hulp gevraagd: werkafstand bij macro objectieven

[Hans Braakhuis]

In een ander draadje kwam het zijdelings al ter sprake: wat is de werk afstand van de verschillende macro objectieven.

Bij Nikon zelf kun je 2 soorten afstand vinden, de minimale scherpstelafstand of de de instellingsafstand. (Met beiden bedoelen ze hetzelfde)

De minimale scherpstelafstand is te vinden door het objectief manueel naar het maximale dichtbij te draaien. In het afleesvenster kun je dan vaak zien wat de dichtstbijzijnde afstand tussen de sensor en het onderwerp. Een overzichtje:

AF 55 Micro f/2,8
AF Micro 60 f/2,8 (D) - 22 centimeter
AF-S Micro 60 f/2,8 G IF-ED - 18,5 centimeter
AF-S DX Micro 85mm f/3.5G ED VR -
AF Micro 105 f/2,8 (D) -
AF-S VR Micro 105mm f/2,8G IF-ED - 31 centimeter
AF Micro 200mm f/4D IF-ED - 50 centimeter
AF Zoom-Micro 70-180 f/4,5-5,6D ED - 37 centimeter (bereik is dan 1:2)

manueel maar met automatische lichtmeting op de D3 serie.
PC-E 24mm micro f/3,5 D ED - 21 centimeter
PC-E 45mm micro f/2,8 D ED - 25 centimeter
PC-E 85mm micro f/2,8 D - 39 centimeter
PC 85mm micro f/2,8 - 39 centimeter

AI(s)
55 2,8 Micro Ais- 25 centimeter
105 2,8 Micro Ais (1:2) - 41 centimeter
105 4,0 Micro Ai (1:2) -

Zelf ben ik op zoek naar de werkafstand (Leon O heeft het over de onderwerpsafstand, en bedoeld daarmee hetzelfde), de afstand tussen de rand van het objectief (zonder zonnekap) en het onderwerp op 1:1.



Op het plaatje een niet wetenschappelijke test, maar wel gebruiksvriendelijk, op m'n keuken tafel. Links is de werkafstand zichtbaar van een vrij actuele 105 AF uit 1993 en rechts zie je de werkafstand van een splinternieuwe AF-S DX G VR IF 85 Nikkor micro f/3,5. Met als resultaat beiden hebben een werkafstand van rond de 14 centimeter.

AF 55 Micro f/2,8 - ruim 5 centimeter
AF Micro 60 f/2,8 (D) - ruim 7 centimeter, en Wim Hummelman komt tot 6.5 cm
AF-S Micro 60 f/2,8 G IF-ED - haalt (Mijndert) bijna 5 centimeter
AF-S DX Micro NIKKOR 85mm f/3.5G ED VR - haalt bijna 14 centimeter
PC-E 85mm f/2.8 D haalt (J.Hoes) 12,6 centimeter (met Soligor tussenring, anders geen 1:1)
AF Micro 105 f/2,8 (D) - haalt ruim 14 centimeter
AF-S VR Micro 105mm f/2,8G IF-ED - (Melliw) haalt ruim 14 centimeter
AF Micro 200mm f/4D IF-ED - ongeveer 46 centimeter
AF Zoom-Micro 70-180 f/4,5-5,6D ED (bereik is 1:2) -

Sigma 2.8/50 mm EX DG Macro D : (J.Hoes) werkafstand 4,1cm, instelafstand 18,8cm.
Sigma 2.8/70 mm EX DG Macro : (J.Hoes) werkafstand 6,7cm, instelafstand 25,7cm.
Sigma 150mm f/2.8 EX DG APO HSM: (ArendV) kom uit bij een kleine 20cm
Tamron SP AF macro 90 mm f:2,8 (oude model 72E)(J.Hoes): werkafstand: 9,5 cm, instelafstand: 29 cm.
Tokina AF 100mm f/2.8 AT-X Pro D macro: (Gideon) en kom uit bij 11cm

manueel maar met automatische lichtmeting op de D3 serie.
PC-E 24mm micro f/3,5 D ED
PC-E 45mm micro f/2,8 D ED
PC-E 85mm micro f/2,8 D: haalt in 1:2 (eeh000) 21,5 centimeter.
PC 85mm micro f/2,8

manueel AI(s):
55 2,8 Micro Ais(bereik 2:1) - (via ArendV) ruim 5 centimeter
105 2,8 Micro Ais (bereik 2:1) - (Leon) 24,5 centimeter. Met PN-11 ring wel 1:1 en dan is de werkafstand ruim 15 centimeter.
105 4,0 Micro Ai -

