Reflex-Nikkor 500mm 1:8

[jantom]

Dag Javelin,

Ik ben nèt met de verkoper overeengekomen dat ik afstand doe van de aankoop (Reflex-Nikkor). De lens gaat terug naar Engeland.
Er was nog wat meer aan de hand met de lens (niet zo erg) maar ik wil eigenlijk nieuwstaat als het ook als nieuwstaat wordt aangeboden èn met alles erop en eraan (wat bij de eerste verkoop aan hardware werd meegeleverd).

Nu nog even de vraag of iemand tegen betaling afstand wil doen van een 50cm 1:5 Reflex-Nikkor. Ik had een contact bij de club maar ik hoor maar niks.

Maar ik vind wel dat er een duidelijk antwoord moet komen op de vraag of een filter dat tussen de gevoelige laag en de frontlens gepositioneerd is -welk filter ook normaal verwijderbaar is- ook daadwerkelijk altijd aangebracht moet zijn wanneer het objectief wordt gebruikt voor het doel waarvoor het is gefabriceerd.

[Hans Braakhuis]

Maar ik vind wel dat er een duidelijk antwoord moet komen op de vraag of een filter dat tussen de gevoelige laag en de frontlens gepositioneerd is -welk filter ook normaal verwijderbaar is- ook daadwerkelijk altijd aangebracht moet zijn wanneer het objectief wordt gebruikt voor het doel waarvoor het is gefabriceerd.

Hierboven werd al geciteerd uit de gebruiksaanwijzing. Dan moet het dus. Nu is Nikon best wel eens overdreven in zijn voorschriften. En bij converters gaan ze zo ver dat bruikbare converters niet eens passen.

Stel je vraag aan de Nikon Service in Ierland:
http://nikoneurope-nl.custhelp.com/app/contact_us
Als u het antwoord dat u zoekt niet kunt vinden, kunt u contact met ons opnemen via "Stel een vraag".

En laat je het ons hier ook weten?

[Léon Obers]

ik wil eigenlijk nieuwstaat als het ook als nieuwstaat wordt aangeboden èn met alles erop en eraan (wat bij de eerste verkoop aan hardware werd meegeleverd).

Als verzamelaar zoals jij, zou ik het ook alleen maar accepteren als het volledig origineel en compleet is.

Maar ik vind wel dat er een duidelijk antwoord moet komen op de vraag of een filter dat tussen de gevoelige laag en de frontlens gepositioneerd is -welk filter ook normaal verwijderbaar is- ook daadwerkelijk altijd aangebracht moet zijn wanneer het objectief wordt gebruikt voor het doel waarvoor het is gefabriceerd.

Zoals eerder aangegeven heeft dat hooguit effect op de oneindig scherpstelling, en dan met name bij extreem groothoek/fisheye. http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 39#p294939
Ik zal een iets meer duidelijke uitleg geven waar het hem in zit.

Door de planparallelle voor- en achterkant hebben filters op zichzelf geen beeldende eigenschappen in de zin dat ze net als een "lens" een beeld kunnen vormen. Licht wordt niet gebundeld (of verspreid bij negatieve lenzen).
Toch hebben filters wel lichtbrekende eigenschappen tussen lucht en het filterglas, en erna weer van glas naar lucht.
Een lichtstraal van wat er recht doorheen gaat, zul je niks merken. Een lichtstraal die er schuin doorheen gaat, zal in het glas iets van richting veranderen. Het effect zoals je ook ziet als je een stok schuin in het water van bijv. een sloot zet. Je ziet door de lichtbreking dan alsof de stok in het water een "knik" heeft.

Bij een filter gaat het licht er aan de achterkant met een tegenovergestelde "knik" als aan de voorkant weer uit en vervolgt zijn weg parallel / recht aan het licht zoals het er aan de voorkant inkwam. Er zit dus een minimaal "plaats" verschil in. Dat plaatsverschil is datgene wat uiteindelijk de scherpstelling beïnvloed. Tot hier even.

Lenzen bundelen het licht en komen op het filmvlak/sensor bijeen. De bundelende werking is al een "kegel" met het brandpunt op de film/sensor. Terug naar het filter achter een lens. Door het plaatsverschil met licht wat ook nog door een filter gaat wordt zo'n kegel als het ware ietsje "breder" (maar wel met dezelfde hoek) dan zonder een filter. De punt van de kegel komt daardoor net iets verder naar achteren te liggen, in de plaats van op de film/sensor. Je moet dus iets compenseren in de afstandsinstelling om de punt weer exact op het filmvlak/sensor te krijgen.
Normaal met scherpstellen op een onderwerp merk je dat niet. Je stelt gewoon scherp. Bij onderwerpen op oneindig zijn we geneigd de scherpstelling naar de "eindstop" te draaien (dat geldt alleen bij manueel verstelbare lenzen, AF-lenzen gaan over het oneindigpunt heen). Dat klopt dan dus niet meer met de werkelijke situatie.

Bij een fisheye lens loopt het licht aan de buitenkanten door de extreme hoek van een fisheye meer schuin door het filter heen als bij een telelens (spiegellens). Dus het verschil van plaats van het licht wat er aan de achterkant van het filter uitkomt is relatief groot ten opzichte van wat er ingaat vóór het filter. Het verschil van die kegel is bij fisheye dan ook groter als effect op de afstandsinstelling dan bij een telelens (spiegellens). En dan met name op het punt van oneindig.

Maar nu komt het. Omdat die fisheye- en spiegelobjectieven berekend zijn met filter is het effect zonder filter dat de kegel iets te kort is om aan oneindig te komen. Vandaar dat Nikon adviseert dat je altijd een filter in een lens moet hebben.

