Tijdens de corona-crisis heb ik heel wat avonden doorgebracht in het lokale parkje, waar tijdens zomeravonden zwaluwen vliegen. Al doende kwam ik erachter dat ze 's avonds erg speels waren, en zelfs dichtbij kwamen als ze aan je wenden. Soms zelfs binnen 2 meter. Nu heb ik veel ervaring met het fotograferen van vogels in de vlucht, maar zwaluwen behoren tot de moeilijksten door hun snelheid en grillige en onvoorspelbare gedrag. Maar ik had toch niets beters te doen...
Dus ik ging optimistisch aan de slag met een D750 en 70-200 f/2.8. Dat viel tegen. Het idee was om met fullframe met hoge ISO waardes te kunnen werken, in combinatie met een 70-200 die snel genoeg zou moeten zijn om zwaluwen te volgen... nou nee dus. Of tenminste, niet op die afstand. Ze vlogen letterlijk in cirkeltjes om me heen, alsof ze nieuwsgierig waren, maar op die afstand kon de AF dat niet aan. Ik kreeg alleen vegen en halve vogels. Een avond later terug met de D500 en 70-200. De D500 heeft het AF systeem van de D5 en D6, dat moest beter gaan. Dat was ook zo, maar niet goed genoeg. De beestjes dichtbij waren toch niet scherp of waren maar half in beeld. Conclusie, ik moest meer afstand houden. Dat hielp, in de zin dat ik ze nu wel volledig in beeld kreeg, maar ze waren op die afstand te klein om bruikbaar beeld op te leveren. Bovendien zijn zwaluwen vrij donker op de rug en vleugels, dus het was tegen de lichte achtergrond moeilijk om detail te zien. Ik had nu dus redelijk scherpe foto's van hele kleine pikzwarte mini-vogeltjes die niet herkenbaar waren als zwaluwen. De schaduwen en belichting optrekken leverden lelijk beeld op, ook omdat ik al op ISO1600 zat met de D500. De wisselende lichtomstandigheden, waarbij ze doorlopend in en uit de schaduw vlogen, hielpen ook niet mee.
De dag erna terug met de D500, 200-500 en statief met schommelkop. Ik had er weinig vertrouwen in, want dat wordt effectief 750mm en de 200-500 is nu eenmaal langzamer dan de 70-200. Zie dan maar een zwaluw te volgen. Eerst geprobeerd met een schommelkop , dat werkte niet totaal niet. De vogels waren ook op afstand te snel daarvoor. Vervolgens als laatste redmiddel maar uit de hand gaan werken. Dat moet er voor passanten vreemd uit hebben gezien, staat daar midden in het park een fotograaf met een noodvaart een redelijk forse telelens alle kanten op te zwaaien als een malloot. Maar... ik begon wel resultaten te krijgen! Op ISO1600, een vaste sluitertijd van 1/3200 (achteraf was 1/4000e beter geweest) en een variabel diafragma omdat de lichtomstandigheden steeds wijzigden, met uiteindelijk wat onderbelichting. Maar goed ik had beeldvullende en herkenbare zwaluwen in beeld!
Thuis was er toch teleurstelling. Door de zwaar wisselende lichtomstandigheden was de belichting eigenlijk nooit perfect, waardoor de ruis veel erger was dan gehoopt. En toen ik de belichting corrigeerde was er ontstellend veel (kleur)ruis. Je kon de zwaluwen duidelijk herkennen, maar de foto's waren niet om aan te zien. Een vogelaar (bij wie het meestal om identificatie gaat) zou er waarschijnlijk blij mee zijn. Ik als fotograaf echter niet. Wat overbleef was een zwaluw van bedroevende kwaliteit met veel (kleur)ruis. Ik heb er wat uren ingestopt om de foto's te verbeteren, mijn beste Photoshop skills erop los gelaten alsmede destijds veelgebruikte ruisreductieprogramma's zoals Dfine. Maar het mocht niet baten, mijn vaardigheden schoten tekort. Nu heb ik normaal de gewoonte om mislukte foto's weg te gooien, maar ik was me er ook bewust van dat de techniek niet stilstaat en besloot deze serie te bewaren.
En toen was het gisteravond, ik kwam de serie tegen en ik denk: Laat ik het nog eens proberen met DeNoise AI van Topaz. Uren werk werden twee minuten en een paar zeer matige foto's waren na een crop, belichtingscorrectie en een rondje standaard DeNoise AI ineens acceptabel. Let wel, de foto's hieronder (1 t/m 3) zijn verbeterd, niet gemanipuleerd.
Had ik met AI ook een zwaluw in de vlucht kunnen genereren? Jazeker, dat heb ik bij wijze van experiment ook gedaan (zie foto 0 hieronder). Dat kostte zelfs nog minder tijd dan de correctie van de echte foto's (ongeveer 30 seconden, het watermerk maken kostte meer tijd). Op het eerste oog ziet dat beeld er beter uit dan mijn foto's, tot je wat kleinigheidjes ziet, zoals de semi-transparante vleugels. Volgens mij zijn zwaluwen nog steeds geen libelles.
Maar ook dat zal AI binnenkort beter doen tot het niet van echt te onderscheiden is.Is dit een (aan)klacht tegen AI? Absoluut niet. Het kan veel tijd besparen in nabewerking, waardoor ik meer tijd overhoud voor fotograferen. Mijn punt is dat een photoshop expert met genoeg tijd waarschijnlijk hetzelfde kan bereiken, maar ik kon dat niet met mijn gemiddelde vaardigheden en zeker niet binnen een acceptabel tijdsbestek. Vind ik het bezwaarlijk dat mensen met AI beelden genereren? Nee, zolang ze er eerlijk over zijn, door bijvoorbeeld een watermerk toe te voegen. Ik vind dat er ook ruimte moet zijn voor dat soort werk. Zal het misbruikt worden? Natuurlijk, maar de geest is uit de fles, dat houden we niet tegen. Daarom ben ik ook voorstander van een soort EXIF waarde of watermerk dat aangeeft dat iets AI gegenereerd is. Tegelijkertijd is iets met AI genereren ook ontzettend leuk. Je kunt je fantasie erop loslaten en onmogelijke beelden maken, zoals dit luchtkasteel (klik voor een glimlach
).Moraal van het verhaal:
- AI kan je ontzettend veel tijd besparen in de nabewerking (= productiviteit), wat ik als positief ervaar. Nabewerken vind ik namelijk het minst leuke aan fotografie.
- AI geeft je mogelijkheden om het potentieel uit je foto's te halen dat erin zit, ook als je niet de allerbeste/snelste/duurste apparatuur hebt.
- AI maakt het ook mogelijk voor beginnende amateurs om de kwaliteit van hun foto's te verbeteren zonder ze structureel te manipuleren of uitgebreide kennis van LR of PS. Dat werkt drempelverlagend bevordert deelname aan de hobby. Je zou kunnen zeggen dat het meer om het beeld gaat dan de techniek.
- AI generatie kan ook gewoon leuk zijn.
0. Dan eerst een AI-gegenereerd zwaluwtje, met de transparante vleugels
1a. Dan het destijds nabewerkte originele beeld van foto 1, wat me heel veel tijd heeft gekost om tot dit resultaat te komen:
1b. Gecorrigeerd met AI. Dit kostte me dus maar 2 minuten werk, waar ik voorheen veel tijd kwijt was. Kan dit nog beter? Ja. Maar niet in dat tijdsbestek.
2. Gecorrigeerd met AI
3. Gecorrigeerd met AI
