Spyderlenscal

[jaro]

Ik heb de Spyderlenscal van Datacolor gekocht, omdat ik nieuwsgierig was of mijn lenzen last hebben van front- of backfocus. Bij productfoto's lijkt dat wel eens het geval te zijn. Ik heb de test een tijdje terug uitgevoerd met de Focus Test Chart, maar de uitkomst leek mij niet betrouwbaar. In dit stukje plastic had ik meer vertrouwen na het lezen van een aantal reviews.

Ik ben begonnen met de 85mm f/1:8G en de 24-120mm f/4G op de D700. De 85mm liet zich makkelijk testen. Ik schrok
alleen van de afwijking. Volgens het apparaat zou dit een AF fijnafstelling van +18 zijn. Ik ben met deze aanpassing wat foto's gaan maken van verschillende objecten op een afstand tussen de 3 en 5 meter. Wat bleek, de instelling van +18 was niet juist. Met de instelling op 0 werkte de AF beter.

De test met de 24-120mm gaf op verschillende brandpuntafstanden verschillende uitkomsten. Van -4 voor 35mm tot +8
voor 120mm. Mijn conclusie is dan, dat je voor zoomlenzen een gemiddelde correctie moet gaan gebruiken. Ik heb
gekozen voor +6 en ook hiermee weer wat foto's gaan nemen op een afstand tussen de 3 en 5 meter. Ook in dit
geval was ik niet tevreden met het resultaat.

De uitvoering: voor de afstand tussen camera en de Spyderlenscal heb ik de regel aangehouden van 10x de brandpuntsafstand. Dit heb ik in meerder reviews gelezen. Voor de 85mm is dat dus 85cm. Canon meldt dat zij een
factor 50 adviseren. Ik kan mij dit voorstellen, want dat komt de Spyderlenscal heel klein op de foto en is het
resultaat niet waarneembaar en je moet een grote huiskamer hebben. Met een 200mm zou je dan op 10 meter komen.

Ik ben zeer benieuwd wie van jullie ervaring heeft met de Spyderlenscal. Wat doe ik verkeerd?

[Léon Obers]

Bedenk dat resultaten op korte afstand verschillend kunnen zijn met resultaten op grotere afstand.
Verder is het resultaat afhankelijk welk diafragma dat je gebruikt. Resultaten op volle opening kunnen dus afwijken met die genomen op diafragma f5.6 of f8. Met name die laatst optie van de twee genoemde mogelijkheden is een bekend fenomeen bij objectieven.
De Nikkor 85mm/1.8G zou echter erg goede eigenschappen hebben op dat punt:
http://www.lenstip.com/333.5-Lens_revie ... ation.html" onclick="window.open(this.href);return false;
"The lens doesn’t show any focus shift with the stopping down of the aperture (as it can be noticed in the photos of the autofocus chart, presented at the beginning of this chapter). What’s more, defocused diode images in front of and behind the focus are very similar, without any distinctive heterogeneities. There is just a slight lightness decrease on the edge of the circle in the case of the back focus image. "

Voorbeeld van een sterk verlopende focus afhankelijk van het gebruikte diafragma. De Nikkor 24mm/1.4G AF-S
http://www.lenstip.com/301.10-Lens_revi ... focus.html" onclick="window.open(this.href);return false;
Zie het verschil tussen f1.4 en f2.8



Bij productfotografie, gebruik manuele scherpstelling, kun je het focuspunt optimaal afstellen voor de beste scherptediepteverdeling binnen je onderwerp. Of als je dan toch de AF gebruikt, gebruik dan LiveView. Indien de lichtomstandigheden voldoende zijn gebeurd scherpstelling zoveel mogelijk bij de diafragmawaarde die je hebt ingesteld.

[D. Haaksma]

Ik gebruik LensAlign lite, nagenoeg gelijk aan de Spyderlenscal.
Die geven aan dat de afstand tussen de sensor en de testkaart 25x je lensfocus moet zijn.
Persoonlijk vond ik dat een beetje erg ver.
Uitgeprobeerd scheelde het niets als ik 15x aanhield, maar het was allemaal wel veel duidelijker.
Ik heb niet het technisch inzicht waarom men die 25x adviseert.
Op hun site staat een hele uitleg.
Mogelijk kan je daar iets mee.
Zorg wel dat je camera / sensor zowel horizontaal als verticaal gelijk staat met je test kaart.

Evenals hetgeen jij ondervond met je zoomlens waren de verschillen tussen 70 en 200 mm bij mij aanwezig.
Niet heel veel maar van -5 tot +6, praktisch bijna verwaarloosbaar.
Op vier verschillende punten geijkt , uiteindelijk kwam ik het beste uit op +2, nihil dus.
Het ding is "natuurlijk"ontworpen voor primes, althans dat is mijn conclusie.
Mijn 300mm f4 gaf na de calibratie (-12) bij 100% crops duidelijk scherpere beelden.
Bij de andere objectieven was wel iets van verbetering waar te nemen maar dat valt i.m.o. onder de term academische verschillen.
Wat wel opviel was dat mijn macro's, 60 en 105 exact goed stonden.
Wel leuk, maar telt, in ieder geval voor mij de AF al helemaal niet mee, die staat standaard uit.

Voor zover mijn ervaringen met de calibratie.

[D. Haaksma]

Wow Leon,
Dat is wel een beetje bizar bij die 24/1.4.
Is dat specifiek voor dit objectief of geldt dat voor alle groothoeklenzen ?
Ik heb mijn 14-24 niet gekalibreerd omdat ik dat onzin vond bij dergelijke focusafstanden.

