Waarom is de laagste ISO 100?

Overige onderwerpen op het gebied van fotografie in het algemeen

Onderwerp:

Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor jan24 » di feb 19 2019 1:14 pm

Het valt mij op, dat spiegelreflexen doorgaans een laagste ISO waarde hebben van 100.
Terwijl ik bij kleine compact camera's ook ISO 80 vermeld zie als laagst waarde.
Is daar een reden voor, om bij spiegelreflexen een schijnbare ondergrens van 100 aan te houden?
Nikon D7500
Tamron 10-24mm F/3.5-4.5 Di VC HLD B023N
Tamron SP AF 17-50 F/2.8 XR A16N II
Tamron SP AF 70-300MM F/4-5.6 DI VC USD A005N II
Tamron SP 90mm F/2.8 Di VC USD F004N
Nissin Di622 Mark II
Panasonic Lumix TZ90
FLICKR!
jan24

Clublid
Berichten: 1791


Locatie: Apeldoorn
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja
Contacteer:

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor ReneG » di feb 19 2019 1:31 pm

Ik weet er ook niet helemaal het fijne van, dus kan je geen technisch sluitende verklaring geven. Maar zoals het mij is uitgelegd:
- Het is afhankelijk van het ontwerp en eigenschappen van de sensor
- Base ISO (100 in jouw geval) is de ISO waarop de sensor optimaal presteert qua Image Quality (in samenhang met zaken als het dynamisch bereik).

Het is overigens zeker niet zo dat alle DSLRs een base ISO van 100 hebben, oudere modellen zaten vaak op ISO200 en niet alle compacts zitten op 80.
Spul waarmee je foto's maakt...
Gebruikersavatar
ReneG

Clublid
Berichten: 5044


Locatie: Regio Eindhoven
Ervaringsniveau: ****
Foto's bewerken toestaan: Ja
Contacteer:

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor Highlander » di feb 19 2019 1:58 pm

De D5, D850 kunnen ISO 64 , mijn D4 heeft beneden de 100 en standje Lo zal ook iets in de richting van ISO 80 zijn.
Het heeft te maken met welke sensor er gebruikt is, dan hebt ook nog sensoren die zijn iso invariant daarbij maakt het weer niet uit welke iso gebruikt, dat kun je later in de nabewerking doen.
Met vriendelijke groet,
Chris

Plaatjes kieken van Duncen McLeod kan HIER
Gebruikersavatar
Highlander

Forumbeheerder
Berichten: 6479


Foto's bewerken toestaan: Ja

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor ben42 » di feb 19 2019 2:19 pm

De sensor op zich heeft een gevoeligheid.

Een sensor bestaat uit een aantal subpixels (Rood/Groen/Blauw).
Voor iedere subpixel is er ook wat electronica nodig en er is een 'well' **) waarin de electronen worden 'opgeslagen' tijdens de belichting, technieken veranderen ook nog een beetje (betere efficiency, belichten vanaf de 'achterzijde').

De 'well' bepaald het aantal electronen dat kan worden opgeslagen. Hier zit een maximum aan. Aan de hand van dit maximum wordt de (basis) ISO waarde van de sensor bepaald. Zou je belichten volgens een lagere ISO waarde, dan loopt de 'well' van een subpixel veel sneller vol en dat krijg je dus dat die pixel is overbelicht. Belichten met een lagere ISO waarde dan de Base ISO is dus eigenlijk niet mogelijk. ***)

Bij een hogere ISO waarde kan wel belicht worden, in dat geval komen er veel minder 'electronen' in de well van een subpixel terecht en de well wordt dan veel minder gevuld. De sensor bevat echter ook electronica die het 'signaal' uit de wel' kan versterken en de 'gevoeligheid' van de sensor kan veranderen.
Dit versterken van het signaal kan analoog (dus voor de AD conversie) en digitaal (na de AD conversie). Beiden hebben voordelen en nadelen. Veel bronnen op het internet vermoeden dat bij de Nikon DSLR's beide technieken worden gebruikt.
Zowel analoge als digitale versterking hebben eigen voordelen als nadelen.

