'Poolse' tragiek
Geplaatst: zo dec 13 2015 10:26 pm
Tijdens een wandeling met een goede vriend in de omgeving van Oosterbeek kwamen we via de achteringang op de Airborne War Cemetery terecht. Het was nog vroeg, we hadden het hele kerkhof voor ons alleen, ieder met onze eigen gedachten.
Op dit ereveld liggen 1754 militairen begraven die in de periode september 1944 tot april 1945 sneuvelden. De meesten zijn omgekomen in de omgeving van Arnhem, tijdens de Slag om Arnhem, onderdeel van Operatie Market Garden. Van de graven zijn er 1678 van Britse, 8 van Nederlandse en 73 van Poolse militairen. (Wikipedia)
Allemaal slachtoffers uit 'het buitenland', die hielpen om onder andere Nederland te bevrijden. Goed dat we dat wie hier jaarlijks bij stilstaan en beseffen dat solidariteit niet bij onze grens ophoudt. Niet alleen als we zelf in oorlog zijn maar ook als anderen dat overkomt.
Met mijn Poolse roots was ik natuurlijk benieuwd naar het verhaal over de Polen. Dat kreeg ik niet van huis uit met de paplepel ingegoten. 99 - 100% Nederlands opgevoed, mijn vader had het niet graag over de oorlog of nationalistische zaken.
Poolse graven kon ik zo snel niet ontdekken. Bijna allemaal Engelse namen met daaronder leeftijden van gemiddeld ergens half twintig. Tussendoor onbekende soldaten.
Uiteindelijk bleek dat de Polen apart waren begraven. Helemaal aan de rand van het veld, door twee gedenkhuisjes gescheiden van de overige graven. Vreemd vond ik dat. En ook onrechtvaardig, irritant. Toch die ene procent Pools bewustzijn blijkbaar. Ik wist dat de Polen als zondebok werden aangewezen voor het mislukken van de Slag om Arnhem door de Engelse legertop. Maar ook dat dit is rechtgezet met het in ere herstellen van de generaal van dit Poolse legeronderdeel, Sosabowski.
Dus op zoek gegaan, maar het waarom van de scheiding. Dat kon ik niet op de officiële website van de War Cemetery Oosterbeek vinden. Uiteindelijk op een Volkskrantpagina van 20 september 2004 uitgekomen, over de kranslegging van Koningin Beatrix en prins Charles in Oosterbeek: "Dat hier bijvoorbeeld een deel van de Polen apart ligt begraven, is een gevolg van de oplaaiende Koude Oorlog. In 1946 gingen hun stoffelijke overschotten vanuit Driel op weg naar Polen, maar de inmiddels communistische autoriteiten hielden het transport bij de grens tegen. De soldaten waren niet meer welkom in hun vaderland omdat ze in de oorlog meevochten met de Britten. Op de Airborne Begraafplaats was toen alleen nog plaats langs de rand." (Op onderstaande foto zie je dat de Poolse grens ontbrak op een metalen infobord en dat die fijnzinnig weer is toegevoegd.)
Tragisch verhaal. Het Poolse legeronderdeel onder leiding van Sosabowski had als missie om 'Langs de kortste weg' (Najkrótsza Droga) Polen te bevrijden van de Duitsers. Ze zijn uiteindelijk nooit meer op Pools grondgebied gekomen om de bezetter daar te verjagen. Polen werd bezet door Rusland, dat meteen ook de reis naar huis afsloot voor alle overlevende Poolse soldaten. Gestreden voor een vrij Europa, maar daarna zelf ontheemd.
Dit is ook min of meer het verhaal van mijn vader, zij het dat hij in Italië heeft gevochten in het Amerikaanse leger na eerst door de Duitsers te zijn opgepakt op zijn 16e. Na de oorlog gevraagd om te komen werken in Nederland, getrouwd en gesetteld. En min of meer lijkt dit ook op het verhaal van vele Syriërs, Afghanen enzovoort.
Via de voorzijde verlieten we de begraafplaats. Bij de entree drie grote informatiepanelen met informatie in het Nederlands, Engels en Pools. Op elk paneel een foto met soldaten uit de periode van de Slag om Arnhem. Polen, Engelsen, para´s en grondsoldaten waarvan een aantal op betreffend kerkhof ligt.
