NCN Forum

Léon Obers schreef: Zo'n vreemde stelling is het helemaal niet wat blackMTF stelt, dat fp alleen geschikt is voor onderwerpen op korte afstand. Die stelling klopt wel degelijk. Waarbij hij kennelijk een invulflits in gedachte heeft. Het verhaal is echter niet compleet en er worden mogelijk wat zaken in het begrip door elkaar gehaald.

Je gebruikt een FP instelling enkel en alleen om een kortere sluitertijd te kunnen gebruiken dan de normale flits synchronisatietijd. Dus in lichtsituaties waarbij je doorgaans al een korte sluitertijd moet inzetten door een overvloed aan aanwezig licht. Bijv. buiten bij zonnig weer waar je schaduwen wilt ophelderen met een invulflits. Bij zonnig weer kom je al gauw aan een vrij klein diafragma, zelfs bij sluitertijden die korter zijn dan de synchronisatietijd. In dergelijke gevallen met een vrij klein diafragma is de fp instelling absoluut niet toereikend om er ook maar enigszins wat grotere flitsafstanden mee te kunnen overbruggen. Dus enkel geschikt voor (erg) dichtbij.

Maar zelfs in lichtsituaties bij gebruik van open diafragma en een sluitertijdcombinatie die korter moet zijn dan de flits-synchronisatietijd waarbij je de fp-instelling zal moeten inzetten, zal een flitser nooit het flitsbereik hebben, wat je kunt bereiken bij een "normale" flits-instelling binnen de flits-synchronisatietijd. Dus ook hier ben je beperkt in de flitsafstanden in fp-mode.

Het is niet voor niets dat je zelf al aangeeft dat het te maken heeft met het vermogen van een flitser en de pulserende werking van flitsen. Dat heeft gewoon zijn beperkingen. Daarom zit de fp-instelling hooguit op de zwaardere flitsers, anders houdt je helemaal niks over. Wat grotere afstanden ermee overbruggen is er echt niet bij met fp-mode. Hoe meer omgevingslicht (en korter de sluitertijd die je moet inzetten en/of kleiner diafragma), hoe beperkter de mogelijkheden in afstand die je kunt overbruggen.

Ik ben het gedeeltelijk met je eens, doordat je minder flitsvermogen hebt is het gebruik van FP qua vermogen beperkt, maar kijk maar eens naar een fotograaf als Joe MC Nally die mooie plaatjes schiet in FP mode in de woestijn. Natuurlijk schiet MC Nally off camera (strobist style) en dan kun je de flitsers dichter bij plaatsen en hij heeft het geluk dat Nikon hem wat apparatuur ter beschikking stelt zodat hij met bijvoorbeeld 5x SB900 kan schieten. Maar ook met 1 flitser is het goed te doen, je moet durven je ISO wat hoger in te stellen. Ik zet mijn camera rustig op ISO 800 of soms hoger. Nikon heeft het mooie CS systeem waarmee je zonder veel extra kosten strobist style kunt fotograferen (hangt wel af van je camera en flitser of dit werkt).
Nog een opmerking, als je geen geld hebt voor een dure (maar wel een zeer goede) Nikon flitser, dan zijn er ook alternatieven zoals Metz en Nissin die ook FP mode ondersteunen en vaak een stuk goedkoper zijn dan de Nikon.
Ik ben wel van mening dat de Nikon flitsers qua kwaliteit boven de genoemde andere merken staan, maar ja je moet misschien ook kijken hoe vaak je de flitser gebruikt en dan kan een Nissin of Metz vaak een prima optie zijn.

Groeten Michael

Maar zelfs in lichtsituaties bij gebruik van open diafragma en een sluitertijdcombinatie die korter moet zijn dan de flits-synchronisatietijd waarbij je de fp-instelling zal moeten inzetten, zal een flitser nooit het flitsbereik hebben, wat je kunt bereiken bij een "normale" flits-instelling binnen de flits-synchronisatietijd. Dus ook hier ben je beperkt in de flitsafstanden in fp-mode.

Ik heb dat testje op verzoek van Leon een keer gedaan. Ik ben geen flister, het zit nog in mijn hoofd. Donkere ruimte, camera op statief en je neemt een foto op vol vermogen. Daarna vermogen op 1/8 en je neemt 8 foto's. Is 8 x 1/8 in deze nu ook 1. In mijn herinnering ja.