Vriendelijke groet,
Ben


**)
Een 'well' kun je zien als een emmertje, er kan een bepaalde hoeveelheid in, maar vol is vol. Zou je de gevoeligheid willen halveren, dan moet je het emmertje twee keer zo groot maken. Wel je een hogere gevoeligheid, dan gebruik je maar de helft van het emmertje.
De pixels en ook de emmertjes ('well') van een compact camera zijn beiden kleiner dan in een DSLR.

***)
Bij een aantal camera's kun je de ISO waarde 'kunstmatig' lager zetten dan de Base Iso van de camera. Volgens mij is het dan zo dat de hoge lichten wel een stukje sneller dichtlopen.
De Base Iso waarde van een camera is dus eigenlijk de gevoeligheid waarmee je de sensor (en de emmertjes) optimaal gebruikt bij een relatief normale scene. In de hoge lichten raken de emmertje goed gevuld en net niet helemaal vol.
Een Base Iso 200 ****) (B.v. de D70) doet dit bij een iso waarde van 200, een Base Iso 100 (B.v. de D7000) doet dit bij 100 Iso.
De LO iso waarden hebben volgens mij in die omstandigheden 'overstromende' emmertjes.
Een Iso van 1600 gebruikt in dat geval maar een klein deel van de capaciteit van de emmertjes.

****)
Verschil tussen camera's ontstaat b.v. als de emmertjes gelijk blijven, maar de pixels halveren in oppervlakte of zijn minder efficient of een combinatie van beiden. De D70 had minder efficiente pixels dan de D7000.
XD7/X700/F70/D70/SB-700/D7000/D7700
Gebruikersavatar
ben42

Moderator
Berichten: 2613


Locatie: Zuid Holland
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor jan24 » di feb 19 2019 6:25 pm

Dank voor alle uitleg en toelichtingen. was benieuwd.
Had de relatie met de sensor in deze niet gelegd.
En inderdaad, niet alle compactcamera's hebben ISO 80 aan boord.
De specificaties van andere genoemde camera's waren mij niet bekend. Ben afgegaan op mijn eigen D5300.
Nikon D7500
Tamron 10-24mm F/3.5-4.5 Di VC HLD B023N
Tamron SP AF 17-50 F/2.8 XR A16N II
Tamron SP AF 70-300MM F/4-5.6 DI VC USD A005N II
Tamron SP 90mm F/2.8 Di VC USD F004N
Nissin Di622 Mark II
Panasonic Lumix TZ90
FLICKR!
jan24

Clublid
Berichten: 1791


Locatie: Apeldoorn
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja
Contacteer:

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor Janvis » di feb 19 2019 6:56 pm

Naar wat ik er van begrepen heb zijn zowel iso's boven als onder de 100 softwarematig gecreëerd. Iso 100 betekend immers dat 100% van het licht dat door de sensor is opgevangen naar de interne computer wordt gestuurd van de camera. Wanneer we iso200 instellen wordt de opgevangen hoeveelheid licht van de sensor eerst 2 maal versterkt alvorens het wordt verwerkt door de camera. Iso 400 betekend een versterking van 4X, 800 8X enzovoort. Een iso waarde onder de 100 betekend dus gewoon een softwarematige verzwakking van de gemeten ontvangen hoeveelheid licht door de sensor wat een voordeel kan zijn als je bijvoorbeeld met lange sluitertijden wilt werken en geen filters hebben. Iso 100 naar 64 is namelijk 1 stop verschil en kan je dus een 1 stop langere sluitertijd opleveren. Ook kan je door de iso softwarematig te verlagen het dynamisch bereik vergroten ook al veranderd er niks aan het daadwerkelijke dynamische bereik van de sensor zelf.

Mijn gevoel zegt dus dat het niks heeft te maken met de kwaliteit van de sensor maar het segment waarin de camera is geplaatst. Naar mijn bescheiden mening zou Nikon zelfs in een instapcamera ISO64 kunnen toepassen als ze dat in de aanwezige software zouden integreren. Echter zullen camera's in een bepaald segment bepaalde zaken moeten kunnen die andere camera's niet kunnen en dat is op deze manier met software zeer eenvoudig te regelen.
M.v.g. Jan Willem Visser

Flickr
Facebook

Ideeën voor uitjes? Laat het me weten, tips zijn meer dan welkom :-)
Gebruikersavatar
Janvis

Forumlid
Berichten: 1436


Locatie: Bovensmilde
Ervaringsniveau: *
Foto's bewerken toestaan: Ja

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor ben42 » di feb 19 2019 7:05 pm

Naar wat ik er van begrepen heb zijn zowel iso's boven als onder de 100 softwarematig gecreëerd.

