Panoramakop (arca-swiss compatible): Keuzes?

[ReneG]

Aangezien ik eindelijk weer eens wat tijd voor fotografie lijk te krijgen ben ik me aan het oriënteren op panoramakoppen. Panoramafoto's zijn nl. een onderwerp waarin ik me altijd voor heb geïnteresseerd. Ik heb al enige ervaring met panoramafoto's (de simpele single-row versies, ik weet wat stitching etc. is) maar tot nu toe was ik beperkt tot pano's uit de hand of m.b.v. de rotatie van mijn balhoofd. Niet ideaal natuurlijk, maar ik kan er aardige pano's mee maken. Nu wil ik echter eens kijken of ik wat verder kan komen. Te denken valt aan multi-row pano's, 360 panos etc.Mijn huidige statief/kop zijn daarvoor niet echt geschikt. Ik ben dus aan het kijken naar wat nieuws, waarmee ik ook het correcte nodal-point (parallax) op kan zoeken.

Ik denk daarbij minimaal aan een zgn. rotator base met een rail, maar het kan evt. ook een volledige set zijn (meerdere rotators en rails) voor multi-row pano's. Nu zie ik van alles langskomen, van RRS tot Benro tot Nodal Ninja. Hoewel de RRS set me het beste lijkt, wil ik daar niet meteen mee beginnen... dat is nl. zo'n 1000 euro en ik ben nog niet eens 100% zeker dat het mijn ding is.

De eisen/wensen zijn simpel:
- Moet een D300s kunnen dragen met een standaardzoom, groothoek of fisheye, bij voorkeur in combinatie met grip.
- Moet ook voldoende ruimte hebben voor bovengenoemde combi's (dat kan bij kleinere rails heb ik begrepen wel eens een probleem zijn).
- Moet arca-swiss compatible zijn, zowel mijn statief als camera zijn voorzien van arca-swiss aansluitingen.

Mijn statief en balhoofd kunnen resp. 10kg. en 12 kg. aan, dat zou op zich voldoende moeten zijn. Maar de camera zal op die kop ongetwijfeld 'buiten' het centrum hangen en mijn camera met grip, batterijen, L-bracket etc. zit zelf al boven de 2 kg.

Wie heeft er ervaring met dit soort panorama-koppen en kan me enigzings adviseren??

[CaptainHook]

Ik ben zelf ook nog al fan van panorama fotografie. En ik heb er al honderden gemaakt.
Zie ook mijn continue jarenlange bijdrage aan het dpreview pano topic. http://www.dpreview.com/forums/post/52701554" onclick="window.open(this.href);return false;

Ben ooit begonnen met een Nodal Ninja setup (weinig gebruikt), heb die vervolgens verkocht en ben gegaan voor de zeer stevige en uitgebreide Manfrotto pano 303 head. Die heb ik vervolgens een jaar lang op de plank gehad, tig keer ingesteld en bewonderend bekeken hoe mooi en hoe degelijk e.e.a. in elkaar zat. Nooit gebruikt en vervolgens maar weer verkocht.

Moraal: ik maakte en maak al mijn panorama's uit de hand! Zeker bij landschapsfotografie vind ik het te 'lastig' om zo'n setup ook nog eens mee te slepen in mijn rugzak.
Zie ook het artikel wat ik in september 2012 voor het NCN blad heb geschreven: http://www.chasa-imago.nl/nikon/NCNPano ... owres2.pdf" onclick="window.open(this.href);return false;

[ReneG]

Bedankt voor je reactie. Nu ik het zie besef ik me dat ik dit artikel al eens gelezen had. Maar nu ik een kenner te pakken heb vraag ik meteen even door.

'Normale' horizontale panorama's (vaak uit de hand, soms van statief) lukken al vrij aardig:
http://www.renevanglabbeek.nl/?page_id=455

De foto's uit Parijs zijn bijvoorbeeld allemaal uit de hand gemaakt, eentje's bestaat zelfs uit 13 foto's. Mijn houding en beweging is volgens mij goed, ik sta stabiel en kan prima de gewenste lijn (bijv. een horizon) volgen. Een correcte houding en het gevoel daarvoor heb ik ook wel geleerd in het handboogschieten. Ik heb wel een voorkeur voor statief ontwikkeld wanneer de belichting per foto teveel verschilt (iets wat je in je artikel ook noemt, alleen is het me nog niet duidelijk hoe jij dat aanpakt). Het is m.i. dan makkelijker om dezelfde foto dan opnieuw te maken met een iets andere belichting). Dat is overigens iets wat je in je artikel ook aankaart.

