NCN Forum

Is mijn witbalans goed?
Iedereen vraagt het zich wel een keer af. Inmiddels bestaan er al vele hulpmiddelen naast de oude vertrouwde grijskaart die je in allerlei omstandigheden kunnen helpen om de juiste witbalans te bepalen.
Afgelopen jaar heb ik een expodisc ontvangen om eens grondig te testen. Helaas heeft dit door persoonlijke omstandigheden veel langer geduurd dan gepland, maar beter laat dan nooit.
In dit topic mijn bevindingen en ervaringen met de expodisc. In de demo filmpjes wordt de expodisc meestal in een studio setting gebruikt. Momenteel doe ik geen echt studiowerk, dus ik was erg nieuwsgierig hoe bruikbaar de expodisc voor mij zou zijn in verschillende praktijksituaties, in dit geval zomervakantie in Griekenland.

Het instellen van de witbalans ga ik hier niet in detail uitleggen, zie daarvoor de handleiding van je camera. Het gebruik van de expodisc is simpel, zorg voor een goede belichting, ga naar de preset voor een handmatige belichting en maak een foto met de expodisc voor je objectief. De camera geeft aan of het gelukt is om je witbalans in te stellen (good / no good).

1) Hoe ziet zo'n expodisc eruit? Op de foto de 77mm variant:

Expodisc by Wiljo van Essen, on Flickr


Testgegevens:
Alle foto's zijn gemaakt met mijn D90 in combinatie met de Nikkor 35mm f/1.8 vanaf statief.
De foto's zijn gemaakt op een heldere dag tussen 13.00 en 15.00
Voor iedere foto heb ik de witbalans opnieuw ingesteld, dus opnieuw met de expodisc gemeten. Dus witbalans gemeten, foto gemaakt, witbalans teruggezet, foto gemaakt enz.
Alle foto's komen zo uit de camera, de NEF's zijn omgezet met ViewNX2 naar .jpg en vervolgens toegevoegd aan een fotoset op Flickr.

Indoorfoto's
Ik ben begonnen met een serie indoorfoto's in het huis waar wij verbleven.

2a) 1/10s - f/5.6 - iso 200 - Expodisc witbalans

Expodisc_DSC_2544 by Wiljo van Essen, on Flickr

2b) 1/10s - f/5.6 - iso 200 - Automatische witbalans

AWB_DSC_2545 by Wiljo van Essen, on Flickr

Het verschil tussen de foto's is duidelijk waarneembaar, de foto met expodisc is warmer. Foto 2a) gaf de meest overeenkomende kleuren.
Kijken hoe de witbalans eruit komt in een iets andere indoor setting, met een openslaande deuren en een bank en een boom op de achtergrond.

3a) 1/30s - f/6.3 - iso 200 - Expodisc (nieuwe meting)

Expodisc_DSC_2546 by Wiljo van Essen, on Flickr

3b) 1/30s - f/6.3 - iso 200 - Automatische witbalans

AWB_DSC_2547 by Wiljo van Essen, on Flickr

Nu is de automatische witbalans wat warmer, echter de kleuren van de boom op de achtergrond vind ik veel natuurlijker.

Nog een 3e indoorsetting, open haard/schouw met oranje accessoires

4a) 1/6s - f/4.5 - iso 200 - Expodisc (nieuwe meting)

Expodisc_DSC_2548 by Wiljo van Essen, on Flickr

4b)1/6s - f/4.5 - iso 200 - Automatische witbalans

AWB_DSC_2549 by Wiljo van Essen, on Flickr

Let op de stenen en het doosje aanmaakblokjes, deze komen in de expodisc "as is" over.

Outdoor
Na deze eerste serie heb ik mijn camera en statief buiten opgesteld, allereerst een blauw tafeltje met groen op de achtergrond.

