NASA-Nikon aan boord Apollo 17

[emdeklerk]

De maanlandingen vanaf de Apollo 11 in 1969 tot en met die van de Apollo 17 in 1972 zijn fantastisch vastgelegd met de bekende NASA-versies van de Hasselblad 70mm camera.

De laatste drie Apollo-missies, dus Apollo 15 t/m 17, hadden ook Nikons aan boord.

Aan boord van de Apollo 17 Command Module was dus ook een NASA-Nikon F. De Command Module daalde niet af naar het maanoppervlak maar bleef met astronaut Evans in een baan om de maan. De Landing Module met de astronauten Cernan en Schmitt daalde af naar het maanoppervlak. Zij hadden de Hasselblads bij zich.
Evans heeft met de Nikon F ook gefotografeerd; in en vanuit de Command Module.

http://www.lpi.usra.edu/resources/apollo/catalog/35mm/" onclick="window.open(this.href);return false;

De Nikon F zou daarna nog vele malen door NASA worden ingezet, als eerste model van een lange reeks Nikons die de ruimte zouden verkennen. Tot op de huidige dag in het Internationaal Ruimtestation.

[a90]

Fraai materiaal, overigens ben ik ook wel benieuwd welke films er zijn gebruikt. Dat haal ik er zo snel niet uit.

[emdeklerk]

Ik ook niet; ik meen wel eens gelezen te hebben dat het om Kodak Ektachrome High Speed ging van 160 ASA.

Voor de Hasselblads werd voor zover ik weet ook gebruik gemaakt van een Kodak Ektachrome-emulsie op een superdunne Mylar basis zodat er heel veel opnamen uit een grote 70mm-cassette gehaald konden worden - 160 in kleur, 200 in zwart/wit. Die 70mm-film was voorzien van randperforatie maar leverde normale 6x6-beelden (nou ja, 56x56mm geloof ik.)
Een handelsversie van die maan-camera's heeft Hasselblad voor "de gewone man" in het assortiment gehad. Ik zag er een tijd geleden nog een in de occassion-etalage van Hafo in Den Haag. Nog steeds erg duur, maar heel begeerlijk...

http://www.hq.nasa.gov/alsj/a11/a11-hass.html" onclick="window.open(this.href);return false;

http://sterileeye.com/2009/07/23/the-ap ... d-cameras/" onclick="window.open(this.href);return false;

http://www.hq.nasa.gov/alsj/apollo.photechnqs.htm" onclick="window.open(this.href);return false;

[a90]

Ektachrome lijkt me plausibel. Kodachrome is het zo te zien niet, al begirjjp ik niet waarom ze daar niet voor hebben gekozen vanwege de hogere kwaliteit en archiefkwaliteit.

Misschien konden ze KC niet in de eigen laboratoria van de NASA ontwikkelen.

[emdeklerk]

Voor wat betreft de Hasselblads: Kodachrome kon waarschijnlijk niet op die Mylarbasis in productie genomen worden, en ook niet op de brede 70mm-film. Vóór 1940 was Kodachrome wel even verkrijgbaar als vlakfilm, maar wegens de productiemoelijkheden (al die emulsielagen en tussenlagen...) is Kodak daar snel vanaf gestapt. Over bleven kleinbeeld, 16mm-film en de 8mm-amateurfilms. Het is bij mijn weten nooit meer op 120- of 220-formaat gefabriceerd.

Maar je hebt wel gelijk waar het gaat om die paar kleinbeeldrolletjes voor de F... Daar hadden ze best Kodachrome kunnen gebruiken.

En met diverse Ektachrome-varianten was een enorme knowhow opgebouwd, niet alleen door Kodak en de NASA, ook door de CIA en de USAF. De Itek- en Hycon-camera's in de U-2's en de SR-71's gebruikten bijvoorbeeld ook een soortgelijke film op Mylarbasis, meestal zwart/wit. Camera's die mede waren ontworpen door mensen als Edwin Land van Polaroid en Harold Edgerton van de High-speed flitsers. Een Hycon kon tijdens één missie 4.000 opnamen maken op een filmstrook, de negatieven hadden een formaat van 9x18 inch. Gefotografeerd werd dan een strook land van 40 tot 50 km breed en 3.475 km lang, vanaf een vlieghoogte van meer dan 70.000 voet oftewel 21 km. Beweerd wordt dat objecten van 5 cm dan nog te onderscheiden waren. Voorwaar fijnkorrel-film...

[a90]

Those were the days.

Overigens is Kodachrome 64 120 formaat nog tot 1996 in productie geweest. Ik heb hier nog een hele partij ongebruikte oude rollen, ooit eens gekocht op een veiling. Op diezelfde veiling kocht ik een stuk of 20 geraamde KC 120 dia's van oa. treinen. Fabelachtige dia's zijn dat.

[Léon Obers]

Over bleven kleinbeeld, 16mm-film en de 8mm-amateurfilms. Het is bij mijn weten nooit meer op 120- of 220-formaat gefabriceerd.

Kodachrome 64 op 120 spoel rolfilm. Wel pas vrij laat 1996
http://en.wikipedia.org/wiki/Kodachrome" onclick="window.open(this.href);return false;

[JaapV]

Paul Simon, begin 70er jaren
Lees vooral ook de reacties

[emdeklerk]

Inderdaad heeft Kodak de Kodachrome 64 van 1986 tot 1996 geleverd in 120-formaat.
Even een 6x6-opleving van het mooiste materiaal wat er ooit geweest is...

[Ed Post]

En dan te bedenken dat die films onder extreme temperaturen moesten functioneren...

[gijs sandberg]

L.S.
Van later jaren weten we dat er in F3's wel dunne film gebruikt werd, met als gevolg een F3 kamera met teller tot 72 en een slanke uitvoering van de MF-4 achterwand.
Groeten, GIjs
PS volgens de beschrijving in de onvolprezen trilogie van Uli Koch waren de F's ook voorzien van dunne film, Ektachrome MS, in rolletjes van 72 opnames.