Met de D90 in het theater - Wie heeft er tips?

[Tjeerd88]

Beste forumleden,

Regelmatig maak ik als enthousiaste vader foto's van mijn kinderen tijdens hun optreden in het theater (met de D90). Dit zijn erg lastige omstandigheden voor fotograferen: weinig licht, door de theaterspots grote lichtcontrasten, acteurs die bewegen. Het resultaat valt vaak dan ook erg tegen. Zowel qua scherpte als qua tekening in de witte vlakken. Ook heeft de camera veel tijd nodig om scherp te stellen. Soms zoveel tijd dat het moment dat ik wil fotograferen alweer voorbij is.
Om de afstand te overbruggen gebruik ik een zoomlens (Nikor DX AF-S 55-200mm 4-5.6 G ED VR of Nikor AF-S DX Ed 18-55 3.5-5.6 GII). De prijs hiervoor is relatief hoge diafragma-waarden. Een statief is geen optie, omdat ik midden tussen het publiek zit en flitsen wil ik niet omdat dat de sfeer weg haalt en storend is voor acteurs en publiek (het geluid van de wegklappende spiegel is al irritant genoeg).

Ik gebruik een hoge ISO-waarde (800 of 1600), diafragma-voorkeuze (zodat ik, gegeven het zoombereik, de kleinst mogelijke diafragmawaarde kan kiezen) en autofocus.
Als jullie tips hebben om onder deze omstandigheden een beter resultaat te behalen, hoor ik die graag. Of is het sowieso een 'mission impossible'?
Kan ik voor een betere scherpte bijvoorbeeld:
- beter met enkelpunt of dynamisch veld werken (ipv. de automatische stand)?
- beter met een handmatige scherpstelling werken?

Kan ik voor een betere belichting bijvoorbeeld:
- beter met centrum- of spotmeting werken (ipv. de automatische stand)?

Andere suggesties?

Hieronder enkele voorbeelden van waar het fout gaat:

Hier natuurlijk veel te veel onscherpte door beweging van de acteurs:

(iso 1600; f/5,0; 1/25s)

Hier is de scherpte al een stuk beter, maar nog niet zoals het zou moeten:

(iso 1600; f/5,6; 1/25s)

En een voorbeeld waar de sfeer en kleurstelling goed tot zijn recht komt, maar waar weer sprake is van bewegingsonscherpte. Deze keer veroorzaakt door mijzelf:

(iso 1600; f/5,0; 1/10s

Vriendelijke groet,
Tjeerd

[Léon Obers]

Als jullie tips hebben om onder deze omstandigheden een beter resultaat te behalen, hoor ik die graag. Of is het sowieso een 'mission impossible'?

- Lenzen aanschaffen of huren met een hogere vaste lichtsterkte (primes f2.0 - f2.8 ).
- Driepoot statief kan dan wel een probleem zijn, een eenbeen statief niet, die past zo bij je eigen zitplaats zonder probleem voor je buren.
- handmatig scherpstellen met behulp van het elektronische bolletje, kun je zelfs manuele lenzen gebruiken.
- lichtmeting manueel instellen, en aan de hand van een proefopname histogram en hoge lichten clippingtool beoordelen wat je nog moet bijregelen.
Wil je perse automatische lichtmeting gebruiken, zet dan sluitertijd en diafragma op een vaste waarde en werk met AUTO-ISO.
Corrigeer met +- correctie van de lichtmeting, als resultaten te donker of te licht zijn.
Sluitertijd minimaal 1/125 sec. onder alle omstandigheden, maar liever nog iets sneller. Het zit hem niet in de beweging voor jezelf (eventueel met monopod gestabiliseerd), maar in de beweging van je onderwerp zoals ook aan het resultaat van je eigen opnamen te zien is.

[strangeartefact]

Tjeerd, jesluitertijden gewoon te traag zijn voor scherpe fotos. Als ik de exif van de bijgevoegde foto's zie. Hoe je de camera verder gaat instellen kwa licht metering of scherpstelpunt veranderd daar helaas niets aan.
Bewegende mensen ga je niet scherp krijgen bij 1/10 sec en 1/25ste. Sterker nog, je eigen beweging is ook nog een factor.Op dx moet je bij 50mm 1/75ste doen om je eigen beweging tegen te gaan, je mag wel rekening houden met VR daar win je wel mee.. Dus.....ik vrees investeren tenzij iemand een super idee heeft, die hoor ik dan ook graag.