5a) 1/2000s - f/4 - iso 200 - Expodisc (nieuwe meting)

Expodisc_DSC_2552 by Wiljo van Essen, on Flickr

5b) 1/2000s - f/4 - iso 200 - Automatische witbalans

AWB_DSC_2553 by Wiljo van Essen, on Flickr

Klein verschil, het wit van het melkkannetje en het suikerpotje is in de expodisc versie echt wit zoals het moet zijn en niet een beetje beige zoals in de automatische witbalans foto.

Over naar een andere setting, een wijngaard met een heuvel die tegen de blauwe lucht afsteekt.

6a) 1/500s - f/7.1 - iso 200 - Expodisc (nieuwe meting)

Expodisc_DSC_2555 by Wiljo van Essen, on Flickr

6b) 1/500s - f/7.1 - iso 200 - Automatische witbalans

AWB_DSC_2556 by Wiljo van Essen, on Flickr

7a) 1/500s - f/8 - iso 200 - Expodisc (nieuwe meting)

Expodisc_DSC_2557 by Wiljo van Essen, on Flickr

7b) 1/500s - f/8 - iso 200 - Automatische witbalans

AWB_DSC_2558 by Wiljo van Essen, on Flickr

Deze resultaten verbaasden mij, de automatische witbalans is hier iets te warm, maar persoonlijk vind ik de expodisc hier iets te koel. Ertussen in zou voor mij de waarde geven zoals het landschap er destijds voor mij uitzag (ik weet het dit is subjectief ).

Laatste shots in de half schaduw gemaakt van een stel kleurrijke handdoeken, het verschil tussen de expodisc en de automatische witbalans was erg klein...

8a) 1/1600s - f/4.5 - iso 200 - Expodisc

Expodisc_DSC_2564 by Wiljo van Essen, on Flickr

8b) 1/1600s - f/4.5 - iso 200 - Automatische witbalans

AWB_DSC_2565 by Wiljo van Essen, on Flickr


De hele testgallery staat op Flickr.

Samengevat:
De Expodisc is een mooie tool om zeker te zijn van de juiste witbalans. In sommige gevallen is de witbalans iets te koel naar mijn smaak, maar dit is natuurlijk altijd eenvoudig te corrigeren. Daarnaast bestaat er ook een "warmere" Expodisc, deze geeft standaard een iets warmere output!

In situaties met snel wisselende lichtomstandigheden is de expodisc waarschijnlijk minder bruikbaar, maar kan het een goed vertrekpunt zijn voor je foto's. In situaties waar je (in zekere mate) controle hebt over de externe omstandigheden (studio/landschap/etc.) is het een waardevolle gadget.

Daarbij kan je de Expodisc zowel vooraf als achteraf gebruiken: als je een snapshot hebt gemaakt waarbij de witbalans nog op automatisch staat, maak je nadat je dat shot gemaakt hebt nog een foto met de Expodisc. Deze grijze foto is dan je witbalans controle foto die je kan gebruiken om de witbalans van je "snapshot" in te stellen. Zo kan je in de nabewerking door middel van een grijspunt alsnog de juiste witbalans voor die situatie instellen.


Meer informatie: http://www.expodisc.com

Goeie test Wiljo, zo zie je maar dat witbalans ook een factor is van smaak en werkelijkheid.

Blijft voor mij toch hoe je het wilt laten zien.

De variabele resultaten verbazen me helemaal niks. Ik heb namelijk sterk de indruk dat je helemaal niet weet hoe het met witbalans allemaal in zijn werk gaat. En hoewel je niet hebt uitgelegd hoe je de Expodisc hebt gebruikt, heb ik tevens sterk de indruk dat je op een verkeerde manier de witbalans meet.

Je opnamen:
- Combinatie van verschillende lichtomstandigheden binnen / buiten, zoals de interieurs met doorkijkjes naar buiten. Daar heb je dus een mix aan verschillende lichtkleur eigenschappen. Als een witbalans voor binnen correct is afgestemd, is het doorgaans niet correct voor buiten en andersom. (Nog afgezien van een mix vlak bij een raam). Dat zul je dus ook nooit in één opname correct voor binnen en buiten kunnen laten zien.