Voor de ISO onder de Base ISO van een camera wordt dit waarschijnlijk software matig gedaan. Maar ook de software kan de hoge lichten die zijn overbelicht niet meer herstellen. Het verschil tussen precies op max belicht en overbelicht is niet meer te herstellen.

Voor ISO waarde hoger dan de Base ISO wordt eerst een analoge versterking gedaan. Boven een bepaalde waarde wordt de versterking (waarschijnlijk) digitaal gedaan. Omdat Nikon vrijwel ISO-invariant is, is zeer lastig te bepalen waar de 'extra' versterking digitaal is en Nikon zelf publiceert die gegevens niet. Wel kan aan de hand van statistiek op de RAW file zichtbaar worden gemaakt dat er sprake is van digitale versterking.

Bij Canon camera's die veel minder ISO-invariant zijn, moet dit wel berusten op een beteren analoge versterking dan de digitale versterking, in Post processing het beeld 'versterken' levert namelijk een aanzienlijk slechter beeld op. Dat betekend dat er 'normaal' voor de AD converter versterkt wordt.

Vriendelijke groet,
Ben

Indien je behoefte hebt aan digitaal een lagere ISO, kun je ook in Post processing (Lightroom) de belichting een aantal stapjes omlaag draaien. (Maar hoge lichten win je daarmee niet terug). Met software kun je het dynamisch bereik van de sensor niet verhogen. In de software kun je wel anders gebruik maken van het dynamisch bereik, maar wat er niet is kun je er niet bij maken.
XD7/X700/F70/D70/SB-700/D7000/D7700
Gebruikersavatar
ben42

Moderator
Berichten: 2613


Locatie: Zuid Holland
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor oud0001 » za feb 23 2019 1:16 am

Het is simpel. ISO bestaat niet meer. ISO was een gevoeligheid van de film emulsie laag voor licht.

Een sensor heeft geen gevoeligheid. Een sensor is een elektronische ontvanger die lichtsignalen omzet in stroompjes. Zoals elke elektronisch apparaat wordt er ook ruis gecreëerd door de elektronische componenten in een camera. Die ruis noemen we de ruisvloer. Dat is de zelfde ruis die je hoort als je de versterker in je woonkamer luid zet zonder muziek af te spelen. Als je dan muziek aan zet is de muziek zo luid t.o.v. de ruis, dat je de ruis niet meer waarneemt. Dat is de ideale situatie. Om dat te bereiken heb je een optimale verhouding tussen ruis en signaal. Dat is de s/n of wel signaal/ruis verhouding. Dat is bij een sensor de natuurlijke maximale gain/versterking in de sensor zelf. Dat wordt dan vaak je native ISO genoemd. In die stand is de signaal/ruis verhouding het grootst en de beeld kwaliteit dus ook het beste. Kortweg is het signaal dan het sterkst ten opzichte van de ruisvloer. Elke ISO waarde erna is niet meer dan een stapje hoger in de versterkingsfactor van, de in je camera ingebouwde, versterker. Op de ISO knop had beter 0 t/m 10 kunnen staan, net zoals de versterker van je geluidinstallatie, maar net zoals met je versterker in de woonkamer versterk je ook de ruisvloer als je de versterker luider zet. Dat zelfde gebeurd als je de ISO knop hoger zet. Vandaar dat je ruis in je foto's krijgt bij een hoge ISO waarde. Concluderend daaruit is de laagste ISO van de sensor de waarde waarbij de sensor de ideale s/n verhouding heeft. Bij het ene camera merk is dat bij ISO 100 en bij het andere ISO 200 afhankelijk bij hoeveel licht deze ideale omstandigheid aanwezig is. Die ISO waarde moet dan redelijk kloppen met die van de filmrolletjes van vroeger zodat de lichtdriehoek, bestaande uit ISO, diafragma en sluitertijd ook nog redelijk kloppen.
oud0001



Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor jan24 » za feb 23 2019 9:01 am

