorrectie.............................107
Voortgangsaanduiding bracketing
Belichtings- en flitsbracketing..............................109
Witbalansbracketing...............................................112

Bij instellingen van de camera volgens een van de (half)automatische modes, is dat belichtingsmeterbalkje niet te zien. Alleen als de combinatie van instellingen buiten het bereik zou vallen van wat benodigd is voor een correcte belichting, komt dat balkje weer in het zicht. En bij gebruik van een belichtingscorrectie.

[Bas Veerkamp]

Hoi


Heel kort nee, je belicht je foto anders namelijk onder of boven.
Maar als je in raw fotografeert en je belicht je foto onder heb je iets meer ruimte om je foto op de pc weer bij te stellen en heb je toch meer ruimte om de foto zonder de kans op bewegingsonscherpte goed scherp te krijgen.

bijvoorbeeld lens 200 mm kleindiafragma f8 verder zou ik niet gaan uit de hand minimaal 1/200ste met iso 400 en legt op -3 zo win je meer stops maar bij na bewerking kan je hier heel goed mee uit de voeten.

Als je wilt kan ik het voorbeelden tonen met het zelfde materiaal.
Natuurlijk gaat er niets boven eigen ervaring.

Gr Bas.

[schippie]

Onderbelichten en vervolgens de schaduwen weer ophalen is het recept om ruis in je foto te krijgen. Al in heel veel draadjes is dat aangehaald . Zoek maar eens op ETTR en waarom dat in sommige gevallen beter is.

[Vincent]

Onderbelichten en vervolgens de schaduwen weer ophalen is het recept om ruis in je foto te krijgen.

De D7000 sensor is iso-loos dus die theorie gaat hier helaas niet meer helemaal op.

Hoewel, sommige bronnen zeggen dat de D7000 volledig iso-loos is, de andere zeggen dat hij bijna helemaal iso-loos is. Ik weet niet of Nikon de details gaat prijsgeven. Het zo mooi zijn als de camera fabrianten hier wel hun software op aanpassen zodat je er bijvoorbeeld een iso-less instelling bij krijgt waarbij je maximaal gebruikt maakt van de sensor en toch een fatsoenlijk histrogram te zien krijgt...

Dat betekent trouwens niet dat je niet goed moet belichten om maximale kwaliteit te krijgen, maar wel dat het niet zondermeer beter op hoge ISO kunt schieten om het histogram maar zo rechts mogelijk te krijgen!

[MauritsD]

Als je in M (met vaste ISO en vaste of geen flitsinstelling) belichtingscorrectie gebruikt, wordt de belichting NIET aangepast.
Het enige wat je daarmee doet is in het door Leon al genoemde balkje in de zoeker het nulpunt verschuiven.
Oftewel als je sluitertijd/diafragma/iso zo heb ingesteld dat de belichting volgens het balkje netjes op nul staat, zie je bij instellen van onderbelichting in het balkje dat je overbelicht (om de door jou gewenste onderbelichting te krijgen) en je dus sluiter/diafragma/iso ZELF moet aanpassen om in het balkje weer op 0 te komen.

Ik gebruik het wel als ik in M voor een bepaalde serie 1/2 stop wil onderbelichten om dan toch in de zoeker telkens ZELF op 0 te kunnen instellen

[martybr]

Kleine opmerking bij wat al gezegd is over belichtingscorrectie (EC van Exposure Compensation) is dat als je met een TTL flitser gaat werken je wijzigingen van EC wel terugziet, ook in M stand. De flitser gaat, als je de EC wijzigt, ook mee met die wijziging qua flitskracht (in TTL mode wel te verstaan). In de nieuwere Nikon camera's zoals b.v. de D4 en D800 etc. kan je deze koppeling uitschakelen en heeft het wijzigen van EC geen effect op de hoeveelheid flitslicht.

[Léon Obers]

Hoewel, sommige bronnen zeggen dat de D7000 volledig iso-loos is, de andere zeggen dat hij bijna helemaal iso-loos is. Ik weet niet of Nikon de details gaat prijsgeven.