Ik kom echter in de problemen bij multi-row en verticale pano's. Vaak stitcht mijn software (Photoshop Elements of ICE) die zaken op de één of andere manier wel aan elkaar maar klopt de uitlijning niet, raak ik teveel kwijt aan de randen omdat het niet uitkomt of (veel erger) is de vertekening dusdanig dat het er niet uitziet (bomen en wolkenkrabbers die wel verticaal zijn maar als een soort lijn naar het oneindige weglopen, bij gebrek aan een betere omschrijving). Dat laatste heb ik vooral bij verticale pano's. En soms snapt de software het niet en krijg je een legpuzzel. Ik weet nog dat ik 2 jaar geleden in Parijs een verticale pano probeerde te maken van een kantoortoren, die ik echter op geen enkele manier fatsoenlijk tot een fatsoenlijke verticale pano wist te stitchen. Erg frustrerend.

Ik zeg er meteen bij dat mijn kennis van panorama fotobewerking niet voldoende is om een pano (geheel) handmatig samen te kunnen stellen. Misschien zit daar wel het probleem. Mijn vermoeden/aanname was namelijk dat de foto's (input voor het pano-programma) niet goed genoeg was. Vandaar de zoektocht naar een panoramakop.

Maar nu ik je artikel lees zie ik dat je het in de nabewerking hebt over zaken als 'diverse projectiemethodes'. De software die ik gebruik heeft die mogelijkheid volgens mij niet? Kun je daar misschien eens wat meer over vertellen? Want misschien zit mijn probleem in de nabewerking. Ik heb PTGui overigens nog nooit gebruikt.

[ATOR]

Ik schiet regelmatig 360x180 HDR pano's en gebruik al een paar jaar een panoramakop van Pano-Maxx. Hij is lichtgewicht, de helft van de prijs van een vergelijkbare Nodal Ninja en groot genoeg om met grip te werken.

http://www.panorama-hardware.de

Wat CaptainHook zegt, er is een groot verschil tussen het hebben van een panoramakop en het gebruiken ervan Gebruiksgemak telt erg zwaar, een panohead moet je tenslotte tijd en kwaliteit opleveren. Zeker bij shots waarbij je weinig parallax hebt (weinig verschil in afstand tot onderwerpen) is de toegevoegde waarde laag.

Voor mij zijn de voordelen van werken met een panokop dat ik niet meer shots hoef te maken dan nodig is, dat ik niet meer handmatig hoef te stitchen en extra verbindingspunten hoef te maken, en geen slechte naden door parallax fouten hoef bij te werken.

Als ik het vaker zou doen zou ik een panokop halen specifiek voor mijn fisheye lens: nog minder gewicht en niets meer in te stellen.

[staal571]

De eisen/wensen zijn simpel:
- Moet een D300s kunnen dragen met een standaardzoom, groothoek of fisheye, bij voorkeur in combinatie met grip.
- Moet ook voldoende ruimte hebben voor bovengenoemde combi's (dat kan bij kleinere rails heb ik begrepen wel eens een probleem zijn).
- Moet arca-swiss compatible zijn, zowel mijn statief als camera zijn voorzien van arca-swiss aansluitingen.

Mijn statief en balhoofd kunnen resp. 10kg. en 12 kg. aan, dat zou op zich voldoende moeten zijn. Maar de camera zal op die kop ongetwijfeld 'buiten' het centrum hangen en mijn camera met grip, batterijen, L-bracket etc. zit zelf al boven de 2 kg.

Wie heeft er ervaring met dit soort panorama-koppen en kan me enigzings adviseren??

Ik werk met de Nodal NInja MMk 3 met rotator, maar waarom wil je voor panorama fotografie je grip er aan laten zitten dat maakt het alleen maar zwaarder , en kom je verder van je middelpunt af te zitten met alle gevolgen en wordt het veel onstabieler van.

ik haal bij panorama werk altijd de grip eronder weg en zet de camera in de portret stand in de Nodal ninja, en nog een tip vergeet het werken met een Fisheye ( tenminste dat is mijn ervaring) je krijgt teveel vertekening die je allemaal moet rechttrekken, ik gebruikt meestal op mijn D600 FX een 28 mm prime in de M stand.

