Macro, zonder macrolens.

[Léon Obers]

Via PB kreeg ik vragen of het gebruik van een groothoeklens omgedraaid met een BR-2A omkeerring op een balg een optie is om te gebruiken.
Door de korte brandpunt heb je in ieder geval met balg wel een erg flinke vergrotingsfactor.
Met de insteek dat een groothoeklens beslist geen macrolens is, optisch daar ook niet op is afgestemd, maar door een CRC constructie (Close Range Correction) misschien toch wat onverwacht positieve resultaten zou kunnen geven, ben ik met een manueel Nikkor 24mm/2.8 AIS lensje voor een testje aan de gang gegaan.

Kort gezegd, voor kwalitatief goede macro-opnamen is het gebruik van een groothoeklens omgedraaid op een balg geen optie.
Gewone cameralenzen gebruiken voor macro die er niet voor bedoeld zijn is en blijft IMO een surrogaat oplossing.
(Afname kwaliteit is ook sterk afhankelijk door diffractie bij sterke vergroting, zie lijstje onderaan).

Nikon D700 + PB-4 balg + BR-2A ring + Nikkor 24mm/2.8 lensje.
Vergrotingsmaatstaf bij onderstaande setup circa 5x


Totaal opname. Op dit "web"-formaat lijkt het nog iets.:


100% crop:




Vergrotingsmaatstaf bij onderstaande setup circa 7x


Totaal opname. Op dit "web"-formaat lijkt het nog iets.:


100% crop:




Ik ben nog verder gegaan met een totale balguitrek. Vergrotingsmaatstaf circa 11x
De afstand van het onderwerp tot aan de lens zit maar nauwelijks verschil met bovenstaande set-ups ---> circa 4,5 cm
Het verschil met de andere vergrotingsmaatstaven is misschien een verschil van enkele millimeters?
Dat heeft met het retrofocus ontwerp te maken van de lens, waarbij de "camerakant" van de lens nu naar het onderwerp gericht is.

Door de enorme vergrotingsmaatstaf, is scherp stellen er niet meer bij (binnen in de huiskamer), niet door de zoeker en ook niet met LiveView omdat de helderheid van het beeld echt veel te donker is. Misschien buiten in volle zonneschijn in de zomer dat je meer mogelijkheden hebt.
Maar binnen is het een kwestie van proefopnamen maken, en de complete setup met balg binnen de instelslede stukje voor stukje met maar net voelbare verdraaiing aan de knoppen in microstapjes naar voor of naar achter verschuiven, beeld vergroot op de LCD beoordelen, tot je een opname tegenkomt die scherp genoeg is.

Verder moet men zich ook realiseren dat met enorme vergrotingsmaatstaven de effectieve diafragma-openingen enorm veel minder worden, en diffractie heel snel aan de scherpte gaat tornen zoals in de voorbeelden hier met sterke vergroting erg goed duidelijk wordt.

Aardig voor een testje, maar praktisch haal je je zoveel problemen op de hals om iets te fotograferen, dat de lol er al gauw af is. Tenminste dat geldt voor mij. Om van bewegende diertjes of "deinen" door wind buiten maar te zwijgen.

Totaal opname. Op dit "web"-formaat lijkt het nog iets.:


100% crop - opname A:


100% crop - opname B: Maar net een friemeltje iets uit de scherpte geeft al direct flinke chromatische aberratie.


100% crop - opname C: Ook in de andere richting iets uit de scherpte, gaat het naar de andere tint toe.


Ter illustratie, foto eerder in de draad gemaakt met een vergrotingslens (El Nikkor 105/5.6), hoewel minder sterk vergroot bij opname (slechts een vergrotingsmaatstaf van 1,76x), met dezelfde instellingen voor unsharp mask e.d. in verwerking van het beeld, het beeld ook als 100% crop. Vergelijk dat met de 100% crops van hierboven.
Zou je onderstaande foto naar dezelfde vergrotingsmaatstaf interpoleren (5x, 7x, 11x) als wat je hierboven direct als opgenomen beeld ziet, lijkt onderstaande foto weinig minder details te bevatten als de opnamen hierboven.