Ik weet niet waar je die informatie vandaan haalt, maar de D7000 is beslist niet "ISO-loos". Er valt ook weinig detail aan prijs te geven, want dat is gewoon bekend. Het is een feit (niet ISO-loos). Het is een van de instellingen die er als basis inzitten en gekoppeld aan het fotografisch systeem wat al zo oud is als de digitale camera zelf. Ik ken geen enkele digitale camera die "ISO-loos" is. Nou ja, eigenlijk wel, alleen niet de camera's die we hier op het forum bedoelen. Bijv. bij de camera functie van een smartphone ontbreekt de ISO-functie. Daar is het is inderdaad ISO-loos. Diafragma en sluitertijd kom ik daar ook niet tegen, hoewel achterliggend waarschijnlijk wel een sluitertijd en een "lens-opening" wordt gebruikt.

Misschien bedoel je dat een beeldsensor op zichzelf "ISO-loos" is? Een sensor inderdaad wel, die stuurt geen "ISO" uit. Elke digitale sensor is dat !!
Echter in het elektronische systeem erna, met uitlezen van signaal, versterken van signaal, A/D omzetting etc. heeft men een koppeling gemaakt met sluitertijden, diafragma's en "ISO-waarden" om het een vertrouwde werking mee te geven zoals gebruikelijk met de fotografie zoals we die kennen uit het analoge tijdperk.

Volgens de specificaties gaat de ISO van 100 t/m 25600 (Hi 2).

[ben42]

Wat internet informatie over Iso invariant (some call this 'ISO-less')

http://www.dpreview.com/reviews/nikon-d750/14
At first glance, all these images look essentially the same, which suggests it makes no difference whether you achieve the correct brightness by amplifying the signal at the point of capture, or pushing it 'digitally' later. At which point we would say the camera is ISO-invariant (some call this 'ISO-less').

Al bij meerdere Nikon camera's heeft DPReview iets gelijksoortigs geschreven.

Uit eigen ervaring weet ik dat bij de wat hogere ISO waarden ETTR minder zinvol is. De kans dat je hoge lichten te hoog belicht is dan veel groter, bovendien wordt de kwaliteit van de donkere delen van de foto niet beter.
In donkere situtaties (met hoog contrast) gebruik ik deze ISO-invariantie om iets 'onder' te belichten.
Hierdoor heb ik minder kans op overbelichte hoge lichten die in een foto zitten.
Minder kans op beweging.
Bij volgens mij gelijkblijvende kwaliteit.

Overigens zo extreem als ze het bij DPReview laten zien dat doe ik niet.
Ik gebruik de ADL High om de camera opzettelijk 1 stop minder te laten belichten. (Toch een goed belichte JPG en een RAW met iets meer ruimte in de hoge lichten zonder dat je kwaliteit in de donkere gebieden inlevert).

Mijn eigen ervaringen met de D7000 zijn dat als of ik nu met 800 of 1600 ISO belicht (verder gelijke omstandigheden).
In Lichtroom belicht ik dan ongeveer plus 1 stop (voor de 800 ISO).
Ik zie dan geen verschil in kwaliteit.

In het artikeltje:
http://www.dpreview.com/articles/6641165460/ettr-exposed

Laten ze een en ander zien aan de hand van RAWDigger.
Een bijzonder leuk programma, een versie die je een maand kunt gebruiken is gratis.
(Bij mij is die maand al weer maanden voorbij).

Ondertussen maak ik nu al weer bijna een jaar gebruik van 'deze techniek' en het bevalt me nog steeds uitstekend. (Maar ik beperk me meestal tot een enkele stop).

Vriendelijke groet,
Ben

Nagekomen:
http://www.dpreview.com/articles/8148042898/exposure-vs-brightening

[ben42]

Verder vroeg ik mij af waarom de camera aangeeft dmv een knipperend flits-symbool dat er te weinig licht is en ik daarom de flits wordt aanbevolen, maar ik krijg niet de belichtingsmeter in m'n zoeker die aangeeft dat de foto onderbelicht gaat worden

Het flitssymbool krijg je ook te zien als er wel voldoende licht is, maar er sprake is van een hoog contrast.
Dit flitssymbooltje geeft dan aan dat je 'wellicht' kunt inflitsen om het contrast te verminderen.

Dit komt b.v. in situaties voor waarbij je een redelijke close up maakt in tegelicht. Je hoofdobject is dan relatief donker ten opzichte van de achtergrond. Inflitsen zou dan het hoofdobject wat lichter maken, zonder dat de als heel lichte achtergrond wordt beinvloed. Daarmee is het contrast tussen het hoofdonderwerp en de achtergrond dan kleiner geworden.