Een heldere uiteenzetting, een benadering die ik zelf, hoe logisch deze ook klinkt, niet had bedacht.
Geldt deze beredenering ook voor ISO 80? Het verhaal lezend zou je toch denken dat ISO100 overal, ongeacht merk camera, dezelfde waarde zou moeten hebben.
Ik post wel eens foto's waarbij ik aangeef met welke ISO ik heb gefotografeerd, maar dat is dus eigenlijk nietszeggend.
Nikon D7500
Tamron 10-24mm F/3.5-4.5 Di VC HLD B023N
Tamron SP AF 17-50 F/2.8 XR A16N II
Tamron SP AF 70-300MM F/4-5.6 DI VC USD A005N II
Tamron SP 90mm F/2.8 Di VC USD F004N
Nissin Di622 Mark II
Panasonic Lumix TZ90
FLICKR!
jan24

Clublid
Berichten: 1791


Locatie: Apeldoorn
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja
Contacteer:

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor oud0001 » za feb 23 2019 4:44 pm

Als de camera fabrikant aangeeft dat ISO 80 de native/basis ISO van de camera is, dan is er bij die ISO 80 de optimale s/n bij die sensor, als de fabrikant eerlijke waarden opgeeft. Dan zijn de prestaties het beste en is het signaal het sterkste t.o.v. de ruisvloer. Dat is wat dit betekend.

Dan kun je nog steeds gewoon ISO 100 gebruiken.

ISO 100 op een compact camera is ongeveer gelijk aan ISO 100 op alle andere camera's, bij gelijke sluitertijd en diafragma.
Er zit wel verschil in kwaliteit, maar niet in lichtwaarde tussen een 35mm sensor of een micro 4/3e sensor. Dat kwaliteits verschil zit em in de pixelafmeting, het dynamisch bereik, de elektronische hardware en de kwaliteit van de versterkers en firmware.

Is jou camera b.v. native/basis ISO 50 en de mijne native/basis bij ISO 200 dan zul je, als je jouw camera instelt op ISO 200 een versterking met factor 4x hebben en ik op mijn camera een factor 0. Door niet te versterken wordt er ook geen ruis versterkt.
Dus kun je stellen dat een hogere native/basis ISO, bij een sensor van gelijke afmeting en gelijke pixelpitch en aantal pixels, minder snel ruist, als je fotografeert bij de gelijke hoeveelheid licht, in tegenstelling tot een camera met een lagere native/basis ISO. De reden daarvoor is dat je minder versterking van het signaal nodig hebt.
Vergeet niet dat niet de sensor alleen de foto maakt. Het design van het elektronisch circuit, de kwaliteit van de gebruikte elektronische componenten en firmware spelen ook nog een grote rol in dit geheel.
Stel je native ISO is 50, maar de versterking is veel beter dan die van een ander met native ISO 100, dan kan jouw camera toch beter presteren met een lagere native ISO. Een camera is een totaal pakket waarvan de sensor maar een deel is.

Het verschil tussen ISO 80 bij compact camera's, als dat al zo is, en ISO 100 bij spiegelreflex kan ik je niet uitleggen.
Misschien omdat ISO 100 of DIN21 vroeger een beetje de standaart was. Mogelijk speelt marketing een rol.
Mijn compactcamera (fujifilm X100F) heeft native ISO 200 met een APSC sensor.
Het verschil tussen ISO 80 en ISO 100 is marginaal en verwaarloosbaar. 20% waar een 1/3e stop 33,3 % is.
Dat is simpel te corrigeren in post, maar wel goede marketing. Klinkt toch weer beter dan die dure spiegelreflex. ;-)
oud0001



Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor ben42 » za feb 23 2019 5:59 pm

ISO staat voor International Organization for Standardization, zij beschrijven allerlei standaarden en normen voor uiteenlopende zaken. Ook voor digitale camera's hebben ze een dergelijke ISO, namelijk 12232.2006 (voor het eerst gepubliseert in 1998)

Het ISO systeem heeft een schaal waarbij de dubbele gevoeligheid ook een verdubbeling van de iso waarde aangeeft.
Digitale camera's hebben nog steeds een licht gevoelige sensor. De sensor zelf heeft eigenlijk een vaste gevoeligheid, maar de sensorchip heeft electronica zodat de sensorchip het beeld kan versterken alsof er bij een hogere gevoeligheid is gefotografeerd.

