Polarisatie versus grijs verloop filter

[Frens Jan]

Hallo,

Ik overweeg de aanschaf van een polarisatie dan wel een grijs verloop (graduated neutral density) filter. Ik heb in grote lijnen wel door wat het verschil tussen beide is. Een Polarisatie filter laat alleen licht door met een bepaalde hoek, waardoor de lucht (niet de wolken, maar de 'hemel') bijvoorbeeld donkerder worden en reflecties op ramen en water e.d. verminderd kunnen worden. Een grijs verloop filter houdt licht tegen (is niet volledig transparant) en heeft een lineair aflopende transparantie.

Prima, theorie wel (een beetje) helder. Maar wat heb ik er in de praktijk aan. Neem bijvoorbeeld onderstaande afbeelding. Deze heb ik geschoten met alleen een UV filter. De foto uit de camera zag er niet heel erg aantrekkelijk uit; futloos, weinig contrast. Dus heb ik (op hoofdlijnen) in Lightroom het contrast opgeschroefd in de foto, de bovenste 'helft' donkerder gemaakt en de onderste helft donkerder. Eigenlijk met een prima resultaat (kan altijd beter natuurlijk).

Mijn vraag is: zou ik dit effect beter bereikt hebben met een polarisatie filter of met een grijs verloop filter? En zou dit dan 'beter' zijn dan na het bewerken in Lightroom? Zijn er wellicht foto's waarbij het dynamisch bereik van de camera nog verder op de proef wordt gesteld?

Alvast bedankt,
Frens Jan

[Léon Obers]

Bij het deel waar de zon zit achter de wolken heb je toch een mate van clipping.
Dat verschil kun je met een verlopend grijsfilter verkleinen ten opzichte van het bloemenveld beneden.
Met een polarisatiefilter houdt je dezelfde clipping, maar is alleen het blauw van de lucht mogelijk wat donkerder. En dan typisch net niet in deze opname, omdat gepolariseerd licht in de lucht hoofdzakelijk bij een hoek van 90 graden ten opzichte van de zon voorkomt.
Je fotografeert recht tegen de zon in, dus weinig 90 graden, dus weinig donkerder blauw.

[Frens Jan]

Hoi Léon, bedankt voor je reactie. Je hebt gelijk dat ik links midden inderdaad tegen de grenzen van het bereik liep. Je raad voor een dergelijke foto dus een grijs verloop filter aan.

Zou je nog iets kunnen zeggen over de effecten rond de horizon? Zoals je ziet in de foto ben ik lui geweest ( ) en heb ik niet de moeite genomen om met een masker te werken, maar heb ik een gradient toegepast voor het donkerder/lichter maken. Deze heb ik boven iets boven de horizon geplaatst om niet de bloemen die boven de horizon uitsteken al te donker te maken. a) hoe vervelend is dit in de praktijk met een grijs verloop filter? b) is tegen de horizon de hoek met de 'lichtbron' hier anders dan midden boven in de foto? (ik kan me zo voorstellen dat je te maken hebt met reflecties / afbuiging e.d. in de dampkring oid, of lul ik nu helemaal 'ins blaue hinein' ( pun intended)).

Groet,
Frens Jan

[Léon Obers]

Zie hier een draadje met verloop filter en mijn opmerkingen verderop aangaande zo'n verloopfilter:
http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 40&start=0" onclick="window.open(this.href);return false;
http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 17#p355517" onclick="window.open(this.href);return false;

b. Bij 90 graden is de zon dus ergens links of rechts van jezelf, met schaduwen van links naar rechts of andersom.
Er recht tegenin is 0 graden, net uit het midden misschien iets van 5-10 graden ???

[JaapV]

Op het gevaar af eigenwijs te lijken , zou ik hier nog een opmerking aan toe willen voegen.