Ben

[Vincent]

Ik weet niet waar je die informatie vandaan haalt, maar de D7000 is beslist niet "ISO-loos".

Klopt, tot (ongeveer) iso 800 is de D7000 niet isoloos. Dus je hebt helemaal gelijk.

Maar in tegensteling tot bijvoorbeeld de D3 en D3s wordt bij de Sony sensor in de D7000 het signaal analoog versterkt tot (ongeveer) iso 800 en bij een hogere iso is de versterking digitaal. In die zin noemt men een sensor dan iso-loos. Taaltechnisch helemaal onjuist natuurlijk, maar de ISO waarde van een foto is op dat moment niets meer dan een getalletje in de metadata en dus geen fysieke eigenschap in de afbeelding meer.

Bij de Fuji sensoren geldt overigens gewoon hetzelfde!

[ben42]

maar de ISO waarde van een foto is op dat moment niets meer dan een getalletje in de metadata en dus geen fysieke eigenschap in de afbeelding meer.

Dit is niet correct; met Raw digger kunnen de Raw waarden bekeken worden. Het is niet alleen in de meta data. Overigens is niet helemaal duidelijk welk deel analoog en welk deel digitaal wordt versterkt, maar beiden gebeuren dan wel in de camera.

Soms wordt wel aangegeven dat analoge versterking tot alle 'normale' iso waarden gaat en de Hi waarden alleen maar digitaal versterkt zijn. (Vergelijk de lo waarden die het signaal digitaal afzwakken en daardoor de highlights niet kunnen herstellen). Maar of dit voor alle sensoren die Nikon gebruikt zo is durf ik te betwijfelen. Vanwege de iso-invariance is dit lastig te controleren door alleen naar de kwaliteit te kijken.

Het is niet ongebruikelijk om een deel van de versterking analoog en b.v. tussenwaarden digitaal te doen.
(Hier en daar valt er op het intenet wel te vinden welke iso waarden daarom afgeraden worden. De pagina's heb ik niet meer scherp, wel dat er iso waarden waren die de gevoeligheid alleen maar verhoogden ten koste van de dynamiek. Weet ook het merk niet meer.)

Ben

Met Rawdigger kun je misschien aan de aantallen zien er digitaal of analoog is versterkt. Ik heb rawdigger destijds alleen gebruikt op mijn eigen foto's. 14 bits met compressie. Rawdigger mag je een maand gratis gebruiken, dus nu heb ik geeen toegang meer.
Voor de D70 werd volgens mij nog een andere techniek toegepast, daar was altijd sprake van compressie met verlies, veel waarden konden niet voorkomen, mijn vermoeden is dat dit tijdens de AD omzetting gebeurde, dit om de AD conversie sneller te maken. (Dit is alleen maar een vermoeden, er zijn AD technieken waarmee dit kan.)

[Léon Obers]

Er komen nu een aantal beweringen naar boven wat "opnieuw" een eigen leven gaat leiden, wat afwijkt met wat er werkelijk gebeurt in de vastlegging van RAW data bij een opname, en de verwerking van die data.

Door zowel @djunclesam als @ben42 wordt beweert dat "in de camera" er een deel aan vastgelegde data analoog wordt versterkt, en een deel "digitaal" afhankelijk van de ISO-instelling. In een eerder draadje waar @ben42 met een vergelijkbare stelling kwam, heb ik toen gevraagd waar zijn stelling op is gebaseerd. Ik verwees naar een simpel gegeven m.b.t. de vastlegging van RAW-data. Dat antwoord kwam er toen niet van @ben42.
Zie eerder bericht en de reacties ervoor: viewtopic.php?p=764621#p764621

De informatie waar hierboven naar verschillende artikelen op dpreview wordt verwezen, geeft nog steeds geenszins uitsluitsel of "bewijs" op die stelling. Nergens wordt beschreven dat in de camera de RAW-data die tweedeling plaats vindt in versterking van het analoge signaal versus "digitale versterking".