Als je met een externe belichtings meter, de belichting bepaald en daarop de ISO waarde, de sluitertijd en het diafragma afstemt, zou je bij de verschillende camera's ongeveer dezelfde belichting moeten krijgen. De beelden zouden dan ongeveer vergelijkbaar moeten zijn. Dit is over het algemeen afgestemd op de 'bovenkant', of te wel de lichte kant van de schaal. 18 procent grijs zit dan (dacht ik) ongeveer 3.5 stop onder de maximale belichting.

Maak je dus met verschillende camera's een 'correct' belichte foto, dan zou bij iedere foto in ongeveer dezelfde lichtwaarde nog doortekening moeten zitten in de hoge lichten. In de donkere gebieden doen zit er echter wel een groot verschil tussen. Een compact camera met een sensor die 1/6 van de maat (1/36 van het oppervlak heeft) zal het veel slechter in de lage lichten doen dan een DSLR van ongeveer dezelfde generatie.

Voor belichtings doeleinden lijkt de ISO waarde voor digitale camera's vergelijk baar met de ISO waarden die voor film werden gebruikt. Overbelichting treed ongeveer op hetzelfde moment op. Bij overbelichting kan dit over het algemeen niet meer hersteld worden. Bij de moderne digitale camera's is er bij onderbelichting wel veel meer te redden van de foto, veel meer dan bij film.

In het kort :
  • De ISO waarde bestaat ook voor digitale camera's.
  • Een Sensor heeft eigenlijk maar 1 ISO waarde, dus maar 1 gevoeligheid.
  • De Sensorchip heeft mogelijkheden om de ISO waarde te varieren.
  • De ISO waarde geeft over het algmeen de belichtings speelruimte aan de bovenkant aan. (Voor film was dit vaak 3 stops, voor dia's was dit ongeveer 2 a 2.5 stop, voor digitale camera's in RAW is dit ongeveer 3.5 stops). De ISO waarden voor film en sensoren is over het algemeen zeer vergelijkbaar.
  • Zelfde ISO waardes leveren in zelfde omstandigheden ongeveer dezelfde foto's.
  • De ISO waarde heeft relatief weinig te maken met de Signaal/Ruis verhouding en met de kwaliteit van een foto. Een kleinere Sensor zal bij eenzelfde ISO waarde een kwalitatief mindere foto opleveren dan een grote sensor. **)

De door de fabrikanten opgegeven ISO waarden verschillen over het algemeen wel wat van de door DXO gemeten ISO waarden, meestal merk je dat niet omdat ook het belichtingssysteem in de camera is ingebouwd. Met een externe belichtingsmeter treden er wel eens wat kleine verschillen op. Ook heeft Nikon de naam (????) dat ze over het algemeen iets hoger belichten dan andere merken en daarom iets meer risico lopen op hoge lichten die geen doortekening meer hebben.

Vriendelijke groet,
Ben

**)
Hier bij is uitgegaan van ongeveer dezelfde generatie en technologie van sensoren. In werkelijkheid zitten daar flinke variaties in.
XD7/X700/F70/D70/SB-700/D7000/D7700
Gebruikersavatar
ben42

Moderator
Berichten: 2613


Locatie: Zuid Holland
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor henkk » za feb 23 2019 8:02 pm

Ik zie toch wel een parallel met het analoge tijdperk. Toen had een film een standaard gevoeligheid bij het standaard ontwikkelproces. Als je de film anders belichtte en/of ontwikkelde, met een niet-standaard ontwikkelaar of een niet-standaard ontwikkelproces, kon je andere gevoeligheden bereiken. Zo kon je 400 ASA film ook als 1600 ASA belichten en toch goede beelden krijgen door het ontwikkelproces te verlengen en/of op een hogere temperatuur uit te voeren (elke 10 graden levert ongeveer een verdubbeling van de reactiesnelheid van chemische processen, heb ik wel eens gehoord).

ASA (American Standards Association) is als referentie door ISO (International Organisation for Standisation; ze hebben inmiddels 22533 standaarden gepubliceerd) vervangen. De native-ISO kun je, net als in het analoge tijdperk in het ontwikkelproces, verhogen door electronische versterking van het signaal. Hiervoor uitvoerig beschreven. De mate waarin dat goed gaat, hangt af van de kwaliteit van de electronica in de camera en de kwaliteit van het basissignaal (alle rommel daarin wordt uitvergroot bij versterken). Je kunt het ook in de nabewerking doen en dan blijken de sensors van Nikon er beter vanaf te komen dan bijv. die van Canon (zie ISO-invariantie).