Olympus OM Zuiko Auto Macro 2/50 mm: (J.Hoes) werkafstand 4,7cm, instelafstand 21,3cm.
Asahi SMC Macro Takumar 4/100 mm: (J.Hoes) werkafstand 17,5cm, instelafstand 40cm.
Zeiss MakroPlanar T 2/100 mm : (J.Hoes) werkafstand 14,4cm, instelafstand 39cm.

Deze vraag aan Nikon leerde:
Helaas is deze informatie niet bij ons beschikbaar. Wij hebben alleen informatie zoals scherpstelafstand en andere die u in de specificaties op de website heeft kunnen vinden.

Ga niet zelf op zoek bij Nikon, want door de jaarlijkse actie 'we veranderen de links" zijn alle brochures van de objectieven niet meer te vinden.

PS 27 maart 2012: Omdat dit een nog al wat ouder draadje is, doe ik geen update meer van de info. In m'n macro publicatie heb ik alles redelijk actueel bijgewerkt.
http://home.kpn.nl/braak117/macro%20met%20Nikon.pdf En daar naar hoofdstuk 5: instelafstand - werkafstand

[Mijndert]

Hans,
Hier mijn resultaat van een Nikon AF-S Micro 60 f/2,8 G IF-ED.
Meting van af de lensrand, zonder filter, is 4,7 cm, oftewel 47 mm.
Eerste foto is de meting en de tweede het resultaat.

1.



2.



Mijndert

[Jur]

De voorwerpafstand van een objectief wordt normaal gerekend vanaf de filmvlakmarkering op de camerabody; d.w.z. dat de minimale afstand tussen de voorste rand van een objectief en het onderwerp doorgaans niet in de gebruikshandleidingen wordt vermeld.

Filmvlakmarkering


De minimale voorwerpafstand (dus gerekend vanaf de filmvlakmarkering) van de gevraagde objectieven, volgens de officiële Nikon handleidingen:

Nikon AF-S Micro 60 f/2.8G IF-ED : 18.5 cm
Nikon AF-S Micro 105 f/2.8G IF-ED VR: 31.4 cm
AF-S 200 f/2,0 G ED VR: 1.90 m

[Wim Hummelman]

Mijn AF Micro Nikkor 60mm 1:2.8 D komt tot de kortste afstand, objectiefrand tot voorwerp, 65 mm. Gemeten tot het filmvlak (D300) 65 + 145 mm = 210 mm.

[Melliw]

Mijn 105mmVR:

Onderwerpsafstand: 148mm
Idem. met zonnekap: 74mm

Afstand tot sensor bij handmatig scherpstellen en maximale vergroting: 304mm
Idem. met AF geeft: 311mm. (dus niet maxi-maximale vergroting)



Groeten van Willem

[Hans Braakhuis]

De 55 AF macro komt tot ruim 5 centimeter



De 60 AF (D) macro kom tot ruim 7 centimeter



Zal de updates in het start draadje mee nemen.

