Grijskaart

[JeroenR]

Beste forummers,

Over tien dagen ga ik een weekje naar Toscane en wil daar naast relaxen aan het zwembad ook een paar dagen gaan fotograferen. Afgelopen weekend heb ik nog wat klein spul besteld via internet waaronder een grijskaart.

Nu heb ik daar toch nog vragen over.

Gebruiken jullie de grijskaart ook voor landschapsfotografie of met name voor portretten?
Moet ik voor elke foto die ik maak de grijskaart gebruiken?
Kun je een grijskaart ook gebruiken bij zonsopgang/zonsondergang of werkt het niet in die situaties? Ik bedoel worden de rode kleuren niet gecompenseerd door de witbalans?

Alvast bedankt voor jullie reacties!

Groet,

Jeroen

[a90]

in principe zou je een grijskaart moeten toepassen bij iedere wijziging in de lichtkleur of bron. Bijvoorbeeld als je van buiten naar binnenloopt. Of als je vanuit een ruimte met TL licht naar een ruimte met gloeilamp licht loopt.

Om nu voor iedere foto op vakantie die je maakt eerst een grijskaart te gebruiken, dat lijk me echt te veel van het goede. Je bent wel afhankelijk van de lichtkleur die ook wijzigt over de dag heen maar de camera heeft zelf al een erg goede witbalans sensor. Ik verwacht eerlijk gezegd dat je niet zo heel snel in de problemen zal komen als je gewoon op de automaat aan het werk gaat.

Wat misschien wel belangrijker is om altijd in RAW te fotograferen. Daarmee kun je achteraf de witbalans eenvoudig aanpassen en dat gaat thuis achter een beeldscherm een stuk sneller en efficienter dan bij iedere opname.

Mijn eigen ervaring (ik heb geen grijskaart maar een expodisk) dat ik dat gebruik als het licht moeilijk wordt. Gemixt licht van verschillende bronnen of als situaties vragen om een heel exacte weergave van kleuren.

Suc6 en geniet vooral van het fotograferen op vakantie !

[henkk]

Ik fotografeer al jaren met D50 en later D700 in RAW met Autowitbalans. In de uitzonderlijke gevallen dat de kleurbalans me niet bevalt, pas ik dat aan in de na bewerking met CNX2.
Bij JPEG gaat dat wellicht minder gemakkelijk of kost het kwaliteit.
Het zou dan wel gemakkelijk zijn om een grijskaart in beeld te hebben maar dat lijkt me voor de verdere compositie hinderlijk. Of je moet twee opnamen maken, met en zonder de grijskaart.
Een grijskaart moet je zo dicht mogelijk bij het te fotograferen onderwerp houden voor dezelfde lichtinval. Bij een zonsondergang zie ik dat niet zo voor me. Je vraag of de witbalans de rode kleuren niet compenseert, bevreemdt me in relatie tot het gebruik van een grijskaart; die gebruik je toch juist om een eigen witbalans in te stellen en dan compenseert de witbalans dus niet(s) meer?
Als je een grijskaart gebruikt, zou je die voor elke verschillende lichtsituatie opnieuw moeten gebruiken.
Omdat je niet schrijft waarmee en hoe je fotografeert (JPEG of RAW), kan ik niet verder adviseren.

[JeroenR]

Bedankt voor jullie uitgebreide reacties. In mijn onderschrift staat waar ik mee fotografeer en ik schiet altijd in Raw. Meestal heb ik ook geen problemen met de automatische witbalans maar om er zeker van te zijn dat het klopt heb ik een grijskaart gekocht (is de investering ook niet).

[henkk]

OK, ik kijk niet altijd naar de onderschriften (eigenlijk bijna nooit).
Ik denk dat voor jou een grijskaart op twee manieren kan helpen:
- een handmatige witbalans instellen voorafgaand aan de opname; ik doe dat ook wel eens met opnamen bij kunstlicht via een witte muur;
- een referentiepunt om in de nabewerking de autowitbalans bij te stellen (het is wel eens zoeken naar een punt dat 'grijs' mag worden geacht in een opname zonder grijskaart). Dit betekent dat je een proefopname maakt met de grijskaart in beeld en daarna de echte opnames waarna je in de nabewerking de witbalans kopieert van de proefopname naar de echte.
Succes! groet, Henk

[iJoost]

Je kunt grijskaarten gebruiken om te belichten. En je kunt ze gebruiken om de witbalans van het licht te meten. Afhankelijk van het doel moet de grijskaart die je aanschaft dan ook bepaalde eigenschappen hebben.

Als je een kaart hebt gekocht die geschikt is voor het meten van de witbalans/kleur van het licht. En dat dus ook is wat je er mee wilt doen. Dan hoef je die per keer dat het licht op je onderwerp verandert maar een keer te gebruiken. Schiet eerst je grijskaart en daarna een serie foto's van je model. De grijskaart hoeft echt niet in alle foto's voor te komen.

Als je het gekleurde licht van een zonsondergang door welk witbalans mechanisme dan ook haalt, haal je de kleur van het licht er uit (voor zover dat mogelijk is bij dergelijk sterk gekleurd licht). Dat is dus bij een zonsondergang precies niet wat je wilt. Ook de eenvoudige auto witbalans die je camera zelf toepast zorgt er trouwens al voor dat dertien in een dozijn zonsondergang foto's vaak heel weinig meer laten zie van de oorspronkelijke fraaie kleuren. Ik zie regelmatig de fletse resultaten daarvan op dit forum.

