peturbo schreef:
Maar er zijn dus wel degelijk wetenschappelijk onderbouwde of bewezen technieken om een compositie goed of minder goed te doen overkomen. Perfect om je foto's te verbeteren, maar ook hier geldt smaken verschillen.
Nu haal je toch weer twee dingen door elkaar, want hiermee koppel je wetenschappelijk onderbouwde of bewezen technieken als beeld aan die onderbouwing voldoet, aan smaak, en dat is het dus juist
niet.
Zoals eerder door mijzelf in een reactie hierboven aangehaald voldoet ons gezichtsvermogen aan een aantal biologisch gegeven voorwaarden en is het resultaat van de evolutie. Onze ogen zoeken altijd naar een balans. Al heel simpel waar te nemen voor wat betreft helderheid. Wordt het lichter sluit de iris van je ogen, wordt het donker, opent die zich. Maar ook in het meer complexe gegeven van kleuren en vorm, zoekt een mens / het oog, hoe gek het ook klinkt, ook naar een balans. Voor wat betreft die balans in de meer complexe gegevens een voorbeeld wat eenieder ook nog wel makkelijk kan testen.
Ons oog zoekt naar een balans in kleur en compenseert daar waar er sprake is van een kleurdominante. Ontsteken we 's avonds een kunstlicht lamp-peertje ziet er dat vrij "wit" uit. Steken we diezelfde lamp overdag aan bij een somber grijze wolkenlucht, lijkt die lamp ineens een stuk rood/geler te zijn dan 's avonds. Dus 's avonds binnen bij gloeilamplicht, wanneer het licht erg rood/geel van tint is, zien we dat lang niet zo rood/geel als overdag.
Zoals onze ogen zich 's avonds aanpassen, een correctie uitvoeren op het warme licht, zo gebeurd dat overdag ook wanneer het licht erg koel/blauw van karakter is. Die voortdurende correctie is een proces waar enige tijd mee gemoeid is.
Een meer hilarisch testje om die verschillen waar te nemen kun je doen, door 's zomers in een met zon beschenen oranje tent te zitten. 20 minuten in het tentje zitten, en dan in één klap uit het tentje naar buiten, en dan naar de kleuren om je heen kijken. De eerste 10-20 seconden zie je totaal andere kleuren omdat de ogen nog ingesteld zijn op de oranje tint van binnen in de tent en hersenen daar een correctie op hebben gegeven. Die is in eerste instantie nog niet hersteld op de situatie buiten.
Maar ook bijv. onze kijkrichting is bepalend hoe we vorm beoordelen. Wij schrijven van links naar rechts. Dat is niet omdat er toevallig iemand het leuk vond om dat op die wijze een schrift te gaan samenstellen, maar komt voort uit een biologisch gegeven vanuit het beleven van de mens en tekenen. Kijken we echter naar andere culturen bijv. in China, is het schrift volledig anders van boven naar onder, en ik dacht ook bovenaan rechts beginnend. Wetenschappelijk gezien is er een klein verschil in de ontwikkeling of dominantie van de linker en rechter hersenhelft tussen Westerse en Oosterse bevolkingsgroepen. Dus daar ligt een iets ander balans. Dat vormt de grondslag voor net iets andere richting bij ontwikkeling in beleving, taal, vorm, muziek. In de Westerse wereld vind je daarom ook andere toonladders dan in Oosterse muziek.
Vanuit die biologische balans ligt dus al een heleboel besloten als basis hoe we tegen zaken aankijken. Die basis vormt ook de kern vanwaar wetenschappelijk onderzoek start in de context van kleurenleer, vorm, compositie, taal, muziek. Dan heb je verder nog de persoonlijke ontwikkeling van mensen die zich trainen en toeleggen op allerlei vormen van expressie om zich meer bewust te zijn in die verschillende takken van het waarnemen en dat nog verder uitbouwen. Met die verdere ontwikkeling is er ook een sterkere bewustwording als daarin zaken dan niet meer kloppen. Die ervaring is "expertise".
Als iemand flink vals zingt, wordt dat door de meeste mensen wel opgemerkt en als niet prettig ervaren. De meeste mensen vinden dat iemand dan gewoon echt slecht zingt tegenover iemand die dat wel zuiver kan doen. Dat is niet een kwestie van smaak, maar het klopt niet met het natuurlijke gegeven van klanktoonladders in onze biologische evolutie zoals we geluid ervaren. De een heeft al een natuurlijk goed ontwikkeld luister- en zangvermogen / talent. De ander in het geheel niet en zal er na veel oefening, bestudering en training daar nog niet veel beter in worden.
Als de verschillen kleiner worden in het vals zingen, krijg je al steeds meer groepen die op een gegeven moment de verschillen nauwelijks of niet meer opmerken. Zeker als je dan nog een heel koor hebt, of een orkest en er zitten een paar wat minder goede muzikanten tussen, wordt dat door velen al niet meer opgepakt. Maar de dirigent die zichzelf getraind heeft in het beluisteren van muziek. Valt elk nootje, elk individu wat het net niet zo goed ten uitvoer brengt door de mand. De muzikanten eromheen ook nog wel. Bij kleinere groepjes participeren muzikanten op de ander als die een klein foutje maakt en proberen ze dat foutje zo mogelijk te camoufleren met feitelijk een kleine improvisatie dan wat er eigenlijk gespeeld had moeten worden.
Gewone luisteraars die naar die muzikanten luisteren hebben dit soort onderlinge muziekcorrecties meestal niet eens in de gaten. Maar het is wel de expertise van die muzikanten die op een hoger plan die verschillen nog steeds onderkennen en proberen dat in de toekomst beter te doen.
Laten we niet de fout maken dat degene die een slecht ontwikkelt luistergevoel heeft, te laten oordelen over mensen die een zeer goed ontwikkeld zang- (en luister)vermogen hebben, door dat weg te zetten als "een verschil in smaak". Dat is nog steeds
niet een kwestie van smaak. Smaak is dat de een Jazz meer prefereert boven klassiek of opera of rock. In elk van die takken moet je uitblinken om er goed in te zijn.
Met beeld heb je evenzeer mensen die van nature een bepaald talent hebben om beeldtaal expressie te geven. Een ander komt na veel oefening misschien nog steeds niet aan een bepaald niveau, leert het niet en "ziet het ook niet".
Wat fotografie betreft worden veel van die verschillen in talent/visie dikwijls ook gewoon op één hoop gegooid als zijnde een kwestie van smaak. Maar laten we ook hier net zoals het voorbeeld hierboven bij muziek proberen als het kan daarin wel onderscheid in te behouden.