Dan kom ik bij de native ISO. In mijn optiek geeft die aan hoeveel licht de sensor kan verwerken zonder te clippen. Een sensor met een lage native ISO, bijv. 64, kan dus meer licht aan dan een sensor met een native ISO van 200. Het dynamisch bereik is dan navenant groter (bijv. 14 stops ipv 12 stops). Blijkbaar is de minimale hoeveelheid licht om een sensor iets te laten voelen meer een vast gegeven dan de maximale hoeveelheid die hij kan verwerken. En meer licht op de sensor betekent een betere signaal-ruisverhouding, minder electronische versterking en uiteindelijk een betere beeldkwaliteit.
Groet, Henk
tja, F of Z? wat meenemen? Of de 1?
exif en/of hogere resolutie meestal via klikken op foto
https://www.flickr.com/photos/23578649@N07/albums
Gebruikersavatar
henkk

Clublid
Berichten: 4907


Locatie: Zuidwest Veluwe hoog en droog
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Nee
Contacteer:

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor oud0001 » zo feb 24 2019 4:47 am

Je kunt met veel woorden en omwegen een leuk verhaal draaien, maar het brengt je niet bij de waarheid.

Fysieke feiten zijn dat de afmeting van de pixel bepalend is voor de basis signaal ruisverhouding van de sensor.
Elke pixel is parallel aan de anderen. Elke pixel op de sensor is een pixel op je monitor en die hebben allen ander lichtwaarden en of kleuren. Je kunt ze dus niet maar even bij elkaar optellen en dus vangt niet een groter vlak meer licht.

Een grotere pixel vangt meer licht dan een kleinere pixel.
De pixelpitch (hart tot hart afmeting) wordt gemeten in micrometer en is voor elke sensor terug te vinden. Als de pixels op een kleinere sensor groter zijn dan op een grotere sensor dan zal de kleinere sensor minder ruis produceren dan de pixels op de grotere sensor omdat de pixels op de kleinere sensor groter en zijn en dus een betere s/n verhouding hebben. Dat is fysiek feitelijk en waarheid.
Een sensor is geen emmer, maar is een badkuip vol met miljarden kleine emmertjes (pixels) waarbij de hoeveelheid opgevangen licht per pixel bepalend is voor de s/n en niet de gehele badkuip. Dat is toch niet zo ingewikkeld?

Een sensor kent geen gevoeligheid zoals een emulsie dat wel kent. De emulsie reageert op licht en verandert structureel en permanent onder invloed van licht dat er op valt, de sensor zet slechts licht om in een elektronisch signaaltje en verandert verder niet. Kortweg kun je bij de veranderende emulsie spreken van een gevoeligheid omdat de emulsie afhankelijk van de chemische samenstelling sterker reageert en permanent verandert onder de invloed van licht. Die verandering is permanent en daar door is de film ook maar 1 maal bruikbaar. Voor een sensor maakt dat geen enkel verschil. Die blijft eeuwig onveranderlijk het zelfde en blijft herbruikbaar tot ie kapot gaat. Dat zijn dus appels en peren die je niet met elkaar kunt vergelijken. De gedachte van gevoeligheid is enkel voor de filmrolletjes.

Nogmaals native ISO is die ISO waarde waarbij het verschil tussen ruisvloer en signaal het grootst is. Dat is in een optimaal theoretisch utopisch geval 100db. In de praktijk iets minder. Alles boven 95 db is wel de top. Dat is een fysiek feit.
Dat is iets anders dan het dynamisch bereik van een sensor dat wordt aangehaald. Het dynamisch bereik is tegenwoordig ergens rond de 14 a 15 stops. Helaas past er in een foto maar een stopje of 5 tot max 7. Zeg van zone 3 t/m zone 7. Dan houdt het toch echt op. Je mag dan kiezen of je in de highlights gaat clippen of in de schaduwen en die dicht laat lopen en anders een HDR schieten. Zie het zonesystem voor meer uitleg.