- Stills met tuintafeltjes en stoeltjes half in de zon half in de schaduw is schipperen met verschillende kleurtemperaturen in de schaduw en de zon.
Dat is ook op te meten met een pipetje in het wit van het suikerpotje en het melkkannetje. Dat geeft geeft verschillende tinten "wit".

- Landschappen in de verte. Hoe meet je met de expodisc de kleurbalans voor in de verte? Zelf sta je misschien in de schaduw van een boom (Enkele opnamen tonen aan de bovenkant wat takken met gebladerte)?

Dat je aangeeft dat bepaalde tinten correct zijn afgebeeld is voor een ander niet te controleren. Voor jezelf overigens ook niet vanuit het "geheugen" hoe een tint zou moeten zijn. Neem voor een test dan ook simpel een echte controleerbare referentie mee in je opnamen zoals een neutrale grijskaart of variant met verschillende neutrale grijstinten of een kleurkaart met neutrale grijsvlakken erbij:
http://shop.colourconfidence.com/nl/sec ... 93dcb2532d" onclick="window.open(this.href);return false;

Léon Obers schreef:De variabele resultaten verbazen me helemaal niks. Ik heb namelijk sterk de indruk dat je helemaal niet weet hoe het met witbalans allemaal in zijn werk gaat. En hoewel je niet hebt uitgelegd hoe je de Expodisc hebt gebruikt, heb ik tevens sterk de indruk dat je op een verkeerde manier de witbalans meet.

Je opnamen:
- Combinatie van verschillende lichtomstandigheden binnen / buiten, zoals de interieurs met doorkijkjes naar buiten. Daar heb je dus een mix aan verschillende lichtkleur eigenschappen. Als een witbalans voor binnen correct is afgestemd, is het doorgaans niet correct voor buiten en andersom. (Nog afgezien van een mix vlak bij een raam). Dat zul je dus ook nooit in één opname correct voor binnen en buiten kunnen laten zien.

- Stills met tuintafeltjes en stoeltjes half in de zon half in de schaduw is schipperen met verschillende kleurtemperaturen in de schaduw en de zon.

- Landschappen in de verte. Hoe meet je met de expodisc de kleurbalans voor in de verte? Zelf sta je misschien in de schaduw van een boom (Enkele opnamen tonen aan de bovenkant wat takken met gebladerte)?

Dat je aangeeft dat bepaalde tinten correct zijn afgebeeld is voor een ander niet te controleren. Voor jezelf overigens ook niet vanuit het "geheugen" hoe een tint zou moeten zijn. Neem voor een test dan ook simpel een echte referentie mee in je opnamen zoals een neutrale grijskaart of variant met verschillende neutrale grijstinten of een kleurkaart met neutrale grijsvlakken erbij:
http://shop.colourconfidence.com/nl/sec ... 93dcb2532d" onclick="window.open(this.href);return false;

Leon bedankt voor je uitgebreide reactie:
- Voor iedere foto heb ik de witbalans opnieuw ingesteld, dus opnieuw met de expodisc gemeten. Dus witbalans gemeten, foto gemaakt, witbalans teruggezet, foto gemaakt enz. Ik zal dit nog even toevoegen in het stuk hierboven.
- Grijskaart mee fotograferen was een goede optie geweest, iets om een volgende keer zeker rekening mee te houden! Dan is het ook objectief te controleren.

Wiljo schreef: - Voor iedere foto heb ik de witbalans opnieuw ingesteld, dus opnieuw met de expodisc gemeten.

Hoe gebruik je de expodisc, en waar meet je. Dat is voor mij nog steeds een open vraag.
Er zijn nu eenmaal verschillende lichtsituaties / karakteristieken in kleur in een bepaalde ruimte (binnen versus vlak bij het raam en de doorkijk met de situatie buiten), maar ook bij opnamen alleen buiten (zonkant - schaduwkant).
Deze test en conclusies die je eraan verbindt zeggen mij helemaal niets.

Léon Obers schreef:

Wiljo schreef: - Voor iedere foto heb ik de witbalans opnieuw ingesteld, dus opnieuw met de expodisc gemeten.