FP verdeelt de flitstijd zodanig dat deze met de sluiterspleet mee gaat. Er zijn aparte momenten in dit proces. Maar als FP gebruikt wordt binnen de synchronisatietijd, is er geen sprake meer van een apart moment. Het beeld is open, er is geen voorbijgaande spleet.. Dan zou er weer sprake zijn van een optelsom met als uitkomst 1.

George

george013 schreef:Maar als FP gebruikt wordt binnen de synchronisatietijd, is er geen sprake meer van een apart moment. Het beeld is open, er is geen voorbijgaande spleet.. Dan zou er weer sprake zijn van een optelsom met als uitkomst 1.

Binnen de synchronisatietijd heb je daarin gelijk, maar de FP mode is juist een instelling om te gebruiken buiten de normale synchronisatietijd. Dan krijg je geen optelling van flitspulsen over hetzelfde stuk sensor, omdat door de spleet van de sluiter de sensor achter de spleet alweer wordt afgedekt. Vandaar de toenemende beperking bij gebruik van kortere sluitertijden dan de synchronisatietijd.

Bij elke halvering van de sluitertijd (bijv. 1/1000 sec. versus 1/500 sec.) verlies je 1 stop flitsvermogen, waarbij dat flitsvermogen bij 1/500 sec. als pulserende FP-flitser al niet meer maximaal is tegenover flitsen "zonder de FP-mode" binnen een synchronisatietijd van bijv. 1/200 of /250 sec.

mmuetst schreef:Natuurlijk schiet MC Nally off camera (strobist style) en dan kun je de flitsers dichter bij plaatsen en hij heeft het geluk dat Nikon hem wat apparatuur ter beschikking stelt zodat hij met bijvoorbeeld 5x SB900 kan schieten. Maar ook met 1 flitser is het goed te doen, je moet durven je ISO wat hoger in te stellen. Ik zet mijn camera rustig op ISO 800 of soms hoger.

Tja, 5 flitsers, dan is het beschikbare "FP" vermogen dus 5x zoveel als bij 1 flitser. Dat is nogal wat.
Wie heeft er hier doorgaans 5 Nikon SB-flitsers in het gebruik? De TS wil slechts één flitser gebruiken, en dan nog een kleintje als dat mogelijk zou zijn.

Overigens in het demofilmpje in de woestijn van Joe McNally tel ik 7 flitsers (en een 8e als als commander om die 7 aan te sturen). En dat is al niet midden op de dag, maar in de namiddag aan de schaduwen te zien (dus al lager lichtniveau). Later tegen de avondschemering met minder licht (geen direct zonlicht meer), worden nog steeds 3 flitsers gebruikt door een witte paraplu vrij dichtbij. http://www.youtube.com/watch?gl=NL&v=90mlK8ktV68" onclick="window.open(this.href);return false;
Ook bij het tweede filmpje wordt een batterij aan flitsers gebruikt: http://www.youtube.com/watch?v=k7qEgl2u ... re=related" onclick="window.open(this.href);return false;

ISO hoger zetten zoals je voorstelt is eigenlijk precies de "verkeerde reden" om een FP-mode zinvol te laten zijn.

De enige reden om ISO hoger te zetten, is als er te weinig aanwezig licht is, om zodoende nog een sluitertijd te kunnen gebruiken die snel genoeg is om nog "uit de hand" te kunnen fotograferen. Zolang je een sluitertijd kunt gebruiken gelijk of langzamer dan de minimale synchronisatietijd (langzamer dan circa 1/200 tot 1/250 sec. afhankelijk van het cameramodel), heb je die FP-mode helemaal niet nodig.

Het zijn juist de lichtsituaties van aanwezig licht dat je eigenlijk niet aan een sluitertijd kunt komen die langzaam genoeg is om binnen de minimale synchronisatietijd te kunnen blijven die je nopen om een FP-mode te moeten gebruiken. Dus als er (erg) veel licht aanwezig is. Maar bij veel licht is het juist niet logisch om een hoge ISO-waarde te gebruiken maar juist lagere ISO-waarden. Hoge ISO-waarden in die lichtomstandigheden brengt alleen maar onnodig de sluitertijd verder naar waarden die nog veel korter zijn dan nodig. Bij lagere ISO-waarden heb je juist weer meer flitsvermogen nodig bij een gegeven diafragma-getal.