[Léon Obers]

Bizar is het niet. Focus-shift bij objectieven is al zo oud als de fotografie zelf. Veel objectieven in zijn algemeenheid hebben er meer- of minder last van. Ik zou niet willen stellen dat alle groothoeklenzen dat hebben. Het is met name een fout bij erg lichtsterke objectieven door sferische aberratie. En wellicht sterker opvallend bij kortere brandpunten die ook nog lichtsterk zijn. De 24mm/1.4 voldoet daaraan.

Een stop minder lichtsterk, de Zeiss 24mm/2.0 is op dat punt juist erg goed. Geen focus-shift van betekenis.
http://www.lenstip.com/1011-Carl_Zeiss_ ... tions.html" onclick="window.open(this.href);return false;
"....Exceptional rendering in out of focus areas and transition to blur Lovely close-up image quality Easy to focus...no focus shift"
http://www.lenstip.com/331.5-Lens_revie ... ation.html" onclick="window.open(this.href);return false;

[D. Haaksma]

Bizar is het niet. Focus-shift bij objectieven is al zo oud als de fotografie zelf. Veel objectieven in zijn algemeenheid hebben er meer- of minder last van. Ik zou niet willen stellen dat alle groothoeklenzen dat hebben. Het is met name een fout bij erg lichtsterke objectieven door sferische aberratie. En wellicht sterker opvallend bij kortere brandpunten die ook nog lichtsterk zijn. De 24mm/1.4 voldoet daaraan.

Een stop minder lichtsterk, de Zeiss 24mm/2.0 is op dat punt juist erg goed. Geen focus-shift van betekenis.
http://www.lenstip.com/1011-Carl_Zeiss_ ... tions.html" onclick="window.open(this.href);return false;
"....Exceptional rendering in out of focus areas and transition to blur Lovely close-up image quality Easy to focus...no focus shift"
http://www.lenstip.com/331.5-Lens_revie ... ation.html" onclick="window.open(this.href);return false;

En zo worden we steeds weer wat wijzer.
Bedankt Leon.

[Léon Obers]

Ter aanvulling uitgebreide uitleg m.b.t. focus-shift in relatie tot sferische aberratie (en hoe sferische aberratie effect heeft op bokeh):
http://toothwalker.org/optics/spherical.html" onclick="window.open(this.href);return false;

[jaro]

Bedankt voor jullie reacties en advies. Het is mij duidelijk dat Spyderlenscal niet het ultime middel is om front- en backfocus te elimineren. Zoveel verschillende omstandigheden spelen een rol die invloed hebben op het resultaat. Ik heb tot nu toe altijd gefotografeerd met de AF fijnafstemming op uit. De kwaliteit van mijn foto's vind ik goed. Dis laat ik het zo. Ik ga wel verder expirimenteren met de Spyderlenscal. Lijkt mij leerzaam en ik vind het leuk m te doen.

[Léon Obers]

Gericht gebruik voor een bepaald doel kun je de Spyderlenscal zeker wel gebruiken.
Je hebt het over productfotografie. Mogelijk is de gemiddelde afstand daarbij, laten we zeggen 2 meter en gebruik je bijv. doorgaans diafragma 8. Doe je testen dan specifiek op die afstand van 2 meter en diafragma 8.
Rondom het hoogste scherptepunt is dan wellicht wat moeilijk het scherptepunt te bepalen bij dat diafragma. Maar kijk vanaf welke afstanden voor en achter het scherptepunt de onscherpte inzet. Dan heb je beslist een indicatie of het scherptegebied ergens voor of achter je referentiepunt zit. Stel daarop de AF bij.

In het verleden hebben wel meer mensen hier op het forum op een praktisch gerichte manier hun AF bijgesteld.
Een vogeltjesfotograaf ging gewoon op een vast punt ergens in de wei (weipaaltje met een voorwerp erop) bijstellen en aan de hand van de gemiddelde resultaten de AF bijregelen. Dan verder zien hoe het in de verdere praktijk uitpakt.

Ander praktische mogelijkheid is eerst LiveView gebruiken, heel precies kijken waar de afstandsring van de lens staat (streepjes van cijfers e.d.), dan gewone AF gebruiken, en bijregelen zodanig dat de gewone AF geen verschil meer heeft met de LiveView instelling.

[jaro]

Ik heb opnieuw een test uitgevoerd. Ik heb de afstand iets groter genomen dat 10x de brandpuntsafstand. Nu zie ik dat de front- en backfocus veel minder is. Ik denk dat het komt dat ik bijvoorbeeld met de 85mm lens te dicht tegen de kortse afstand waarop de AF reageert. In plaats van 85cm heb ik 100 cm gebruikt. Ik zie nauwelijks afwijking met open lens.

Wat LiveView betreft, die gebruik ik nooit. Ik zal daar eens mee gaan werken.

[Léon Obers]

Wat LiveView betreft, die gebruik ik nooit. Ik zal daar eens mee gaan werken.

Dat is de enige automatische scherpstelling die "full proof" is, omdat de meting direct vanuit de sensor wordt gedaan, en niet via omwegen met spiegeltjes, ergens halverwege de lichtbaan, wat slechts gedeeltelijk wordt opgenomen. Bovendien met het het gebruikte diafragma waarop is ingesteld (voor zover de lichtomstandigheden niet te belabberd zijn, anders wordt mogelijk alsnog een grotere opening gebruikt).