Hoe gebruik je de expodisc, en waar meet je. Dat is voor mij nog steeds een open vraag.
Er zijn nu eenmaal verschillende lichtsituaties / karakteristieken in kleur in een bepaalde ruimte (binnen versus vlak bij het raam en de doorkijk met de situatie buiten), maar ook bij opnamen alleen buiten (zonkant - schaduwkant).
Deze test en conclusies die je eraan verbindt zeggen mij helemaal niets.

Gebruik:
- Fotomoment
- Ik stel het diafragma en de sluitertijd in
- Ik plaats de expodisc op de voorkant van mijn objectief. De expodisc kan zo het invallende licht vangen tijdens het instellen van een handmatige witbalans witbalans.
- Ik start de meting voor de handmatige witbalans (zet mijn D90 op PRE en hou de WB button vast totdat deze knippert)
- Ik maak een foto met de expodisc nog op het objectief (terwijl PRE nog knippert)
- De camera geeft aan of het instellen van de WB geslaagd is good / no good. Om in donkere situaties een "good" te krijgen moet je in sommige gevallen belichting (diafragma / sluitertijd) iets aanpassen om een goede witbalans meting te doen (mijn ervaring).

De camera doet dus het meetwerk! Je meet het "licht" in de situatie die je vast wil leggen. Wissel je, zoals in bovenstaand voorbeeld van locaties dan moet je dus meerdere keren een nieuwe handmatige witbalans instellen.

Aanvulling vanaf de expodisc website;
ExpoDisc technology takes a unique approach to setting a custom white balance and producing accurate color. The ExpoDisc essentially uses your camera’s built-in custom white balance capability to turn the camera into an incident color-metering tool. By setting white balance as an incident filter rather than as a reflective target, the ExpoDisc avoids the common problems and inconveniences associated with using gray cards, white cards and calibration targets: unwieldy size, unwanted reflectivity, improper angling and difficulty of filling the frame.
Bron: http://www.expoimaging.com/product-deta ... te_Balance

Ik hoop dat het hiermee iets duidelijker is geworden.

Wiljo schreef: - Ik plaats de expodisc op de voorkant van mijn objectief. De expodisc kan zo het invallende licht vangen tijdens het instellen van een handmatige witbalans witbalans.
.......
Aanvulling vanaf de expodisc website;
ExpoDisc technology takes a unique approach to setting a custom white balance and producing accurate color. The ExpoDisc essentially uses your camera’s built-in custom white balance capability to turn the camera into an incident color-metering tool.

Omdat de camera in dat geval als een "opvallende lichtmeter" wordt gebruikt (dus geen "reflectiemeting"), moet je vanaf de plaats van het onderwerp waar je de witbalans neutraal wilt hebben de camera opstellen, en de camera naar de richting van het opnamestandpunt richten. Vergelijkbaar zoals je dat met een losse belichtingsmeter doet met een wit bolletje ervoor, of met een losse kleurtemperatuurmeter zoals ze van Gossen en voorheen Minolta werden geleverd.
Ik heb niet de indruk dat je die specifieke lichtmeet-opstelling gebruikt en beseft dat dat cruciaal is in de meting

Bij de landschapsfoto's die je laat zien is dat praktisch namelijk niet te doen. Zou je eigenlijk honderden meters verderop het "opvallende licht moeten gaan meten". In dat geval moet je gebruik maken van een stukje inzicht van de opnamesituatie. Is het landschap wat je wilt vastleggen in de verte in de zon, moet jezelf met de camera ter hoogte waar je je dan bevindt, in ieder geval ook in de zon gaan begeven op een plek die vergelijkbaar is qua omgeving als het landschap verder weg. Dus is er verder weg een heide-achtige omgeving moet jezelf niet op een vers groen grasveldje gaan staan of op een rode loper voor een hotel, maar ook in een heide-achtige omgeving voor zover dat mogelijk is. Daarbij draai je de camera 180 graden om zijn as om zodoende vanuit dezelfde richting het opvallende zonlicht te meten, als wat verder weg het landschap ook wordt aangelicht.

