Maar ik had deze al in de "edit-mode" staan, dus er ook maar bij.
De aanhalingen van de uitleg op dpreview.com vind ik zelf nou juist helemaal niet duidelijk. Het geeft schematisch een min of meer "ideale situatie" weer voor een "punt" als onscherpte, waar je als gebruiker nog weinig mee kunt in actuele praktijkfoto's. Het voorbeeld onderaan met twee foto's toont daarbij eerder het verschil tussen erg weinig en veel scherptediepte, maar niet de specifieke eigenschappen waarbij goede of slechte bokeh is te onderscheiden. En dat is nu juist datgene waar het bij bokeh feitelijk om gaat.
De link naar praktijkfoto's tonen daarbij ook voorbeelden waar je niets kunt beoordelen in hoeverre de bokeh van een lens goed of slecht is.
Bijvoorbeeld
<< foto 8 >> toont daarbij een opname waar de achtergrond zodanig ver uit de scherpte ligt, dat elke lens onder dezelfde omstandigheden een min of meer zelfde extreem zachte achtergrond zal geven. Op basis van dergelijke foto's zou ik nooit voor de keus gesteld kunnen worden om een lens te kopen om zijn "fraaie bokeh". De achtergrond minder ver weg, niet veel verder dan het scherptepunt zelf, laten die verschillen juist wel zien.
Het is een materie die door velen niet goed wordt begrepen, ondanks vele uitleg die her en der wordt gegeven.
De eerder in de draad aangehaalde tekst
<< door avgastel >> geeft "tekstueel" een betere weergave van wat het inhoudt. Met name de laatste 4 alinea's.
Erg goed voorbeeld van een min of meer zacht verloop van onscherpte cirkels als zijnde "neutraal" tot een beetje verlopend van binnenuit naar buiten toe zoals dikwijls uitgelegd m.b.t. bokeh ---> slecht, neutraal, goed:
<---->
<---->
:
Maar hoe ziet dat er in de praktijk uit?
Op die eerdere tekst is een aardige praktische aanvulling te vinden op de site van Paul van Walree:
http://toothwalker.org/optics/spherical.html" onclick="window.open(this.href);return false;
Helaas laten die voorbeelden zich niet altijd goed doorlinken om getoond te worden
(alleen als je op de bovenstaande link bent geweest), dus vandaar tevens een verwijzing naar die afbeeldingen.
De invloed van
sferische aberratie (de vorm van het bol lopen van de lens) laat daar zien wat er met die verstrooiing wordt bedoeld van een punt uit onscherpte bij figuur
2, waarbij in dat geval gekeken wordt naar onscherpte vóór en achter het scherpstelpunt. Zie de verschillen bij -5 en +5
Figuur
3 laat daarbij nog veel sterker zien hoe een kruis wordt weergegeven in zijn onscherpte vóór en achter het scherpstelpunt. Zie de verschillen bij de minwaarden (-2, -3, -4) en hetzelfde kruis bij de pluswaarden (+2, +3, +4).
Waarbij in dit geval de pluswaarden duidelijk aangenamer het kruis in zijn onscherpte laten zien.
Het moge duidelijk zijn dat bokeh dus tevens afhankelijk is aan welke kant van het scherptevlak de onscherpte zich bevindt. De enige mij bekende objectieven waarbij dat verloop in onscherpte vóór- en achter het scherptevlak is te regelen, zijn de Nikkor DC objectieven (105mm/2.0 en 135mm/2.0).
Meer daarover:
http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 22#p411222" onclick="window.open(this.href);return false;
en hier:
http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 12#p489512" onclick="window.open(this.href);return false;
En als praktisch voorbeeld hier:
(Bron:
http://www.photozone.de/nikon--nikkor-a ... rt?start=2" onclick="window.open(this.href);return false; ).
Nikkor 105mm/2.0 DC bij volle opening en DC instelling op R (rear) 5.6
De onscherpte loopt hierbij zachter weg in de achtergrond.
Nikkor 105mm/2.0 DC bij volle opening en DC instelling op F (front) 5.6
De onscherpte loopt hierbij zachter weg in de voorgrond.
Daarnaast spelen de vorm van diafragma nog een rol in hoeverre die vorm in onscherpe highlights worden getoond, en meer of minder geprononceerde randen.
Andere factoren die invloed hebben op bokeh is het gebruik van a-sferische lenselementen, waarbij de vorm van de lens relatief sterk afwijkt van een "bol".
Dat kan bijv. meer plat in het midden van de lens zijn, maar ook een meer "ingedeukte" kromme aan de randen van een lens.
Voorbeelden van bokeh in achtergrond-onscherpte van diverse lenzen. Met name zie de voorbeeldem met de flessen wijn, met glas in de achtergrond.
Bron:
http://www.rickdenney.com/bokeh_test.htm" onclick="window.open(this.href);return false;
Hieronder drie voorbeelden getoond van de hele reeks aan voorbeelden bij die website:
Zeiss Jena MC-Sonnar 135mm / 3.5 :
versus Bausch and Lomb Tessar 139mm / 4.5 :
versus Nikon Series E 75-150mm/3.5 (bij ~135mm) :
In dit geval, ondanks de minder ronde vorm van het diafragma als bij het voorbeeld hier net boven,
is het algemene voorkomen van de onscherpte toch prettiger in de achtergrond,
door het ontbreken van de meer harde buitenrand in de higlights en contouren in voorwerpen. Dus diafragma-vorm zegt zeker niet alles.
Zie ook vergelijkingen hier: http://forum.manualfocus.org/viewtopic.php?id=11879
(Erg inzichtelijke vergelijking van een aantal lenzen)
Vorm van diafragma:
Nikkor 85mm/
1.8 AF bij f 2.8
Versus Nikkor 85mm/
1.4 AF bij f 2.8
Let hierbij op dat de onscherpte van het "raamwerk" in de achtergrond zelf daarbij niet merkbaar anders is als bij het voorbeeld hiervoor met de 85mm/1.8 versie.
Dus "optisch" gezien is er nauwelijks/geen verschil als het gaat om bokeh bij gelijke overeenkomende diafragma-waarden.
Alleen de vorm van de highlights is hier ronder van vorm, door de meer ronde vorm van het diafragma. Er zitten bij beide versies ook geen verschillen in een meer geprononceerde rand of ring aan de buitenkant in de structuur van de diafragmavorm. Het is een "effen" oppervlak.
Foto uit het forum:
http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 33#p219233" onclick="window.open(this.href);return false;
Eigen voorbeeld, waarbij de onscherpte op de voorgrond iets zachter lijkt te zijn (glas cola links, groen plantje rechts), dan in de achtergrond. Met name de highlights op de bomen links en rechts in de achtergrond tonen een iets oplichtende rand aan de buitenzijde. Mogelijk door het a-sferisch ontwerp van dit objectief. Verder treed bij deze relatief korte brandpunt een "cats eye" effect op, waarbij de vorm van het diafragma aan de randen iets wordt afgeplat aan de binnenzijde.
Er zijn betere (en duurdere) objectieven qua bokeh (bijv. Zeiss 35mm/2.0), maar dit objectief is zo'n fijn klein erg compact, licht onopvallend meenemertje (pancake lens 200 gram). Heb ik altijd bij.
Manueel Voigtländer objectief 40mm/2.0 Ultron SL II bij volle opening. (Tussendoor uitstapje Utrecht, eten langs de gracht).
we vallen elkaar hier allemaal lastig met oeverloos geneuzel over dit leuke technologische 'speegoed'. Dus wat dat betreft, by my guest. 