Gr Peter

[ReneG]

Ik werk met de Nodal NInja MMk 3 met rotator, maar waarom wil je voor panorama fotografie je grip er aan laten zitten dat maakt het alleen maar zwaarder , en kom je verder van je middelpunt af te zitten met alle gevolgen en wordt het veel onstabieler van.

ik haal bij panorama werk altijd de grip eronder weg en zet de camera in de portret stand in de Nodal ninja, en nog een tip vergeet het werken met een Fisheye ( tenminste dat is mijn ervaring) je krijgt teveel vertekening die je allemaal moet rechttrekken, ik gebruikt meestal op mijn D600 FX een 28 mm prime in de M stand.

Gr Peter

De grip er onderuit halen is op zich een goed punt, dan is de arca koppeling natuurlijk weg en dan kan ik een gewone bevestiging gebruiken. En het is idd. stabieler. Aan de andere kant, dan moet ik ook de statiefkop eraf halen of demonteren want daar past alleen arca op. Dat is in het veld minder handig als je ook nog andere foto's wilt maken (bijv. met je telelens). Wat natuurlijk wel kan is een arca panokop nemen en even snel een arca-plaatje eronder schroeven. Dan kom ik uit bij zoiets als een benro BP18: http://www.cameranu.nl/nl/statieven-en- ... 494_294774

Kan er alleen weinig reviews over vinden... Het idee achter snel wisselen is overigens het volgende: Met extra gewicht slepen vind ik niet zo'n probleeem, maar je statief verbouwen is niet zo leuk in het veld. Wat natuurlijk wel snel kan is een arca-panokop op de bestaande kop en een los arca plaatje onder de body, dat is in een minuut gepiept.

Maar ik wil eigenlijk graag nog wat meer weten over de nabewerking workflow en het stitchen want ik vermoed dat daar veel meer te halen valt dan ik tot nu toe dacht (met of zonder kop)...

[CaptainHook]

Ik zorg zelf altijd voor minimaal 1/2-1/3 overlap qua individuele opnames. Dan geeft genoeg speling voor de stitching software om e.e.a. goed te kunnen overlappen.
Merk wel dan, hoe groothoekiger je werkt, des te eerder uitlijnen en/of rare/ongewenste vertekeningen een rol spelen. Maar voor weidse landschappen gebruik ik vrijwel altijd waardes >30 a 40mm. Want b.v. 24mm van m'n 24-70mm zoomobjectief wil nog wel eens problemen geven.

Stitchen doe ik vrijwel altijd met PTGui ( download eens een trial versie!). Die is, vind ik, onovertroffen in het realtime tonen van de diverse projectiemethodes. Terwijl b.v. bij PS CS6 je altijd maar moet afwachten wat die er van bakt... Je kunt b.v. rechtstreeks RAWs stitchen met PTGui, maar dat levert geen fraaie resultaten vind ik. Ik doe dus de basis aanpassingen, zoals belichting zoveel mogelijk gelijktrekken met ViewNX2, zet dan de geconverteerde TIFFjes in een pano directory bij elkaar. Start PTGui, en laadt die reeks aan TIFFjes om ze te 'alignen'.
Vervolgens kun je in het projectievenster naar hartenlust experimenteren met de diverse projectiemethodes en dan zie je on-the-fly wat het beste resultaat levert. Eventueel nog wat warpen en/of horizon rechttrekken (grof gezien), dan de zijkanten rechtsnijden/croppen en stitchen met die hap. Het resulterende TIFF bestand (al dan niet met individual layers, dat is afhankelijk van veel/weinig ghosting objecten) laad ik vervolgens in PS CS6 om daar de laatste adjustments en PP te doen.

Toegegeven, zeker met de TIFFjes (oorspronkelijke NEFs) afkomstig van een D800E, is het wel handig om een fors rekenmonster te hebben om e.e.a. te verwerken. M'n i7 980X/24GB RAM/meerdere SSDs, weet daar wel raad mee... De individuele TIFFs die ik voer aan PTGui zijn vaak zo'n 100Mb per stuk. En het resulterende pano TIFF bestand varieert in de orde grootte van enkele honderden Mb's tot aan >2Gb per panorama bestand. Vaak haal ik zo'n hoge resulterende resolutie dat ik het panorama bestand in PS CS6 eerst moet resizen naar <30K (!) pixels wide om er überhaupt een JPEGje van te kunnen maken wat ik (na nogmaals resizen/comprimeren m.b.v. IrfanView) kan uploaden naar Flickr. Want PS CS6 kan geen JPEGs aanmaken die >30K pixels breed zijn.
Uiteraard bewaar ik de originelen wel in een zo hoog mogelijk resolutie.