Bij de opnamen buiten met die tuintafeltjes de camera ter hoogte van die melkkan en suikerpot plaatsen en naar het opnamestandpunt richten, en daarbij heel goed opletten of je de camera zelf in de schaduw opstelt of in de zon. Daarbij bedenken wat je in die opname belangrijk vind. Een juiste kleurbalans in de schaduwzijde of het deel in de zon.

Bij interieuropnamen bij de open haard, ter hoogte van de open haard de camera richting opnamestandpunt laten wijzen.

Feitelijk stel je de camera precies op, op die plekken waar je normaal een neutrale grijskaart zou opstellen, met de lens richting opnamestandpunt, vergelijkbaar hoe je het oppervlak van een grijskaart ook richting opnamestandpunt richt, naar de plek toe waar je normaal de camera hebt staan om de scene vast te leggen.

Nogmaals dank voor je toelichting, aldoende leert men . Zal met de tips in het achterhoofd, binnenkort verder experimenteren .

Tips? Hier kan ik dus niet bij. Wat Leon schets staat toch duidelijk in de handleiding van de expodisc? Zelf vind ik de expodisc niet praktisch, grijskaart is veel handiger in gebuik.

Frank B schreef:Tips? Hier kan ik dus niet bij. Wat Leon schets staat toch duidelijk in de handleiding van de expodisc? Zelf vind ik de expodisc niet praktisch, grijskaart is veel handiger in gebuik.

Klopt, maar ik doelde met name op de tip om ook een grijskaart mee te fotograferen zodat een en ander ook objectief nagemeten kan worden.

Waar ik wel in geïnteresseerd ben is de mening van Léon of de Expodisc nu slechter of beter is dan een grijskaart.
Je hebt eigenlijk met dezelfde problemen te maken met een grijskaart. Het gaat goed met opnames die redelijk dichtbij zijn, maar een landschapje e.d. is zowel met de Expodisc als met een grijskaart problematisch.

Voor de voorbeelden die ik in hun video's zag, lijkt me zo'n Expodisc toch wel een uitkomst en erg soepeltjes werken.

Dus Léon jij mag kiezen, wat kies je dan?

Pjerry schreef:Waar ik wel in geïnteresseerd ben is de mening van Léon of de Expodisc nu slechter of beter is dan een grijskaart.

Dan zou ik de resultaten naast die van een grijskaart moeten leggen. Maar op zichzelf is een Expodisc IMO een te duur accessoire.
Met een simpel opaal melk dekseltje wat bij video dikwijls gebruikt wordt om de witbalans te meten, kun je het ook.

http://www.sourcingmap.com/62mm-white-b ... 14779.html" onclick="window.open(this.href);return false;
http://www.uwcamera.nl/webshop/lens-acc ... s-cap.html" onclick="window.open(this.href);return false;

uwcamera.nl schreef:Gebruik
U stelt de camera in om uw eigen witbalansinstelling te maken, richt de camera op uw onderwerp en zo krijgt u automatisch een goede witbalans-ijking

Hadden we nou net niet geleerd dat het zo NIET moet

Die beschrijving had ik verder niet doorgelezen, vergeet het ook beter.
Maar op zichzelf zo'n eenvoudig dekseltje kan het prima doen, als het witte plastic zelf maar netjes neutraal is.
De matig opaal "Pringle chips" dekseltjes van enkele jaren terug zouden erg neutraal zijn. Transparantie wellicht nog iets te hoog, maar met twee van die dekseltjes op elkaar was dat een nog goedkoper gebruikte oplossing. Tegenwoordig zijn de dekseltjes echter helemaal doorzichtig, en daardoor niet meer bruikbaar om een witbalans meting te doen met opvallend licht.

Er zijn maar heel weinig, of misschien wel geen, halfdoorzichtige verpakkingsplastics zonder een kleurzweem. Pringle-doos-doppen kunnen een gunstige uitzondering zijn.