[Léon Obers]

Micro Nikkor 105mm/2.8 AIS in de maximale vergroting zonder tussenringen gaat standaard slechts tot 1:2
Van film tekentje op de camera tot onderwerp 41 cm
Afstand van voorste rand lens tot aan onderwerp circa 24,5 cm

Met een set K-ringen (46,6 millimeter) ertussen, van voorste rand lens tot aan onderwerp circa 15,9 cm

Officieel hoort er een PN-11 tussenring van 52,5 millimeter tussen te zitten om tot op 1:1 te komen.
Die ring heb ik wel ergens, maar kan hem al heel lang niet vinden (ergens in een vergeten doos).
De combinatie met de K-set "geïnterpoleerd" (lens van de K-set afgekoppeld en lens er net een beetje vanaf op een blokje hout gelegd), en met veel sluierlicht wat tussen de nu open K-set combinatie valt toch achterop de LiveView scherp kunnen stellen.
De afstand voorste rand lens tot aan onderwerp is dan iets van 15,4 cm

[Melliw]

AF Micro 105 f/2,8 (D) - (Melliw) haalt ruim 14 centimeter
AF-S VR Micro 105mm f/2,8G IF-ED -

Dat ding van mij is een AF-S Hans.
Kijk maar eens goed naar de foto.

Groeten van Willem

[Hans Braakhuis]

Dat ding van mij is een AF-S Hans. Kijk maar eens goed naar de foto.Groeten van Willem

En het stond ook nog in je tekst. Verwerkt.

[ArendV]

Tony Jeffree heeft ook een groot aantal macrolenzen bij de meetlat gehouden, zie kolom WD at "R"
Hieronder staan zijn gemeten werkafstanden in mm's van de objectieven bij 1:1 (dus soms met tussenring, we moeten wel appels met appels vergelijken).

AF 55 Micro f/2,8 - ruim 5 centimeter -
AF Micro 60 f/2,8 (D) - ruim 7 centimeter, en Wim Hummelman komt tot 6.5 cm - 71mm
AF-S Micro 60 f/2,8 G IF-ED - haalt (Mijndert) bijna 5 centimeter - 50mm
AF-S DX Micro NIKKOR 85mm f/3.5G ED VR - haalt bijna 14 centimeter
AF Micro 105 f/2,8 (D) - haalt ruim 14 centimeter 136mm
AF-S VR Micro 105mm f/2,8G IF-ED - (Melliw) haalt ruim 14 centimeter 148mm
AF Micro 200mm f/4D IF-ED - 261mm
AF Zoom-Micro 70-180 f/4,5-5,6D ED (bereik is 2:1) - 90mm

AI(s)
55 2,8 Micro Ais- 62mm
105 2,8 Micro Ais - 150mm
105 4,0 Micro Ai -

Zijn metingen komen overeen met de mijne voor mijn 3 macrolenzen met maximaal 1mm afwijking (Nikkor 60/2.8 AF, Vivitar 105/2.8 en Sigma 150/2.8 )
Binnenkort kan ik de Micro-Nikkors 55/3.5 non-AI (compensating) en 105/4 AIS opmeten

[Léon Obers]

Er zitten wat kleine verschillen in die tabel van Tony Jeffree met de resultaten hier. Het is de vraag wie er het meest secuur meet. De waarden van die website zijn ook slechts verzamelde waarden van gebruikers met wellicht ook daarin bepaalde marges. Voor een leidraad voldoet het prima. Het komt niet op een millimeter. Duidelijk is wel dat 50 en 60mm lenzen voor 1:1 gebruik eigenlijk te kort op een onderwerp zitten om daarin praktisch te zijn.

[D. Haaksma]

Aardige discussie, maar...

Heeft dit nog een praktische kant, enig nut

[Léon Obers]

Nou, ik zou zeggen die laatste conclusie van mijn reactie net voor die van jouw, lijkt me al een duidelijke conclusie.
Deze vergelijking is gemaakt omdat veel nieuwe lens-ontwerpen op zeer korte instelafstanden een verkorting krijgen in de brandpunt en daarmee de instelafstand nog korter wordt dan je op grond van de fabrieksopgave als brandpunt zou verwachten.

Aardig voorbeeldje is van Hans Braakhuis zelf, waarbij een 85mm macolens wordt vergeleken met een 105mm macrolens.
Beide komen ze op ongeveer dezelfde werkafstand vanaf de voorkant van de lens gerekend. Terwijl een gebruiker misschien juist een 105mm zou hebben gekozen om een meer langere onderwerpsafstand te kunnen krijgen.