Clippen in de foto is enkel en alleen afhankelijk van welke diafragma en sluitertijden je gebruikt in combinatie met welke versterkingsfactor ofwel ISO. Dat is dus afhankelijk van de fotograaf achter de camera en niet van de sensor, zoals wordt geclaimt. ;-)
oud0001



Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor ben42 » zo feb 24 2019 12:10 pm

Gelukkig is zijn de sensoren in mijn camera's wel lichtgevoelig. Ik zie namelijk duidelijk een verschil tussen de lensdop wel en niet verwijderen. Dat dit anders werkt dan bij film, dat is natuurlijk wel zo.
Hiermee ben ik het met Henkk en de meeste andere gebruikers op dit forum eens, mijn camera fabrikant (Nikon) gebruikt ook de ISO waarden voor de gevoeligheid van de camera. En in de ISO standaarden zijn verschillende standaarden terug te vinden voor 'ISO' waarden in digitale camera's. En als er een instituut is dat bepaald of iets een 'ISO waarde' heeft dan is dat toch wel de International Organization for Standardization. **)

Deze organisatie heeft het over 'ISO speed ratings', 'sensitivity' (die ik maar even omgezet heb naar lichtgevoeligheid). Prima als je een eigen spraakgebruik wilt hebben, maar gebruik dan liever een andere 'begrip' dan 'ISO', anders wordt het erg verwarrend voor de mensen die wel het begrip volgen van de ISO (als organisatie).

Ben

**)
ISO 12232:2019
Photography -- Digital still cameras -- Determination of exposure index, ISO speed ratings, standard output sensitivity, and recommended exposure index


Dit was vooral een reactie op:
"Het is simpel. ISO bestaat niet meer. ISO was een gevoeligheid van de film emulsie laag voor licht."
XD7/X700/F70/D70/SB-700/D7000/D7700
Gebruikersavatar
ben42

Moderator
Berichten: 2613


Locatie: Zuid Holland
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja

Onderwerp:

Re: Waarom is de laagste ISO 100?

Berichtdoor oud0001 » zo feb 24 2019 2:20 pm

Camera sensoren, hoe hard je het ook blijft volhouden, kennen geen enkele gevoeligheid Ben.
Er is slechts een versterker die native ISO versterkt, na de opname. Enkel native ISO wordt gebruikt om de opname te maken. Licht valt op de sensor en wordt omgezet in elektrische signalen die dan vanaf de sensor door worden gestuurd naar de versterker die je met de ISO knop instelt. Dat is wat er gebeurd.

Welke regeltjes een organisatie als het I.S.O. daarover heeft bedacht om als standaart waarde te dienen heeft daar niets mee van doen. Die regels/standaart zorgt slechts dat iedere fabrikant het zelfde cijfer bij de zelfde mate van versterking neer zet die is gelijkgesteld aan de gevoeligheid van een filmemulsie die ooit als ijkpunt is gekozen. Dat dienst de rekentechnische gemakken van de fotograaf. Van origine worden de metingen gedaan in Ev of wel exposure value. Daarna wordt dat pas omgezet in in ISO sluitertijd en diafragma combinaties. Van de simpelste tot en met de meest gecompliceerde lichtmeters doen dat zo. Ook die in je camera. Dat is hoe het werkt. Alleen zie je die Ev waarde niet tot je met externe lichtmeters gaat werken.
Denk even aan de invariantie. Invariantie werkt omdat de camera versterker uit wordt gezet en er i.p.v. de camera versterker de software versterker van b.v. adobe wordt gebruikt. In beide gevallen wordt alleen Native ISO gebruikt voor het maken van de plaat. Native ISO is de aanwezige versterking in de sensor zelf waarbij het signaal t.o.v. de ruisvloer het grootst is, of wel de aanwezige s/n ratio. Door daarna dat signaal te versterken versterk je ook de ruisvloer mee die in elke versterker zit. Die ga je dan meer zien naarmate je meer versterkt.

Tja, dat een organisatie zegt dat ISO gevoeligheid betekend maakt het helaas nog geen feit nog waarheid.
Grappig als het de organisatie zelf is die door deze afkorting wordt beschreven.
Het is feitelijk een versterker die het lichtsignaal versterkt boven native ISO. Niet meer en niet minder.

Men noemt de versterker slechts nog steeds ISO om te voorkomen dat vastgeroeste fotografen beginnen te stuiteren en dat is slecht voor de verkoopcijfers. ;-)
oud0001




Terug naar “Overig fotografie”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 12 gasten