Goed, dat is de theoretische achtergrond. Het lijkt allemaal heel extreem, maar je moet je bedenken dat die plaatsverandering van het licht vóór en achter het filter afhankelijk is van de dikte van het filterglas en de schuinte dat het licht door het filterglas gaat. Hoe dunner het filterglas hoe kleiner die verschillen. Zou het filterglas geen dikte hebben, is er helemaal geen verschil. Filterglas is al bijzonder dun als je dat afzet tegenover lenzen. De schuinte is het meest extreem bij fisheye. Daar zal je het dan ook beslist wel merken.

Maar het is de vraag of bij telelenzen waar het licht op zichzelf al erg recht door het het filterglas heengaat, of het verschil praktisch nog op te merken zal zijn in het beeld. Bedenk verder dat lenzen in hun afstellingen en toleranties ook nog een marge hebben in die oneindig instelling, zodat het effect bij een spiegelobjectief in het beeld zelf mogelijk niet eens terug te vinden zal zijn.

Nu je weet hoe dat optisch uitpakt, is het een kwestie van een onderwerp op oneindig kiezen en kijken of de lens zonder filter op oneindig is scherp te stellen. Bij moderne AF-lenzen waar de scherpstelling altijd al over de oneindig instelling heengaat, is dat probleem er al helemaal niet, want die marge is ruim verder dan het verschil met of zonder een filter.

[jantom]

Hans Braakhuis:
ik zal mijn vraag ook aan Nikon Service doorspelen maar ik weet uit ervaring dat Nikon (uit strategische overwegingen?) niet altijd open en eerlijk in zijn antwoorden is. In de tijd dat Inca nog de importeur was, was het standpunt van medewerkers van die firma soms erg afwijkend van het formele standpunt van Nikon. Ik kreeg dan een formeel - en ook een informeel antwoord. In mijn ogen is zwart niet gelijk aan wit maar als het donker is maakt dat geen verschil. Desondanks is zwart nog steeds niet gelijk te stellen aan wit.
Voorbeeld: ik heb een oude 800mm telelens (kop) met basisinsteltubus (1e model). Mijn D2x-camera mag niet in combinatie met die lens worden gebruikt (volgens Nikon). Inca gaf aan dat het wel kan maar ik werd geadviseerd de bayonetvatting van de lens iets aan te passen (= af te laten draaien) maar het hoefde niet persé.
Maar ik ga binnenkort een officieel standpunt van Nikon uitlokken.

León Obers
Over hetgeen je schreef als antwoord op mijn vraag wil ik het volgende opmerken.
Je hebt verwoord wat ik eigenlijk al dacht maar niet durfde te uiten. Een compliment is hier op zijn plaats.
Er is een groot verschil tussen filters die planparallel zijn geslepen en andere die dat niet zijn. Planparallelle filters hebben geen andere werking dan te filteren maar er is wel sprake van verschuiving van de lichtbaan (van stralen die niet door het centrum van de optiek gaat).
Ik vraag me dan alleen maar af waarom er dan exotische filters specifiek voor de 500mm Reflex-Nikkor werden gemaakt. Als er eentje mist dan zit je maar mooi. Dan zou een gewoon filter (diameter 39mm) veel praktischer zijn. Vandaar mijn gedachte dat dat filter misschien niet planparallel geslepen is. Een normale sterveling zal een kleine afwijking niet zomaar kunnen constateren vandaar dat ik gewoon wil weten van ja of nee. Hierop kom ik straks nog terug (pola-filter).

Ik heb ooit gelezen dat Reflex-lenzen altijd voorbij het oneindig-punt kunnen worden gedraaid (dat heeft te maken met "uitzetting" door warmte). Dit gegeven (voorbij het oneindig-punt kunnen gaan) is inderdaad ook toonbaar op moderne autofocus-lenzen (dat was een vraag van Ruud O).
In het antwoord van Gijs las ik dat dat verschijnsel te maken heeft met toleranties.

En nu kom ik terug op mijn Nikon pola-filter:
Dit pola-filter heb ik gekocht in de jaren 70 en was bedoeld voor gebruik met de objectieven die een filtermaat hebben van 52mm.
Ik heb een range lenzen van tussen 24mm en 200mmm met die filtermaat. Ik kon onmogelijk op oneindig scherpstellen met de 200mm 1:4 Nikkor. Ik zag geen enkele gekkigheid op/aan/in dat filter. Wat bleek achteraf: het pola-filter was niet geheel planparallel maar dat bleek alleen aantoonbaar op de langere brandpuntsafstanden. Een foutje van Nikon - ik kreeg een andere die wel goed was. Vandaar dat ik nooit aanneem dat een filter "zomaar" planparallel is.
De oude objectieven (m.u.v. de Reflex-lenzen) gingen tot oneindig en niet verder maar als dat met mijn oude 200mm Nikkor wel had gekund dan was de afwijking in het filter niet naar voren gekomen.

[Léon Obers]

Je hebt verwoord wat ik eigenlijk al dacht maar niet durfde te uiten. Een compliment is hier op zijn plaats.
Er is een groot verschil tussen filters die planparallel zijn geslepen en andere die dat niet zijn. Planparallelle filters hebben geen andere werking dan te filteren maar er is wel sprake van verschuiving van de lichtbaan (van stralen die niet door het centrum van de optiek gaat).
Ik vraag me dan alleen maar af waarom er dan exotische filters specifiek voor de 500mm Reflex-Nikkor werden gemaakt.

Mogelijk om zo min mogelijk bijeffecten te hebben, zijn die "exotische" filters misschien wel van dunner glas uitgevoerd (daarmee tevens kwetsbaarder, zodat ze makkelijker in een set ontbreken door breuk). Misschien ook om de filterende eigenschappen??? Dichroitische filters versus "gekleurd" glas??