Pas op met klemmetjes op de poten, handig in gebruik, maar veelal doet het afbreuk aan draagkracht en stabiliteit.
hoe kies je een goed statief?
Als je een goed statief koopt, doe je er de rest van je leven mee.
Kies een statief met je eigen lengte. Let erop dat de benen van het echte statief lang genoeg zijn om ten minste op ooghoogte te kunnen werken. Anders moet je steeds bukken. Alle statieven hebben een onstabiele middenzuil, zodra je die middenzuil uitschuift verdwijnt het voordeel van een statief. Zo min mogelijk de middenzuil dus gebruiken. De betere statieven hebben in het geheel geen middenzuil. Bij de opgave van de fabrikant voor wat betreft de lengte, wordt de middenzuil bijna altijd meegeteld. Rekening mee houden dus. Wat het statief betreft: neem een goed merk en geef gerust wat geld uit. Duurder is bij statieven meestal ook duurzamer.
Kies je statief naar gewicht, en wel het gewicht van de camera en objectieven die je er op wilt plaatsen. De meeste fabrikanten geven aan welke maximale belasting een statief nog naar behoren kan dragen. Gebruik die gegevens bij je keuze. Koop gerust ook een iets zwaarder statief dan dat je voor je camera nodig hebt. Meestal geldt hoe zwaarder hoe stabieler, vooral bij een beetje wind.
Er is de laatste tijd veel aandacht voor lichtgewicht statieven. "lichtgewicht" en "statief" zijn in mijn beleving twee zaken die elkaar waarschijnlijk niet geheel uitsluiten, maar wel op gespannen voet staan met elkaar. Of om het nou eens anders te zeggen: zwaar is eigenlijk wel lekker. Niet om ermee te sjouwen natuurlijk, maar wel om neer te zetten. En dat laatste is natuurlijk de functie van zo'n apparaat.
1. vuistregel 1 gewicht
Een goed statief heeft massa en is zwaar. Denk eens aan een start gewicht van 3 kilo en daarna nog 1 kilo per 100 millimeter. Werk je dus met een 300 mm op een DX reflex, dan wordt dat dus door de crop factor een 450 millimeter en dan kom je op een gewicht uit van ongeveer 7,5 kilo.
Bij basalt en carbon statieven kan het start gewicht 1 kilo lager zijn.
Nu is deze vuistregel heel strikt te nemen als je echt met een 300 millimeter aan de gang wilt met een sluitertijd van zeg 0,5 seconde. Elke trillingsonscherpte wordt genadeloos afgestraft door een niet stabiel statief. Als je een statief niet gebruikt met langere objectieven, maar met name om tot een betere compositie te komen, dan heb je geen 6 of 7 kilo nodig.
2. vuistregel 2 draagvermogen
De meeste fabrikanten geven een draagvermogen op voor een statief. Dat is dan ook het draagvermogen en niet meer dan dat. Als er een draagvermogen van 5 kilo wordt opgegeven, dan zal dat statief het begeven als er een camera + objectief + statiefkop van 6 kilo wordt opgezet. Voor stabiliteit hoort het draagvermogen van het statief 3 keer meer zijn dan het gewicht van je camera, objectief en statiefkop.
3. vuistregel 3 klem of ring
Eigenlijk is iedereen het er over eens. De vergrendeling van de statiefpoten middels een klem is goedkoper en eenvoudiger te produceren. Maar zelfs een Manfrotto met klem, werkt niet echt. Het draaggewicht zal een statief met een klem constructie best halen, maar om stabiel te staan is er meer nodig dan het draagvermogen. Een klem werkt veelal maar op één van de 4 zijden, in plaats van op alle vier de kanten. Bij een ring constructie worden het geheel rond vastgezet. Van statief met klem wordt gedacht dat het ook eenvoudiger te bedienen is. Maar je kunt ook je vingers oid. er tussen krijgen.
Een ring constructie is voor het verlengen of verkorten van de statiefpoten even iets meer werk, maar het geheel staat er veel steviger op.
Als je een dagje op het wad hebt staan werken en je wilt na afloop al het zand verwijderen: bij de meeste ringen kun je alles uit elkaar draaien en schoonmaken. Bij een klem kun je soms de veertjes niet meer op zijn plaats krijgen, zitten de kunststof vul plaatjes op een andere plek en dan werkt het niet meer. Je zult in een winkel dat bij een klem constructie nooit mogen proberen. Bij een ring constructie mag het veelal wel, maar wel eerst vragen.
4. vuistregel 4, waarvoor ga je het statief gebruiken?
Zelf gebruik ik mijn statief om een betere compositie te maken. Om me te kunnen concentreren op het onderwerp. Om ook aandacht te geven aan elementen in voor of achtergrond die een beeld kunnen versterken, of die soms storend zijn. De veranderen van de belichtingscorrectie kan gemakkelijk gedaan worden. De “hoge lichten” waarschuwing aan op de monitor en je ziet wat je moet doen.
Een statief hoeft dan niet heel zwaar te zijn. Langzamere sluitertijden zijn dan niet echt nodig.
Zelf werk ik ook graag binnen, en een flits wordt veelal alleen gebruikt om enkele schaduwen te verhelderen. En dan gebruik ik sluitertijden van 1/4 tot 1/30 seconde en heb ik dus wel een stevig statief nodig.
Heb je een statief nodig om met lange tele objectieven te kunnen werken, dan moet je echt een heel goed statief kiezen. Boven de 300 millimeter (200 millimeter op een DX camera) werkt een rijstzak eigenlijk veel beter. Om het gewicht van een lange tele niet te hoeven dragen kun je in plaats van een gewoon statief ook eens kijken naar een goed éénbeen statief.
Werk je alleen met langere sluitertijden van 2 seconden of meer, dan kun je ook weer een eenvoudig statief gebruiken. De trillingsonscherpte vanwege de sluiter zal aanwezig zijn, maar maakt dan ongeveer 1/10de seconde uit van een belichting van zeg 2 seconden. Dat is op de foto niet meer terug te vinden. Je moet natuurlijk wel de zelfontspanner of de afstandsbediening gebruiken.
Binnen of buiten? Als je een statief ook buiten gebruikt zal het omwaaien als het statief te licht is. Zelfs een zware camera er op, kan dat niet voorkomen.
Heb je toch gekozen voor een licht statief, gebruik dan de mogelijkheid om het geheel te verzwaren.