Met andere woorden. In die lichtomstandigheden waar je de FP-mode eigenlijk het hardste nodig hebt, bij toenemend veel aanwezig licht waarbij de sluitertijd toenemend korter wordt als de minimale synchronisatietijd), komt een flitser ook aan toenemend vermogen te kort om dan nog zinvol de FP-mode te kunnen inzetten. Hoe meer omgevingslicht (en korter de sluitertijd die je moet inzetten en/of kleiner diafragma), hoe beperkter de mogelijkheden in afstand die je kunt overbruggen. Het is niet voor niets dat Joe McNally 6-7 flitsers gebruikt bij die voorbeelden in de woestijn (los van de commander).

Praktisch gezien zou het heel wat handiger werken om de sensor van een camera zodanig aan te passen dat een elektronische sluitertijd van het sensorsignaal gebruikt kan worden, zodat je niet met de nadelen van een beperkte synchronisatietijd zit van een spleetsluiter. Een en ander zoals gebruikt vroeger bij de Nikon D1 serie camera's (D1, D1h, D1x), en de Nikon D70. Het betrof echter CCD-sensors, geen CMOS. Daarbij kon je gewoon flitsen bij gebruik van een extreem korte sluitertijd. Alleen had Nikon dan weer de eigenzinnige beperking erin gebracht dat je bij gebruik van een dedicated Nikon flitser, je de sluitertijd niet korter kon instellen dan 1/500 sec. Bij niet dedicated flitsers was die beperking er niet.

Oud fotootje 2005 in diep nachtelijk uur (vermoeid rode ogen) als testje of de combinatie werkte met korte sluitertijd met Nikon D1x en Metz CT-60 reportageflitser (in de hand). 1/4000 sec. - F13 - http://www.fotograaf.cc/ftp/D1X_flash-sync_4000.jpg" onclick="window.open(this.href);return false;

Bekende foto van een bekend persoon
mooie uit leg weer .

Wat FP dus eigenlijk doet, is de belichtingstijd door pulserend te flitsen te vergroten tot de synchronisatietijd. Een belichtingstijd van zeg 1/1000s wordt verlengd tot 1/200s. Het nuttig gebruikte licht is recht evenredig met de spleet tussen de gordijnen, oftewel sluitertijd/synchronisatietijd. Even uitzoeken in hoeverre de EV-compensatie voor de flits hier invloed op heeft.
George

Ter indicatie kun je in de handleiding zien wat het richtgetal is van een SB-900 flitser met gebruik van de FP-mode, hoofdstuk F-20
Op vol vermogen en bij gebruik van bijv. een 50mm lens komt je aan een richtgetal van 14,6, tegenover 40 bij normale synchronisatie.
Dat is ongeveer 3 stops lichtverlies.
Bij zo'n klein miniflitsertje, de SB-R200, zonder zoomreflector, is het richtgetal op vol vermogen met FP, gezakt naar 2,8
Ook hier is het lichtverlies ongeveer 3 stops.

Dat zijn waarden opgegeven bij gebruik van een sluitertijd van 1/500 sec. (met een Nikon D3).
Gebruik je 1/1000 sec. zakt het effectieve FP flitsvermogen met één stop. Dus is je totale lichtverlies 4 stops.
Bij 1/2000 sec. kom je op een totaal lichtverlies van 5 stops.
Bij 1/4000 sec. kom je op een totaal lichtverlies van 6 stops.
Tel uit je winst.

Uit deze lijst is ook makkelijk op te maken dat je helemaal niets wint door de ISO hoger in te stellen, bij een gegeven lichthelderheid.
Bijv. de ISO 1 stop hoger instellen, verlies je het vervolgens weer aan benodigd effectief lichtvermogen van de flitser.
1 stop snellere sluitertijd impliceert namelijk 1 stop lichtverlies op je FP-flitsvermogen.
Benut je die hogere ISO-waarde om een kleinere diafragma-opening in te stellen, is de winst met ISO weer verloren met de kleinere diafragma-opening.