Ten aanzien van diffractie.
Hier een lijstje hoeveel lichtsterkte je verliest aan stops in diafragmawaarden, waar je met diffractie rekening mee moet houden.
(Die moet je er dus bij optellen, om te weten wat de effectieve diafragmawaarde wordt).
Vergrotingsmaatstaf 1x ---> verlies is 2 stops
Vergrotingsmaatstaf 2x ---> verlies is ruim 3 stops
Vergrotingsmaatstaf 3x ---> verlies is 4 stops
Vergrotingsmaatstaf 4x ---> verlies is kleine 5 stops
Vergrotingsmaatstaf 5x ---> verlies is heel ruim 5 stops
Vergrotingsmaatstaf 6x ---> verlies is kleine 6 stops
Vergrotingsmaatstaf 7x ---> verlies is ruim 6 stops
Vergrotingsmaatstaf 10x --> verlies is kleine 7 stops

[ehh000]

Dank je Leon,

Wat een informatie - dat moet ik een paar keer doornemen voor ik het snap.

Een kennis heeft de lens (die Canon dus) en doet er dit mee:



Diameter van het asje met daarop het schroefdraad is < 0,5mm

Ik krijg dat niet voor elkaar met de 105mm of de 85mm micro, ook niet met tussenringen ... misschien dat ik het nog maar eens moet proberen.

Dank

Edwin

[Léon Obers]

Prachtig voorbeeld, maar ik denk dat je dat ook kunt bereiken met een vergrotingslens op een balg. Met de tilt-mogelijkheden van bijv. een Nikon PB-4 balg kun je het scherptevlak nog kantelen zodat de scherpte van voor tot achter in de onderdelen gelegd kan worden.

Bij een test van de peperdure "Harblei" tilt/sift objectieven liet men ook een vergrotingslens meelopen op een balg. Die gaf betere resultaten.
Zie eerder bericht, de met blauw geaccentueerde tekst: << HIER >>

Overigens wil je je exclusief richten op heel specifieke vergrotingsmaatstaven en dan de allerbeste kwaliteit uit de kast halen, zijn de volgende opties een aardige suggestie om je daar wat meer in te verdiepen.
- Zeiss Luminar 63mm f/4.5
- Zeiss S-Planar 74mm f/4
- Rodenstock APO Rodagon-D 75mm/4.0 - 1x - Expliciet afgestemd op een vergrotingsmaatstaf tussen 0.8× - 1.2×
- Rodenstock APO Rodagon-D 75mm/4.5 - 2x - Expliciet afgestemd op een vergrotingsmaatstaf tussen 1.2× - 2.5×
- Rodenstock APO Rodagon-D 120mm/5.6 - Expliciet afgestemd op een vergrotingsmaatstaf tussen 0.5× - 3×
- Schneider Macro Symmar HM 80mm en 120mm/5.6 - Expliciet afgestemd op een vergrotingsmaatstaf tussen 0.5× - 2× (0.25x - 4x)

[pacha]

Heb een vergrotinglens besteld,
een Schneider kreuznach Componon 50mm 2.8

In afwachting wat geoefend met een gewone lens op de balg
de lens is een Nikon 50mm. 1.8, niet omgekeerd.
Eerste afbeelding is met de balg helemaal dicht.
Het onderwerp is een Porcellio scaber, zeg maar landpissebed.
't is een volwassen exemplaar, nagenoeg 2 cm. lang.
Is duidelijk niet van plan om lang te blijven stizitten.

[pacha]

Dit is met de balg ongeveer half open.



Dit is de voorkant van het beestje, een soort voelsprieten, veronderstel ik.

[pacha]

Dit is de achterkant van het beestje.

[pacha]

Hij staat er bijna voor de helft op, ongeveer vergrotingmaatstaf 2:1
Niet direct moeders mooiste, maar deze tijd van het jaar, is er niet veel keus,
wanneer je in de tuin beestjes gaat fotograferen.
'k had ook nog een duizendpoot, maar die is er snel vandaar gegaan.

[Léon Obers]

Dat begint er al aardig uit te zien. In ieder geval genoeg oefening.
Zoals je merkt is de scherptediepte erg klein. Wellicht heb je eerst op de ondergrond scherp gesteld. Dan komt zo'n beestje eraan, maar loopt de scherpte "op de rug" al gauw weg. Met een klein tikje korter de scherpstelling ligt het scherptevlak net wat beter. Moeilijk met een D70s camera, waarbij je geen LiveView hebt om te controleren. Kleine verschillen zijn moeilijk in de zoeker waar te nemen. Dus petje af dat je dit er al uit krijgt.