Die eerdere database die door Tony Jeffree is opgemaakt laat bijzondere verschillen zien.
http://www.jeffree.co.uk/pages/macro-lens-calcs.html

Een Vivitar lens van 100mm (ook uitgebracht geweest onder de merken Phoenix en Cosina) heeft daarbij een 45% langere instelafstand als een Tokina 100mm lens. Een slechts 10mm kortere Vivitar in brandpunt komt ook aan die aanmerkelijk kortere instelafstand als die Tokina.
Dus denk (dacht) je niet grote verschillen tegen te komen om een 90 of 100mm lens te kopen, kan dat in de praktijk dus erg grote verschillen opleveren.

Die verkorting van brandpunt bij korte instelafstanden is juist een groot discussiepunt bij bijv. de nieuwe Nikkor zoomlens 70-200mm/2.8 VR2 In de 200mm stand en dan de meest korte instelafstand is de werkelijke brandpunt niet meer dan pakweg 135mm. Dat is heel iets anders dan de 200mm die mensen denken in handen te hebben. Omdat de kortste instelafstand van die lens op zichzelf toch al niet zo dichtbij is, kunnen mensen zich eerder "vergrijpen" als ze compacte uitsnedes denken te kunnen maken. Want dat lukt niet met die lens, moeten ze alsnog lenzen verwisselen en grijpen naar een lens die dat wel standaard kan.
http://www.dpreview.com/lensreviews/nik ... /page5.asp
Zie bijna onderaan dat voorbeeld met die pop en die rode rechthoek erin als verschil met de oude 70-200mm zoom die op zichzelf ook al enigszins verkortte.

[Hans Braakhuis]

Van mij mogen gebruikers van andere macro objectieven (Sigma en Tamron en wat er al zoal nog meer is) ook hun werkafstanden hier neer zetten. Dan zal ik ze mee nemen in het start topic en uiteindelijk komen ze ook in m'n macro publicatie.

Of een werk afstand handig is om te weten? Dat is net zo handig als de vraag, wat wil je er mee doen. Veel forumlezers stellen de vraag ik wil een macro objectief, of werkt dit en dat objectief ook op mijn Nikon D60. Dat zul je blijven houden. De eerste vraag terug is altijd: Wat wil je er mee doen. Wil je alleen postzegels catalogiseren: een objectief met slechts 5 cm werkafstand is dan voldoende. Wil je er mee de natuur in, dan is meer werkafstand ontzettend handig. Meer werkafstand is veelal ook meer geld bij de aanschaf.

[D. Haaksma]

Leon "Aardig voorbeeldje is van Hans Braakhuis zelf, waarbij een 85mm macolens wordt vergeleken met een 105mm macrolens.
Beide komen ze op ongeveer dezelfde werkafstand vanaf de voorkant van de lens gerekend. Terwijl een gebruiker misschien juist een 105mm zou hebben gekozen om een meer langere onderwerpsafstand te kunnen krijgen".

Dat is inderdaad opmerkelijk weinig verschil in werkafstand.
Waarbij ik de brandpuntsafstand van 20 mm, in een keuze van(objectief), werkwijze/onderwerpen (gebruik van), marginaal vind.
Kenlijk ben ik wat dat soort verschillen aangaat niet zo kritisch.
Bouw en prestatie's van het objectief staan bij mij voorop.
Voor de aankoop van een nieuw objectie schuim ik het hele internet af.

Hans"De eerste vraag terug is altijd: Wat wil je er mee doen. Wil je alleen postzegels catalogiseren: een objectief met slechts 5 cm werkafstand is dan voldoende. Wil je er mee de natuur in, dan is meer werkafstand ontzettend handig. Meer werkafstand is veelal ook meer geld bij de aanschaf".

Dit spreekt mij meer aan.
De 60 en 105 zijn beide in mijn bezit en ik ben er tevreden over.
De 60 wordt voor veel tabletop gebruikt, de 105 in het veld.
Maar de 200 mm zou een mooie uitbreiding zijn. Zeker solo voor buiten en gestackt met b.v. een 24 mm voor binnen.

Ik blijf het draadje in ieder geval aandachtig volgen.