Kortom, een voor mij indrukwekkende zondagochtend die ik via het medium fotografie met jullie deel. Voor geïnteresseerden: google bijvoorbeeld op Sosabowski en kies uit een van de vele pagina's geschiedenis. Ik wil het verhaal niet nog langer maken
Op dit ereveld liggen 1754 militairen begraven die in de periode september 1944 tot april 1945 sneuvelden. De meesten zijn omgekomen in de omgeving van Arnhem, tijdens de Slag om Arnhem, onderdeel van Operatie Market Garden. Van de graven zijn er 1678 van Britse, 8 van Nederlandse en 73 van Poolse militairen. (Wikipedia)
Allemaal slachtoffers uit 'het buitenland', die hielpen om onder andere Nederland te bevrijden. Goed dat we dat wie hier jaarlijks bij stilstaan en beseffen dat solidariteit niet bij onze grens ophoudt. Niet alleen als we zelf in oorlog zijn maar ook als anderen dat overkomt.
Met mijn Poolse roots was ik natuurlijk benieuwd naar het verhaal over de Polen. Dat kreeg ik niet van huis uit met de paplepel ingegoten. 99 - 100% Nederlands opgevoed, mijn vader had het niet graag over de oorlog of nationalistische zaken.
Poolse graven kon ik zo snel niet ontdekken. Bijna allemaal Engelse namen met daaronder leeftijden van gemiddeld ergens half twintig. Tussendoor onbekende soldaten.
Uiteindelijk bleek dat de Polen apart waren begraven. Helemaal aan de rand van het veld, door twee gedenkhuisjes gescheiden van de overige graven. Vreemd vond ik dat. En ook onrechtvaardig, irritant. Toch die ene procent Pools bewustzijn blijkbaar. Ik wist dat de Polen als zondebok werden aangewezen voor het mislukken van de Slag om Arnhem door de Engelse legertop. Maar ook dat dit is rechtgezet met het in ere herstellen van de generaal van dit Poolse legeronderdeel, Sosabowski.
Dus op zoek gegaan, maar het waarom van de scheiding. Dat kon ik niet op de officiële website van de War Cemetery Oosterbeek vinden. Uiteindelijk op een Volkskrantpagina van 20 september 2004 uitgekomen, over de kranslegging van Koningin Beatrix en prins Charles in Oosterbeek: "Dat hier bijvoorbeeld een deel van de Polen apart ligt begraven, is een gevolg van de oplaaiende Koude Oorlog. In 1946 gingen hun stoffelijke overschotten vanuit Driel op weg naar Polen, maar de inmiddels communistische autoriteiten hielden het transport bij de grens tegen. De soldaten waren niet meer welkom in hun vaderland omdat ze in de oorlog meevochten met de Britten. Op de Airborne Begraafplaats was toen alleen nog plaats langs de rand." (Op onderstaande foto zie je dat de Poolse grens ontbrak op een metalen infobord en dat die fijnzinnig weer is toegevoegd.)
Tragisch verhaal. Het Poolse legeronderdeel onder leiding van Sosabowski had als missie om 'Langs de kortste weg' (Najkrótsza Droga) Polen te bevrijden van de Duitsers. Ze zijn uiteindelijk nooit meer op Pools grondgebied gekomen om de bezetter daar te verjagen. Polen werd bezet door Rusland, dat meteen ook de reis naar huis afsloot voor alle overlevende Poolse soldaten. Gestreden voor een vrij Europa, maar daarna zelf ontheemd.
Dit is ook min of meer het verhaal van mijn vader, zij het dat hij in Italië heeft gevochten in het Amerikaanse leger na eerst door de Duitsers te zijn opgepakt op zijn 16e. Na de oorlog gevraagd om te komen werken in Nederland, getrouwd en gesetteld. En min of meer lijkt dit ook op het verhaal van vele Syriërs, Afghanen enzovoort.
Via de voorzijde verlieten we de begraafplaats. Bij de entree drie grote informatiepanelen met informatie in het Nederlands, Engels en Pools. Op elk paneel een foto met soldaten uit de periode van de Slag om Arnhem. Polen, Engelsen, para´s en grondsoldaten waarvan een aantal op betreffend kerkhof ligt.
Kortom, een voor mij indrukwekkende zondagochtend die ik via het medium fotografie met jullie deel. Voor geïnteresseerden: google bijvoorbeeld op Sosabowski en kies uit een van de vele pagina's geschiedenis. Ik wil het verhaal niet nog langer maken