[ehh000]

Dank voor jullie reacties !!!

Misschien moet ik toch eens wat investeren in een balg (met rail)

Kan ik mijn 85mm lens ook op de PB-4 gebruiken?
Of is het gebruik van mijn 20mm beter voor dit werk?

Hoe is het scherpstellen met balg te vergelijken met het scherpstellen van mijn 85mm met (soligor) tussenringen - ik vind het soms VERSCHRIKKELIJK lastig om het onderwerp scherp in beeld te krijgen, zelfs met liveview

Groet,

Edwin

[Léon Obers]

Kan ik mijn 85mm lens ook op de PB-4 gebruiken?
Of is het gebruik van mijn 20mm beter voor dit werk?

Welke 85mm? Een nieuw type G + AF-S zonder eigen diafragmaring is niet te gebruiken op een balg, want dan heb je geen diafragmasturing.
20mm vergroot heel sterk, maar geeft niet echt een goede kwaliteit, zie hierboven het voorbeeld met 24mm.
Reken er op dat met de 20mm het resultaat niet beter is.

Hoe is het scherpstellen met balg te vergelijken met het scherpstellen van mijn 85mm met (soligor) tussenringen - ik vind het soms VERSCHRIKKELIJK lastig om het onderwerp scherp in beeld te krijgen, zelfs met liveview

Ik gebruik nog een extra vergrotende loep (een oude opsteek Hasselblad zoekerloep) om het monitor LCD-scherm (LifeView) goed te kunnen bekijken. Vergrotingslenzen hebben geen eigen scherpstelring. Scherp stellen doe ik dan enkel met de knoppen van de balg, de vergrendeling een beetje half los/vast, zodat de speling eruit is, en de lens niet anders klikt als je de standaard erna vastzet.

Als je wel een scherpstelring hebt en de lens heeft geen optisch CRC (Close Range Correction) systeem, kun je de afstandsinstelling van de lens het best eerst ergens halverwege zetten, dan met de balg "grof" scherpstellen, daarna met de scherpstelring van de lens nog fijn-afstellen in scherpte.

[ehh000]

Leon

Ik bedoel de PC-E 85mm micro (en snap niet waarom ik de 20mm noemde omdat jij duidelijk was dat een groothoek niet echt geschikt ervoor is)

Edwin

[J.Hoes]

De PC-E 85 mm op bv een PB-4 alleen met lens geheel open. Je kunt het diafragma niet meer besturen. Je kunt eigenlijk alleen tussenringen van bv Soligor/ Kenko met elektrisch doorgekoppelde kontakten gebruiken. Vraag blijft hoe goed de optische prestatie boven 1:1 dan blijft, omdat Nikon deze lens beperkt heeft tot 1:2.

Groet Hans.

[ehh000]

maar het diafragma kan ik toch handmatig instellen?

Edwin

[J.Hoes]

Draai maar eens aan de diafragmaring op de losse lens. Er gebeurt niets. Die situatie treedt ook op als je 'm monteert op bv de PB-4
Als je met de lens op de camera het diafragma handmatig verstelt, valt op dat het diafragma door een stappenmotor wordt aangedreven, dus elektrisch. In de bajonetvatting mis je het heveltje, dat bij andere lenzen het diafragma bedient.

Groet Hans.

[pacha]

De vergrotinglens Schneider kreuznach Componon 50mm 2.8, is inmiddels aangekomen, vanuit Nederland.
Het is nog enkel wachten op de M39 adapter, welke uit Duitsland moet komen.

In afwachting wat geoefend met levende onderwerpen, buiten waar er veel licht is.

Eerste opname met 60mm. macro objectief 1:1.
resultaat ongeveer ware grootte. 1:1




Tweede opname, balg + tussenring + 50mm 1.8 ( gewoon objectief 1:2.)
Resultaat ongeveer 3 keer ware grootte. 3:1
De scherpte verkregen met de 50mm. prime lens op de balg,
moet niet onderdoen voor de scherpte van de 60mm. macro lens, volgens mij.
Ben benieuwd welk resultaat de 50mm. vergrotinglens zal geven, op gebied van scherpte.



Iso 100.
Belichtingtijd 1.7 sec.
Spotmeting.
Geen flits.