Totdat ik vorige week een simpele techniek tegenkwam die ik graag met jullie wil delen. Het duurde even voordat ik bedoeling van de verschillende engelse teksten goed begreep. Zo simpel was ik het nog niet tegengekomen en besloot e.e.a. toe te passen. Of de resultaten met deze techniek een ieder tot de verbeelding zullen spreken is natuurlijk persoonlijk. Toch heb ik deze techniek in het Nederlands bescheven en wil dat graag via dit forum delen.
Misschien levert het niet het gewenste resultaat op, maar het was leuk om te doen en ben zeker meer gaan begrijpen van de techniek.
Methode voor het fijn afstellen (calibreren) van je camera.
Soms heb je het idee dat je foto´s onscherp zijn en kun je de vinger niet op de zere plek leggen. Dit kan natuurlijk veroorzaakt worden door de fotograaf (beweging) of verkeerde instellingen van de camera (langzame sluitertijd). Maar ook front- of back-focus van het scherpstelpunt kan een rol spelen. De hieronder beschreven methode zal dit niet volledig gaan uitsluiten, maar je zeker inzicht gaan geven waar de scherpstelgrenzen van je camera in combinatie met een bepaalde lens liggen.
Er worden op internet methodes beschreven waarbij gebruik wordt gemaakt van een schuin geplaatste lineaal in combinatie met afbeeldingen. Ook Nikon hanteert deze methode op haar support pagina´s.
(https://nikoneurope-nl.custhelp.com/app ... afstelling" onclick="window.open(this.href);return false;).
De hieronder beschreven methode maakt in principe gebruik van de camera eigen mogelijkheden. Hierbij speelt Liveview een grote rol. Met deze methode kun je op een eenvoudige manier de fijnafstelling (calibratie) van je camera ten behoeve van je lenzen uitvoeren. Deze methode werkt alleen op camera´s die de mogelijkheid tot AF-fijnafstelling hebben in het Setup Menu (vanaf D7000 en hoger).
Deze methode heb ik niet zelf uitgevonden, maar door te Googlen op diverse fora op verschillende wijze beschrijvingen gevonden en deze gebundeld en vertaald naar het nederlands.
Indien bij het gebruik van Liveview wordt scherpgesteld gebeurt dat met een opgeklapte spiegel en wordt het meten van de scherpstelling (Autofocus) direct op de sensor uitgevoerd. Bij het normale scherpstellen, via de zoeker met spiegel naar beneden, wordt er door de camera een calculatie uitgevoerd waarbij het scherpstelpunt wordt berekend. Hierdoor kan front- of back-focus ontstaan.
De methode hieronder beschreven zal aantonen dat er een verschil in scherpstelling zit tussen scherpstellen mbv Liveview of via de zoeker. Daarbij gaan we op zoek naar de hoogste en laagste waarde waarbij de camera nog in-focus is.
Als voorbeeld neem ik de populaire Nikon 18-200mm 1:3.5-5.6 GII ED DX VR lens. Waarbij opgemerkt dat zoomlenzen altijd een compromis zijn.
Ik gebruik hierbij de brandpuntafstanden 18mm, 35mm, 55mm, 80mm, 135mm en 200mm. Een vuistregel hierbij is dat de afstand tot het scherp te stellen object minimaal 50x de brandpuntafstand is. Hiervoor heb ik onderstaande tabel gebruikt.
Rekenvoorbeeld: 18mm x 50 = 90 cm (0,9m)
Brandpuntafstand Afstand tot het scherpstel object
18mm 0,9 meter
35mm 1,75 meter
55mm 2,75 meter
80mm 4 meter
135mm 6,75 meter
200mm 10 meter
Bij alle metingen dient de lens vol open te staan. Dit zal bij 18mm f/3.5 zijn en bij 200mm f/5.6. Voor de overige afstanden zal de waarde tussen f/3.5 en f/5.6 liggen.
De methode maakt gebruik van de scherpstelaanduidingen die in de zoeker worden getoond dmv een groen bolletje als de lens in-focus is en de pijltjes links en rechts van het bolletje als het out-of-focus is. In de handleiding van je camera vindt je onder Scherpstelaanduiding verdere uitleg. De scherpstelaanduiding zie je in de zoeker links onderin >o<.
>= frontfocus (focus ligt voor het object)
O= in focus
<= backfocus (focus ligt achter het object)
Stel de camera voordat je begint als volgt in:
• Zet de camera of AF-S en single point autofocus
• In het Persoonlijk instellingen menu bij Autofocus de optie Selectie AF-S prioriteit op Scherpstelling
• In het Persoonlijk instellingen menu bij Bediening de optie AE-L/AF-L knop toewijzen op AF-ON
• Zet in het Setup menu de AF-fijnafstelling op ON
• Sla daarna deze instellingen op in het Setup menu voor Instellingen opslaan/laden (Instellingen opslaan)
Zet je camera in Liveview mode en zorg dat de camera in AF-S mode staat met een Norm(al) focuspunt. Die doe je dmv de AF-M knop aan de linkerkant van de camera naast de lens in te drukken en met de draaiknoppen de juiste standen te kiezen.
Plaats daarna het object waarop je wil scherpstellen op een vast punt en zorg dat het goed belicht is en blijft. Het is belangrijk de calibratie onder zoveel mogelijk gelijkblijvende licht condities uit te voeren. Tevens is het van belang dat het object over voldoende contrast beschikt. Hiervoor kun je een zgn. chart gebruiken.