Wij Nederlanders zijn niet gewend om te denken aan het feit dat de zon in de zomer dichter bij het zenith komt te staan (dat is dus recht boven). In onze contreien is dat ook nooit erg duidelijk, maar rond de Middellandse Zee is dat al goed merkbaar midden op de dag. Als je daar dus wat hoger staat en met polafilter schuin naar beneden fotografeert (boven het water 20, 30 graden naar beneden, ik noem maar wat) kun je zelfs "tegen de zon in" al rond de 90 graden halen. In dit voorbeeld ben je dus de schitteringen in het water grotendeels kwijt en zie je de bodem (als het niet te diep is ).

Uit mijn eigen ervaringen geloof ik dan ook dat je ook in ons land (in de zomer, midden overdag) niet persé de zon "van opzij" hoeft te hebben om al flink effect te hebben van een polafilter, met betrekking tot reflecties. De hoek van het zonlicht is hier op die momenten eigenlijk nooit veel kleiner dan zo'n 50 graden.

Het "donkere lucht"-effect is een ander verhaal. Daarvoor luistert de "horizontale hoek" met de zon veel nauwer.

[Léon Obers]

Op het gevaar af eigenwijs te lijken

Volgens mij is het niet alleen erop lijken, maar is het ook zo.

Om reflecties uit water weg te halen doet de stand van de zon helemaal niet ter zake.
Daar gaat het enkel om de stand van het polafilter tegenover het te reflecteren oppervlak. Of het nu water is of een glazen ruit of reflecties van een glanzende auto overdag bij daglicht, zon of bewolkt of 's avonds bij volle maan- of kunstlicht. De hoek waarbij dat het beste werkt is ca. 53 - 56° bekeken loodrecht erop, of ca. 34 - 37° als je het meet vanuit het oppervlak gezien. (de Brewster hoek ----> http://en.wikipedia.org/wiki/Brewster%27s_angle" onclick="window.open(this.href);return false; ).

Voorbeeld van de reflectie bij water. Er gaat ook een deel van het licht verder in het water met een bepaalde breking.


Het "donkere lucht"-effect verhaal dat is nu juist waar het in de vorige reactie om gaat, daarbij moet de stand van de zon met de lucht die je donkerder wilt hebben zo ongeveer 90 graden zijn. Onder die hoek wordt licht gedeeltelijk gepolariseerd. Vandaar dat je dat gepolariseerde licht dan m.b.v. een polarisatiefilter kunt uitdoven, ofwel donkerder krijgen. Dus met een tegenlicht opname met de zon recht voor je, is dat niet het geval.
Zie ook: http://en.wikipedia.org/wiki/Polarizing ... ography%29" onclick="window.open(this.href);return false;
Let dan ook op de voorbeelden met die donkere luchten en kijk naar de schaduw van de bomen om enigszins de stand van de zon te kunnen bepalen ten opzichte van de hoek hoe gefotografeerd wordt. (De zon pal van boven komt hier in Nederland niet voor).
Ook de andere voorbeeldjes zijn zeer illustratief.
Idem: http://www.fodabase.nl/rubriekenpag.php ... nr_art=408" onclick="window.open(this.href);return false;
Zie de reflectie in de autoruit, en de zon recht voor de camera uit (tegenlicht). Geen donkere lucht wel het doven van de spiegeling van een autoruit.

[Frens Jan]

Mannen, dank voor jullie uitleg! Ik had ook al e.a. gelezen over polarisatie filters, maar mijn begrip en gevoel voor wanneer deze effectiever is, is weer met sprongen toe genomen. Nogmaals dank hiervoor!

[JaapV]

Op het gevaar af eigenwijs te lijken

Volgens mij is het niet alleen erop lijken, maar is het ook zo.

Ik dacht: "Komaan, een beetje provoceren is goed voor de levendigheid!"

Samen kunnen we het toch goed uitleggen, nietwaar Léon?
(Naar analogie van het mopje: Olifant en muis samen op een brug. Muis tegen olifant: "Wat stampen we lekker hè?")

[Léon Obers]

En wie is daarin de olifant
Ik heb wel het gevoel dat ik je geregeld moet bijsturen en je in de goede richting moet duwen.

[JaapV]

En wie is daarin de olifant
Ik heb wel het gevoel dat ik je geregeld moet bijsturen en je in de goede richting moet duwen.

Jij mij???