Die artikelen geven samengevat alleen aan hoe men binnen het relatief grote dynamisch bereik van een camera met "spelen" in belichting en ISO-setting, het gebruikte "kleinere" bereik van een gegeven opname omstandigheid kan "verschuiven" over de breedte van dat dynamische bereik (tot maximaal de grenzen van clipping rechts) waarbij het uiteindelijk bewerkte beeld zelf nauwelijks in weergave verschilt. Niet meer, niet minder.

Even globaal uitgelegd aan de hand van een plaatje bij een van die artikelen.
En de interpretatie van hetgeen in die twee artikelen wordt verteld.
http://www.dpreview.com/articles/664116 ... tr-exposed
http://www.dpreview.com/articles/814804 ... rightening


Bron: http://www.dpreview.com/articles/664116 ... tr-exposed

Het dynamische bereik wordt in de afbeelding voor het complete bereik als "schaalverdeling" weergeven als 13 stops
12 stops links van EV0, 1 stop rechts van EV0. (Die twee laatste streepjes rechts tel ik even niet mee).

Het onderwerpscontrast van de opname is globaal datgene wat het histogram laat zien. ----> Circa 6 stops.
Voor het rode kanaal....... EV -8 ---------- EV -2 (= 6 stops)
Voor 1e groene kanaal... EV -7 ---------- EV -1 (= 6 stops)
Voor het blauwe kanaal.. EV -8 ---------- EV -1 1/3 (= 6 2/3 stops)
Voor 2e groene kanaal... EV -7 ---------- EV -1 (= 6 stops)
(Wat dat laatste groen 2e kanaal inhoudt, is me uit het verhaal op dpreview overigens niet duidelijk).

Als we ruis, samendrukking van waarden, verloop in differentiatie van data buiten beschouwing laten, hebben we in dit voorbeeld 7 stops speling in belichting en/of ISO.

Als je de ISO 1 stop verhoogt verschuiven globaal de histogrammen 1 stop naar rechts.
Als je de ISO 1 stop lager zet verschuiven globaal de histogrammen 1 stop naar links.

Door in de RAW-nabewerking de histogrammen "op te sluiten" (de eindpunten van "levels" tegen het histogram aan te schuiven), krijg je een vergelijkbare afbeelding / weergave van de opname. Terwijl dat in mijn voorbeeld toch 2 stops verschil in ISO uitdrukt.

Een vergelijkbare test kun je ook maken door niet de ISO te veranderen, maar alleen de belichting met 1 stops "links en rechts" te laten verlopen.
Ook die histogrammen kun je opsluiten, waarbij je aan het eind van de bewerking min of meer vergelijkbare afbeelding / weergave van de opnamen krijgt.

Met de steeds meer toenemende kwaliteit van sensors in ruisarme delen van vastgelegd beeld in donkere delen, en een groter dynamisch bereik van huidige camera's, om helderheden in een RAW-bestand in een andere "tonemapping" te zetten, wordt een correcte belichting steeds minder kritisch. En heb je nogal wat marge en mogelijkheden om beeld achteraf te manipuleren bij moeilijke opname-omstandigheden.

De ene of andere test bij dpreview geeft alleen aan waar bij welke instelling en het opzoeken van de grenzen de verschillen een rol gaan spelen. Niet meer, niet minder. Dat heeft verder niets van doen met een tweedeling in de camera als zijnde analoge versterking, versus digitale versterking van wat jullie aangeven dat in de camera zou plaatsvinden boven een bepaalde ISO-waarde. (Lees ook verder naar beneden waar dezelfde methode als die RawDigger reeds 24 jaar geleden werd toegepast om beeld te bewerken).

De "normale" instellingen en "toonmap profielen" zoals we die eigenlijk gewend zijn in RAW beeldbewerkingssoftware voorziet eigenlijk slechts in beperkte mate in het verschuiven van die waarden. Je hebt al gauw dat we een histogram min of meer "gevuld" van links naar rechts verdeeld zien als we een opname maken. De optelsom van vastgelegde data en processing erna van camera- en toonwaarden profielen. Feitelijk een keuze van software leveranciers om het "praktisch" inzichtelijk te houden.
Niet datgene wat die software als "RAW-Digger" laat zien.

