maar weer eens een luchtvaartstory uit de oude analoge doos.In 1977 heb ik een bezoek gebracht aan de Fokker fabriek op Schiphol, waar de productielijn van de Fokker F28 Fellowship werd bekeken. Het ontwerpen van de F28, het eerste straalverkeersvliegtuig van Fokker, startte in 1962. Op 9 mei 1967, een dag na de ingebruikname van Schiphol Centrum, maakte het eerste prototype de maiden-flight in de vroege ochtenduren. Toen ik op 9 juni ’67 om 7 uur mijn dienst zou beginnen op de verkeerstoren, heb ik het prototype met de registratie PH-JHG (naar de hoofdontwerper J.H. Greidanus) nog net kunnen zien terugtaxiën nar de Fokker fabriek. De testvlucht werd uitgevoerd door testvlieger “Jas” Mol, die later werd geëerd met de registratie PH-MOL voor het derde prototype.
Het prototype van de Fokker F28 Fellowship werd begin juni ’67 op de Luchtvaartsalon op de luchthaven Le Bourget bij Parijs voor het eerst aan het publiek getoond. Ik heb daar slechts 1 fotootje van, waarvan het negatief helaas verloren is gegaan.
Parijs Le Bourget juni '67 met Pratica Nova a met Tokina f/3.5 135mm (met diafragma kiesstop) op Ilford FP3
Farnborough september 1970 met Asahi Pentax S1a met Soligor f/3.5 200mm op Kodak Tri-X
De F28 was in verscheidene varianten een behoorlijk groot verkoopsucces; er werden in totaal 241 exemplaren gebouwd. Tijdens mijn bezoek aan de Fokkerfabriek was de productie in volle gang. De fabriek werkte in die tijd op volle toeren. De beroemde Fokker F27 Friendship was toen ook nog steeds in productie. Daarnaast werden bij Fokker grote aantallen van de General Dynamics F-16 voor de Koninklijke Luchtmacht en enkele andere Europese luchtmachten in licentie gebouwd.
Alle foto's van de fabriek met Nikon FM met Nikkor Ai f/2.8 35mm op Kodak Tri-X
F28 simulator "Spider", genoemd naar het eerste Fokker vliegtuig "De Spin"
Fokker F28 van Martinair op de luchthaven Beek 1970 - Asahi Pentax S1a
Eind 1983 werd de ontwikkeling gestart van de opvolger van de F28 Fellowship; de F100. Dit vliegtuig was een grotere en modernere doorontwikkeling van de F28. Van de F100 zouden uiteindelijk 283 exemplaren worden verkocht.
Uit de F-100 werd ook nog een kortere variant ontwikkeld als F70. De verkoop daarvan was echter minder succesvol dan de F100; in totaal werden van de F70 47 exemplaren afgeleverd, waaronder ons regeringsvliegtuig de PH-KBX.
Prototype F100 boven vliegveld Texel 1986 - Nikon FM met Nikkor Ais f/4.5 300mm
In het begin van de 90-er jaren belandde de luchtvaartindustrie in een crisis; er werden vrijwel geen vliegtuigen meer verkocht. Fokker werd onderdeel van het Duitse DASA van Daimler Benz. De CEO van DASA, Jürgen Schrempff, bestempelde in die tijd Fokker als z’n “love baby”.
Als Hoofd Opleidingen van Luchtverkeersleiding Nederland heb ik in 1994 nog een bezoek gebracht aan het hoofdkwartier van DASA. Wij waren destijds in de markt voor het aanschaffen van een zgn. Tower-simulator voor Schiphol met een 360º visual display, destijds uniek in de wereld. Hiermee zou o.a. de opleiding van nieuwe luchtverkeersleiders doelmatiger en sneller moeten kunnen plaatsvinden. Wij werden bij die gelegenheid ook persoonlijk door dhr. Schrempff ontvangen, die daarbij nogmaals benadrukte dat de toekomst van Fokker hem zeer na aan het hart ging. Helaas; twee jaar later trok Daimler Benz de stekker uit Fokker en ook de Staat der Nederlanden had blijkbaar bitter weinig over voor het behouden van de enige vliegtuigproducent in de lage landen, die meer dan 75 jaar had bestaan. Gelukkig hebben we die simulator niet bij DASA gekocht!