Er zou zich zelfs een lichtsituatie kunnen voordoen waarbij met het verhogen van de ISO je praktisch per saldo meer verliest dan het oplevert.
Bijv. bij een gegeven lichtsituatie kom je uit op F5.6 en 1/250 sec. zonder gebruik van de FP-mode.
Door de ISO 1 stop te verhogen om aan een sluitertijd te komen van 1/500 sec. moet je nu de FP mode gebruiken.
Met gebruik van de FP mode verlies je echter 3 stops aan flitslicht.
Dus in dit specifieke geval met 1 stop winst aan ISO, verlies je aan het eind van de streep 2 stops aan flitslicht.

Hoi Leon, hier heb je wel een punt, ik moet zeggen dat ik zelf bijna geen FP (in mijn geval HSS) gebruik omdat ik mijn portretten nooit in fel licht maak. Ik ga eens in de praktijk uitproberen of wat jij in theorie zegt ook klopt, de berekeningen met ISO en sluitertijd klinken heel aannemelijk, misschien een leuk artikel voor mijn strobist blog.
Bedankt voor je technisch inzicht. Groeten Michael

Zelf gebruik ik geen flitser met FP-mode. Ik ondervind daarbij zeker wel de beperkingen van de flitssynchronisatie bij buitengebruik. Bij groepsfoto's met invulflits is het altijd schipperen hoe binnen de flitssynchronisatie te blijven. Daarbij heb ik met persoonlijke instellingen van de D700 die synchronisatie al opgerekt naar 1/320 sec. Dat is bij deze camera dan echt de limiet. Verder vooral een kwestie van een lage ISO gebruiken, en dan nog kom je bij zonnig weer aan kleine diafragma-openingen van circa F8, zo net niet kleiner. Die twee bij elkaar tezamen met de benodigde onderwerpsafstand bij groepsfoto's heb je echt behoorlijk wat flitsvermogen nodig. Daar gebruik ik nog altijd de Metz CT-60 voor.
Nikon flitsers zijn daarin niet krachtig genoeg. Met FP-mode zou ik daarbij nog eens minimaal 3 stops verliezen. Uitgaande van 50mm op full frame en een richtgetal van 14,6 doe je niet veel op een afstand van 6-7 meter. Het enige wat telt in die omstandigheden is flitsvermogen, of toch maar weer die oude Nikon D1x uit de kast halen zonder beperking in flits synchronisatie.

Het is ook de reden dat bij professionele midden formaatcamera's (veel gebruikt bij mode-fotografie), nog steeds lenzen worden gebruikt met centraalsluiter die geen beperkingen hebben met flits-synchronisatie. Hoewel de sluitertijdenreeks van centraalsluiters op zichzelf niet tot echt korte waarden doorlopen. Bij Hasselblad H serie tot 1/800 sec. Bij Mamiya/Leaf tot 1/1600 sec.

Ik heb wat testen uitgevoerd (helaas geen zonnig weer, maar omgevingslicht voldoende) en ik kom op een aantal zaken terug wat ik eerder gezegd heb. ISO ophogen heeft inderdaad geen zin, ik haalde een paar zaken door elkaar. Je wilt niet op een hoge ISO werken als je veel omgevingslicht hebt, dus dat was een domme opmerking van mij (hé ben ook maar een mens). Ik snap nu beter wat TS bedoelt met invulflits, omdat je het flitslicht gebruikt om je model te belichten. Als ik FP gebruik (ik laat het ook tijdens mijn workshops zien) werk ik off camera met mijn flitser en kan ik de flitser dicht bij mijn model plaatsen. Door nu een hoge sluitertijd te kiezen kan ik het omgevingslicht beter beïnvloeden. Het flitslicht zorgt voor invullicht op het model.
Dus ja ik heb dan een korte afstand tussen de flitser en het model en ja, ik gebruik de flitser om het licht in te vullen op het model.
Maar ik fotografeer op een afstand en pak dus ook meer ruimte om het model mee op de foto.