Deze is te downloaden op: http://www.bobatkins.com/photography/te ... schart.zip" onclick="window.open(this.href);return false;
Uitvoeren van de metingen:
Op de camera bevindt zich boven op de body rechts naast het display een teken rondje met streepje erdoor. Houdt dit teken aan om de juiste afstand van de camera tot het scherpstelobject te bepalen.
Plaats je camera vervolgens op een statief.
1. Stel de lens in op 18mm en plaats de camera op 90cm van het scherpstelobject.
2. Zet je camera in Liveview
3. Zorg dat de lens op de kleinst mogelijke diafragma staat (lens wijd open).
Ik heb mijn camera ingesteld op A(perture).
4. Druk op de AE-L/AF-L knop totdat de camera is scherpgesteld. Het kader in Liveview wordt dan groen.
5. Zet je camera in de normale stand door Liveview te deactiveren.
Pas op dat je de camera/statief niet verplaatst.
6. Kijk door de zoeker en druk de afdrukknop HALF in om scherp te stellen.
Houd de afdrukknop minimaal 5 seconden HALF ingedrukt en merk daarbij op of de camera constant in-focus blijft of niet.
De camera zal nu in de zoeker aangeven of het object in-focus is (o) of niet (><).
Bij de geringste twijfel van het autofocus systeem (afwisselend wel/niet in-focus) kun je ervan uitgaan dat het out-of-focus is.
7. Ga je naar het Setup Menu/AF-fijnafstelling en wijzig de Opgeslagen waarde naar beneden of boven. Gebruik hier nadrukkelijk de OK-knop om de wijziging te activeren.
8. Herhaal de stappen 2 t/m 7 totdat de camera aangeeft dat het object in-focus is en noteer deze waarde.
Je hebt nu 1 van de benodigde waardes bepaalt. Laten we aannemen dat je nu de positieve (hoge) waarde hebt bepaald. (dit kan ook een negatieve waarde in de instelling zijn).
9. Verlaag de gevonden waarde met 10 stappen en herhaal de stappen 2 t/m 7 totdat je weer een waarde hebt gevonden die in-focus blijft.
Het kan zijn dat je hierbij de waarde moet ophogen of verlagen. Dit stel je proefondervindelijk vast.
Je hebt nu zowel de bovenwaarde als de onderwaarde bepaalt waarbij de camera met de gemonteerde lens op 18mm in-focus is. Dit kan +2 en -6 zijn. De middenwaarde (Midpoint) van deze waardes is dan -2. Als het hier nu een 18mm lens betrof zou je deze waarde in kunnen stellen in je camera. Omdat we in het voorbeeld de 18-200mm gebruiken zul je ook op de andere brandpuntafstanden metingen willen verrichten. Dit kun je doen met behulp van de tabel die ik eerder in dit stuk heb gemaakt.
Stel daarbij:
• de gewenste brandpuntafstand in op de lens
• zo klein mogelijk diafragma en
• het statief met camera op een afstand die 50x de gekozen brandpuntafstand is
• Focus bij iedere meting op hetzelfde punt van de chart
Als je klaar bent met de metingen herstel je de standaard instellingen weer voor het scherpstellen en afdrukken van de camera door in het Persoonlijk instellingen menu bij Bediening de optie AE-L/AF-L knop weer op AE-L/AF-L in te stellen.
Vergeet ze niet op te slaan in het Setup menu voor Instellingen opslaan/laden (Instellingen opslaan).
Nadat je alle metingen en waardes hebt uitgevoerd en genoteerd kun je deze in een spreadsheet invoeren.
Voorbeeld:
Je ziet dat de waardes bij de verschillende afstanden nogal uiteenlopen. Ik heb een kolom opgenomen met een gemiddelde van alle waardes (3e kolom) die ik heb ingesteld in mijn camera voor deze lens. Helaas is het nog niet mogelijk om meerdere brandpunt-afstanden van 1 lens in de camera in te stellen. Ook hier is weer sprake van een compromis.
Rekenformule gemiddelde per brandpuntafstand:
((Hoogste waarde – Laagste waarde)/2)+Laagste waarde)
In geval van de 18-200mm bij 18mm met de D7100:
((1--3)/2)+-3 = -1
Rekenformule voor berekenen van het gemiddelde (Gem):
Som van alle gemiddelden per brandpuntafstand : aantal metingen
In geval van de 18-200mm:
(-1 + -3 + -2,5 + -8 + -11):5 = -6
Een andere aanpak kan zijn dat je nagaat welke brandpuntafstand je het meeste gebruikt en de waarde daarvan instelt.
In mijn fototas heb ik een kopie van deze gegevens bij me zodat ik onderweg eventueel op maat aanpassingen in mijn camera kan aanbrengen.
Klaar…..
Bronnen:
Uitleg in het engels over deze methode
http://www.fredmiranda.com/forum/topic/1187638" onclick="window.open(this.href);return false;
http://www.dpreview.com/forums/post/50774257" onclick="window.open(this.href);return false;
http://www.youtube.com/watch?v=7zE50jCUPhM&hd=1" onclick="window.open(this.href);return false;
Midpoint calculator
http://www.testcams.com/DotTune/CalcMidPoint.html" onclick="window.open(this.href);return false;
Focus-chart
http://www.bobatkins.com/photography/te ... schart.zip" onclick="window.open(this.href);return false;