[ReneG]

Dank je, daar kom ik weer wat verder mee.

Een rekenmonster heb ik, PTGui ga ik eens bekijken, al zal dat niet deze week worden (kreeg net wat minder leuk nieuws te horen). Overlapping is op orde, bij mij meestal zo'n 25%, het gaat idd. meestal fout wanneer de stitch software er niet uit komt. Dat kan wel eens door de vertekening komen, daarom zit ik zelf meestal op 22mm voor mijn 17-55, die schijnt dan nog maar heel weinig vertekening te geven).

Als ik die probleemfoto nog heb (als het niets wordt gooi ik het meestal vrij radicaal weg) zal ik die wel eens plaatsen.

Wel nog een praktisch vraagje: Pas je een lenscorrectie toe op de foto's/vooraan in de nabewerking voor je de foto's stitcht?

Ik ga verder op onderzoek uit...

[staal571]

Ik werk met een imac en gebruik het programma Hugin daarvoor is ook gratis ( open source) volgens mij.

Gr Peter

[ReneG]

Ik werk met een imac en gebruik het programma Hugin daarvoor is ook gratis ( open source) volgens mij.

Bedankt voor de tip, ik zie dat er ook een windows versie is.

[RVK]

ReneG

Ik zou voorzichtig zijn met het aanschaffen van een panoramakop, ze zijn over het algemeen duur en zeker niet allemaal erg stabiel.
Ik heb een test gedaan met een Nodal ninja (laser op camera en op 8 meter projecteren) en dan schrik je van de bewegingen die hij maakte.

Kijk eens bij de verschillende typen, tel de lengtes van de armen op en dan zie je al snel dat, samen met de verbindingen van de armen, dit met een camera van 2 a 3 kg vrijwel nooit star en stabiel kan zijn.

Met de nieuwe software kun je steeds beter panorama's uit de hand maken, ook multirow.

Je hebt dan wel niet veel controle over de overlap ( veel overlap geen probleem, maar soms een deel met geen overlap) echter met oefenen is dat toch wel te doen.

Verticale pano's kunnen problemen geven met de projectie, en dan vooral planar en cilindrisch.

ICE is wel geschikt voor verticale pano's, je kunt de cilindrische projectie zowel horizontaal als verticaal toepassen.

Sommige programma's hebben deze keuze niet en passen altijd de horizontale cilindrische projectie toe wat niet gunstig is voor het resultaat (veel vertekening aan de uiteinden)

Je kunt wel een truck toepassen door in dat geval de opnamen 90 te draaien en het panorama als horizontaal te zien (na het stitchen de juiste projectie kiezen opslaan en dan weer terug draaien)

Als je belangstelling hebt, ik heb nog het werkboek van de panorama workshop, moet wel bijgewerkt worden maar is toch nog wel bruikbaar.

Succes

RVK

[oud0001]

Misschien is dit dan een ideetje?
Beetje aanpassen aan het nodaalpunt van je camera objectief en camera body en dan zou het prima moeten lukken.

http://www.wikihow.com/Build-a-Panoramic-Tripod-Head

http://www.pinterest.com/pin/260716265898496063/

[ReneG]

Bedankt voor alle informatie. Ik wacht voorlopig even met een kop en ga eens met software aan de slag. Verder dacht ik eraan dat ik een macrorail die ik nog heb (heel stevig) kan gebruiken om eens met parallax te spelen. Instellen is iets lastiger en veel beperkter (alleen horizontale pano en het duurt wat langer want die heeft alleen fijnafstelling) maar voor een experiment is het wel geschikt. PTGui en ICE ga ik nog eens nader bekijken, al zal dat wel even duren vanwege aanstaande drukte. Zelf een kop maken is misschien nog een optie, maar dat is wel wat meer werk.

Als je belangstelling hebt, ik heb nog het werkboek van de panorama workshop, moet wel bijgewerkt worden maar is toch nog wel bruikbaar.

Succes

RVK

Verder heb ik natuurlijk interesse in het werkboek, alle informatie is welkom. Moet ik je mijn E-mail PB'en?

[RVK]

Even PB met e-mail adres dan stuur ik het op

RVK