Leon heeft gelijk, een normaal objectief hoor je op oneindig te testen en niet op dichtbij. Maar een foto van een krant kan wel heel eenvoudig uitgevoerd worden, mits je nauwkeurig bent.
Doe het zelf test voor een objectief.
Stel je wilt de optische kwaliteit van je objectieven eens bekijken. Er is een eenvoudige test zelf te doen en daarvoor heb je een objectief (meerdere objectieven is aanbevolen), een reflexcamera, een statief en een krant nodig. Als je meerdere objectieven test, zie je de verschillen beter.
Te zien is dan het verschil in scherpte, vignettering, contrast, vertekening, aberratie en eventuele diffractie.
Maak de opnamen in NEF. Alleen dan heb je het best mogelijke resultaat.
Plak de krant opengevouwen buiten op een muur, schutting of raam. Hang alles recht en zo plat mogelijk. Op een raam, het gordijn binnen dicht. Je kunt gewoon overdag fotograferen, als het maar in de schaduw is.
Verwijder een eventueel filter van het objectief. Zet de zonnekap er op.
Zet de camera met objectief op een statief. En plaats het geheel loodrecht en beeld(krant)vullend voor het midden van de krant. Kadreer zo, dat je de rand van de krant net ziet. Nu zal het formaat van de krant en camera beeld net niet hetzelfde zijn. Kadreer dan zo, dat een gedeelte van de krant buitenbeeld valt, maar dat je wel drie zijkanten in beeld hebt. De zijkant van de krant is namelijk behoorlijk recht, en die rechte lijn geeft je een indruk van de eventuele vertekening van je objectief. In de zoeker controleren. Let er op dat de randen van de krant parallel lopen met de randen van je zoeker. Als je niet recht op de optische as van de krant zit, kun je er niet van uitgaan dat de scherpte in de hoeken gelijk is. Met name bij opnamen met een grote diafragma opening, ga je dan de mist in.
Hulpmiddelen om de camera redelijk precies in het midden van de krant te krijgen:
- Vouw de krant door het midden. Zowel op de horizontale en verticale as. Het snijpunt is het midden. Teken er een en een klein rondje. Als je de camera aan zet en een keer focust, druk dan eens op het midden van de multi-selector. De AF sensor gaat dan naar het midden van het beeld. Bij mijn camera verschijnt er dan ook een rood randje om het middelste AF veld. Bij mijn camera staat de Selectieknop AF-veldstand op één AF veld. Bij andere camera’s kan dit verschillen. En er zijn een boel camera’s die geen AF veld schakelaar hebben. Maar elke camera kan scherpstellen op het middelste scherpstel punt.
Ook een kleine make-up spiegel kan helpen om de camera loodrecht in het midden van de krant te justeren. Een gat in de krant precies in het midden en dan plak je daar het spiegeltje met kauwgum of dubbelzijdig plakband vast. In de zoeker zie je dan de reflectie van de camera in het spiegeltje.
Zorg voor een sluitertijd van toch wel minstens 1/125 seconde, en-of gebruik een afstandsbediening voor de camera. Geen afstandsbediening, gebruik dan de zelfontspanner van de camera. Je wilt scherpte fotograferen, geen bewegingsonscherpte. Heeft het objectief een VR mogelijkheid, zet die dan uit.
Gaat het om een zoom objectief, maak dan opnamen met bijvoorbeeld 24, 28, 35, 50, 70 en 85 millimeter. En maak de opnamen met alle diafragma’s. Van f/1,2 tot f/64 zijn zo de maximale mogelijkheden van een Nikkor objectief. Veelal is f/22 het kleinste diafragma. Heb wel eens een objectief met diafragma f/45 mogen gebruiken en de twee Nikkors met f/64 als kleinste diafragma hoop ik nog een keer te kunnen testen. Gebruik gewoon hele stops. Als je deze test vaker doet, dan voldoet een test met volle opening, zeg f/2,8, dan f/5,6, f/8 en f/11. Bij kleinere diafragma’s (f/16, f/22 etc) krijg je last van diffractie. Nikon zelf zegt dat je met een D800 diffractie al kunt zien rond f/11. Als je alle diafragma’s gebruikt krijg je heel veel opnamen te beoordelen.
Ga er maar van uit dat het beste diafragma voor de scherpste opname 3 hele stops is.
Dus bij een 50 millimeter f/1,8 kom je dan uit op f/5,6.
Afhankelijk van de kwaliteit van een objectief zal bijvoorbeeld enige vignettering bij 2 à 3 stops verdwenen zijn. Bij betere objectieven kan dat al bij één stop diafragma verdwenen zijn. Werk je met een camera met ingebouwde vignetteringscorrectie, zet die dan uit.
Bekijk de foto's in View of Capture NX2 (View NX2 is gratis).
Je zult al zien dat bij volle opening de tekst aan de randen en hoeken niet echt te lezen is. Vergroot de foto minstens op 100%.
Bij f/8 of f/11 zul je zien dat alles goed is, mits je een goed objectief hebt. Eventuele vignettering is dan ook niet meer zichtbaar.
Controle op vertekening (distortion).
Een krant heeft niet de optimale mogelijkheden om vertekening van je objectief te controleren. Er zijn bedrijven die test afbeeldingen voor objectief testen verkopen. Maar in een krant gebruikt men wel kolommen, foto’s, een witrand en vier zijkanten. Voldoende voor een grove indruk. Bij de meeste vast brandpunt Nikkor objectieven zul je zien dat alles netjes recht is, mits je maar exact vanuit het midden van de kant en alles recht fotografeert. Met een zoom zie je veelal de compromissen die de fabrikant moet maken om alles recht te krijgen. Je kunt aan de rand van de krant dan kussen- of tonvormige vertekening zien. Met de professionele f/2,8 zooms krijgt Nikon heel veel recht.
Veel camera's kunnen zelf een vertekeningscorrectie toepassen. Zet dit dan uit in het Menu van de camera.
Hier een AF-S 50mm f/1,4 op f2,0:
Hier een E 50 mm f/1,8 Ais op f/1,8:
zachter, iets minder scherp en vignettering.