Het is een behoorlijk complex gegeven. Er zijn nogal wat variabelen waarbij het moeilijk is het totale overzicht te overzien. Een vergissing is dan snel gemaakt.
Feitelijk is de FP-mode het meest effectief zo'n beetje rondom de instellingen die niet teveel afwijken van de normaal minimaal benodigde flitssynchronisatietijd, bij een gematigd aanwezig lichtniveau waarbij je relatief grote diafragma-openingen kunt gebruiken en niet te grote flitsafstanden. Ander gebruik is specifiek bij een lichtniveau wat eigenlijk nog met een normale synchronisatie gebruikt zou kunnen worden met een wat geknepen diafragma, maar waarbij je door gebruik van een grotere opening een kortere scherptediepte wilt bereiken, en je daardoor de sluitertijd net boven de minimale synchronisatietijd uit moet tillen.

Bovenstaande situaties zijn praktisch ook te bereiken door gebruik te maken van een grijsfilter, waarbij je niet teruggrijpt naar een FP-mode. Je hebt met grijsfilter dan wel meer flitslicht nodig om het lichtverlies door het grijsfilter te compenseren. Maar zonder FP-mode heb je daarin 3 stops meer licht dan met FP-mode.

Bij grotere verschillen in sluitertijd of toenemend veel omgevingslicht, gaat de effectiviteit met FP al snel achteruit.

In de complexiteit kunnen tabellen afkomstig van Nikon daarin zelfs meer verwarring brengen dan dat het duidelijkheid schept.
De informatie bij de SB-900 is vrij beperkt maar niet verwarrend. Maar in de gebruiksaanwijzing van de SB-200R macroflitser stond ik bij de eerste aanblik van een tabel op blz. 96, toch behoorlijk achter mijn oren te krabben. http://www.nikonsupport.eu/europe/Manua ... _Nl_08.pdf" onclick="window.open(this.href);return false;

Bij oplopende ISO wordt het flitsbereik steeds groter. De tabellen gaan uit van een vaste instelling voor de sluitertijd van 1/500 sec. Dat wordt echter pas een pagina verder vermeld. Wat echter in deze tabel verscholen zit, waardoor je heel anders tegen die tabel aan moet kijken, is dat er een enorme achterliggende variabele "ingekapseld" zit voor het aanwezig licht zelf. Om namelijk een diafragma van bijv. F1.4 te kunnen gebruiken bij zowel ISO 25 als ISO 1600 met dezelfde 1/500 sec. sluitertijd betekent voor aanwezig licht in ieder geval 7 stops verschil in helderheid. Flits je in het donker, spelen die helderheidsverschillen niet voor aanwezig licht, dus ook niet voor een door mij "vermeende" tekortkoming in een tabel. Maar in die omstandigheden heb je überhaupt geen FP-mode nodig. FP-mode is alleen zinvol in combinatie met (veel) aanwezig licht waarbij gebruik gemaakt moet worden van sluitertijden korter dan de minimale flitssynchronisatietijd.

Afgezien van de bovenstaande "complexiteit" zitten er grove (druk)fouten in die tabel van blz 96, die de verwarring compleet maken.

Het bereik met diafragma F1.4 en ISO 1600 in de tabel geeft een bereik aan tot 18 meter
In de tabel op pagina 97 wordt aangegeven dat het richtgetal bij ISO 1600 op volle flitssterkte met FP-mode 11,3 is.
Met simpel uitrekenen heb je bij 18 meter echter minimaal een richtgetal nodig van 25,2 om op een diafragma van F1,4 te kunnen uitkomen.
Of andersom met een richtgetal van 11,3 zou je voor 18 meter bereik, een lens nodig moeten hebben met een lichtsterkte van F 0,63
Dus Nikon maakt hier toch echt behoorlijk wat missers. Die fouten lopen door in de complete tabel van blz. 96.
Als Nikon fouten maakt, kunnen we verder niemand kwalijk nemen hier op het forum dat die zich ook kan vergissen.

Kijk je naar de richtgetallen van de tabel op blz. 97 lijkt me die met het betreffende macro flitsertje realistischer om als referentie aan te houden.
Reken de afstanden dan zelf uit wat je maximaal kunt bereiken bij een gegeven diafragma-opening.
Daarbij rekening houdend dat bij elke halvering van de sluitertijd boven de 1/500 sec. je nog 1 stop extra aan licht verliest.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Richtgetal" onclick="window.open(this.href);return false;