Het aardige is dat "vroeger" bij de eerste generatie professionele digitale achterwanden zoals een "Leaf DCB I", de bijbehorende software om beeld te bewerken precies die bewerking toeliet wat dat RAW-Digger laat zien. Dat is behoorlijk vergelijkbaar met wat je met die camera achterwand indertijd met beeld kon doen. Precies in de omschrijving zoals hiervoor als voorbeeld gegeven met een stop over- of onderbelichten. Je had een behoorlijke rek. Tone-mapping profielen, contrast-profielen bestonden niet. Je sloot het histogram daarbij werkelijk op en gaf aan een gamma curve zelf de mogelijkheid van "tone-mapping" om het beeld de weergave te geven die je wenste.

De grens met die camera-achterwand was om aan de rechterkant in ieder geval onder de absolute clippingwaarde te blijven. (Niet anders als bij dat RawDigger). De sensors van indertijd hadden daarbij sterke "blooming", als men erboven kwam, wat zich uitte in gekleurde "vlammen" in highlights, en "gebakken eitjes" als beeldweergave.
Aan de onderkant had je behoorlijk wat rek. Hoewel met meer onderbelichten de ruis daarin toch sterk begon toe te nemen, als je te ver ging.
Maar laten we zeggen, een gematigd onderwerpscontrast, een stopje meer of minder belichten maakte nauwelijks uit in de uitwerking ervan.
Het dynamische bereik van die Leaf digitale achterwand was indertijd al pakweg 12-13 stops. (Ik dacht zelfs een 16 bits RGB RAW beeld).
De software ging in die weergave ook vergelijkbaar zover terug "in stops" met wat je in de afbeelding van dat RawDigger hierboven ziet.
Alleen was het meer een logaritmische schaalverdeling in plaats van een lineaire. Waarbij links de stops dichter op elkaar, rechts ruimer uit elkaar.
Dus zo nieuw is dat RawDigger eigenlijk helemaal niet. De basis ervan als "voorbeeld" software is al 24 jaar oud.

Zie ook:
viewtopic.php?p=280853#p280853
viewtopic.php?p=546851#p546851

[Vincent]

Er komen nu een aantal beweringen naar boven wat "opnieuw" een eigen leven gaat leiden, wat afwijkt met wat er werkelijk gebeurt in de vastlegging van RAW data bij een opname, en de verwerking van die data.

Duidelijk verhaal.

Ik zal niet ontkennen dat ik me soms iets te snel laat leiden door wellicht niet 100% onderbouwde verhalen.

Want dan kom je wel direct op een groot verschil tussen jou en mij (zonder waardeoordeel), ik kijk naar de praktische toepassing, jij naar de theoretische onderbouwing. Dat laatste is belangrijk, vooral als er onwaarheden of onvolledigheden verteld worden, dat eerste is veel belangrijker, maar alleen als je graag foto's maakt

Want voor de D750 geldt precies hetzelfde. En dat betekent dat ik bij concerten inmiddels standaard 1 of 2 stops onderbelicht. Dat klinkt als een slechte eigenschap, maar het problemen/de uitdaging zit vaker in de highlights die (oncorrigeerbaar) overbelicht zijn dan in de schaduwpartijen die onderbelicht zijn.

Had ik met mijn D3/D3s de noodzaak om erg goed te belichten, omdat ik teveel ruis versterkte als de schaduwen opgehaald moesten worden in nabewerking, met het risico (en de praktijk) van regelmatig (te) overbelichte platen, met het D750 is dat probleem er helemaal niet meer.

Sommige noemen het Iso-loos, terecht of onterecht, feit blijft dat de praktische toepassing enorm is!! Op een technisch forum heb je niets aan die toepassing, op een fotoforum wel

[Léon Obers]

Heb mijn reactie nog enigszins op mogelijke onduidelijkheden bijgeschaafd en spellingfouten eruit.

ik kijk naar de praktische toepassing, jij naar de theoretische onderbouwing. Dat laatste is belangrijk, vooral als er onwaarheden of onvolledigheden verteld worden, dat eerste is veel belangrijker, maar alleen als je graag foto's maakt

Ik kijk ook altijd naar de praktische toepassing. Dat is namelijk waar het bij fotografie om gaat.
Maar daarnaast kijk ik ook hoe het theoretisch binnen die praktische toepassing wordt onderbouwd en aansluit. Die twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat moet kloppen. En als je het theoretisch kunt onderbouwen waar het hem in zit, is het ook makkelijker te begrijpen en toe te passen in de praktijk.
De praktische uitwerking is echter altijd de uiteindelijke doelstelling.