[george013]

Hoe gebruik je een grijskaart om te belichten. Op het momet dat ik dit schrijf schiet het mij te binnen: 3 x 128, zelfde als voor de witbalans.
George

[iJoost]

Voor het belichten heb je een grijskaart nodig met een goed gedefinieerde en bekende hoeveelheid gereflecteerd licht. Als je daarop meet heb je er geen last van dat de kleur/helderheid van je onderwerp de belichting beïnvloed. Het is dan handig als de "helderheid" van de kaart zo is dat je "vanzelf" de juiste gemiddelde belichting krijgt. Maar strikt genomen hoeft dat niet.

Voor de kleurbalans heb je een grijskaart nodig met een vlak reflectie spectrum. Neutraal (kleurloos) grijs. Die kan dan (met het oog op de digitale techniek) het beste aan de lichte kant zijn zodat je zo weinig mogelijk ruis in je meting hebt.

[henkk]

Een grijskaart voor belichting gebruik je om de belichting in te stellen op een gemiddelde waarde voor je opname. Ik denk dat je beter naar het historgram van (proef)opnamen kunt kijken als je wil afwijken van wat je camera adviseert (via diverse lichtmeetmethodes). Ik heb daar geen grijskaart meer voor nodig.

[george013]

Mijn gedachten gingen uit naar de nabewerking. Grijspuntje prikken geeft 3 gelijke waardes, belichting corrigeren zou dan de waarde 128 geven.
Ga ik uit van de lichtmeting, dan zou het richten van de belichtingsmeter op de grijskaart eenzelfde belichtingsresultaat moeten geven.
Heb 1 keer een schilderij proberen te fotograferen mbv een grijskaart, ging van alle kanten fout.

George

[iJoost]

Voor de kleurbalans met de R, G en B waarden op een neutraal grijs onderwerp gelijk zijn. Maar dat hoeft niet noodzakelijk 128 te zijn. Kan zelfs beter wat hoger zijn zoals ik al aangaf.

Voor de belichting doet de exacte waarde er juist wel toe. Maar aangezien je camera alleen het groene kanaal hiervoor meet, maakt het dan weer niet uit wat voor waarden R en B precies hebben. Een grijskaart voor de belichting kan in feite net zo goed groen zijn.

Het zijn echt twee heel verschillende dingen belichten met een grijskaart en de kleurbalans meten met een grijskaart. Als je die door elkaar haalt ga je niet begrijpen hoe het werkt... ben ik bang.

En gezien de moderne hulpmiddelen (histogram) is belichten met een grijskaart ook nauwelijks meer nodig, zoals hier boven terecht wordt opgemerkt.

[george013]

Voor de belichting doet de exacte waarde er juist wel toe. Maar aangezien je camera alleen het groene kanaal hiervoor meet, maakt het dan weer niet uit wat voor waarden R en B precies hebben. Een grijskaart voor de belichting kan in feite net zo goed groen zijn.

Dit is nieuw voor mij. De belichting van de camera wordt toch niet geregeld via de sensor?
George

[iJoost]

Kijk maar naar foto's met overwegend rood (een roos bijvoorbeeld). Daarin is bijna altijd het rode kanaal overbelicht. Dat komt doordat de belichting bepaald wordt in het groene kanaal.

(Overigens kent de sensor geen kleuren. Die ontstaan pas doordat er een Bayer filter overheen ligt. Maar dat is weer een ander verhaal.)

Hoe de belichtingsmeting zich precies beperkt tot groen weet ik niet in detail. Maar dat ie het doet zie je snel genoeg als je regelmatig de histogrammen bekijkt. Niet zo heel gek trouwens want het menselijk oog is het meest gevoelig voor groen.

Overigens verklapt je camera het zelf ook al een beetje. Vergelijk het "witte" histogram dat je op de display kunt oproepen maar eens met de drie R, G en B histogrammen op een paar foto's. Dan zie zie al vlug dat het witte histogram telkens precies gelijk is aan het groene en dat de rode en de blauwe verschillen van de witte.

[george013]

Het clippen van een kanaal kan met alle kleuren gebeuren waar een kanaal is oververtegenwoordigd.
Licht is niet mijn dagelijkse materie en heb er gevoelsmatig ook problemen mee, mn in de fotografie.

Wat ik voor mezelf op een rijtje heb gezet is het volgende.
1. Je fotografeert met omgevingslicht.
2 Je meet gereflecteerd licht.
3. Belichtingsmeter gaat ervan uit dat 18% van het opvallend licht wordt gereflecteerd, die andere 82% moet dan worden geabsorbeerd.
4. Camera meet helderheid. Bij de berekening voor de belichting wordt geen rekening gehouden met de verschillende kanalen.
5. Een 18% grijskaart is een kaart met 3 gelijke kanalen en die 18% licht reflecteert.
6. Die 18% is geen harde werkelijkheid. Aannames zit tussen 12% en 18%, merkafhankelijk.


Mis nog steeds het een en ander.

George

[JeroenR]

Bedankt voor jullie reacties. Ik ga aankomende vakantie lekker experimenteren met de grijskaart en weet nu in welke situaties ik hem moet gebruiken. Zodra ik terug ben zal ik de resultaten laten zien.