Dus...diafragma moet wijd open en dan nog ga je het met iso 1600 slecht redden.

mvg Peter

[Tjeerd88]

Goh, daar heb ik wat aan, Léon en Peter!

Een eenpotig statief: nooit aan gedacht! Maar een hele elegante oplossing voor deze omstandigheden.
Handmatig scherpstellen ga ik de volgende keer proberen. Die truc met dat elektronische bolletje in de zoeker kende ik niet eens. Heb het net even uitgeprobeerd: werkt uitstekend!
Jullie hebben ook helemaal gelijk dat het met die sluitertijd van 1/25s. nooit gaat lukken.Ik was helemaal gericht op de diafragmawaarde en lette daardoor niet op de sluitertijd.

Léon bedoel je met manuele belichting de M-stand van de keuzeknop?

Thanks!

Tjeerd

[ElRonno]

En nog wat tipjes:

1. Witbalans op kunstlicht zetten, want dat zijn die theaterlichten.

2. Als het kan: toestemming vragen voor het fotograferen bij de repetities, in de pauze op het podium of na de voorstelling. Dan kun je toch met flits werken zonder de echte voorstelling te hinderen. Doe je dat in combinatie met theaterlicht, vergeet dan het oranje CTO filter voor je flitser niet.

3. Leren anticiperen op beweging van je onderwerp. Als je een foto neemt op het dode punt van elke beweging, dan kun je ook met langere sluitertijden toe. Bij muziek kom je met lange sluitertijden weg door gewoon heel veel foto's te maken en hopen dat die momenten er tussen zitten, maar bij toneel wordt het geklik van de camera dan erg storend inderdaad. Veel oefenen!

4. Met de juiste houding kun je ook je eigen beweging verminderen zonder statief. Houdt de camera dicht bij je en kijk door de zoeker. Neem de overgang body/lens in een hand en laat de camera steunen op de rand van je hand aan de pinkzijde. Gebruik duim en wijsvinger om te zoomen en scherp te stellen. Laat die elleboog recht naar beneden wijzen. Steun de punt van je elleboog eventueel in je buik of op je heup.

Gebruik je andere hand om de ontspanknop te bedienen en de camera nog beter te stabiliseren. Houdt die elleboog schuin naar beneden gericht naast je en druk hem tegen je zij. Zo ben je stabiel. Dus niet met gestrekte armen op het grote display kijken!

5. Lichtsterke(re) objectieven. Niet alleen om foto's te nemen met een grotere diafragmaopening, maar ook omdat het de autofocus zoveel sneller en betrouwbaarder maakt.

6. Scherpstellen kan ook met een combinatie van handmatig en autofocus, mits de lens zich ervoor leent. Je kunt dan handmatig grof scherpstellen en de autofocus de rest laten doen.

7. Op sommige objectieven zit een focus limit knop, om te voorkomen dat de autofocus steeds helemaal heen en weer gaat (hunten). Gebruik die.

Maar dan nog... het blijft lastig. Je ogen passen zich aan, waardoor het goed zichtbaar blijft, maar als je dan op je lichtmeter kijkt blijkt het behoorlijk donker! Soms kom ik binnen ook met 1/30s, ISO 6400 en f/4 nog amper weg. En dan ben ik nog blij dat ik een relatief ruisarme camera heb....

[Léon Obers]

Léon bedoel je met manuele belichting de M-stand van de keuzeknop?

Ja.
Bij theater gaat het licht meestal niet van de ene op de andere seconde naar een ander niveau, hoewel je in de loop van het stuk uiteraard wel variaties hebt met licht. Dus binnen bepaalde scenes kun je met dezelfde instellingen toe. Werkt wel zo prettig, ook later bij de afwerking.
Nadeel van lichtmeting en automatische instellingen is dat achtergronden dikwijls erg donker zijn, en een grote invloed hebben op de meting. Heb je diverse personen op een kluitje bij elkaar krijg je een heel andere instelling. Zit er ergens een spot in beeld idem. Op die wijze heb je relatief erg veel wisselingen in je belichting, niet bij manueel.

[Tjeerd88]

Nogmaals allemaal bedankt voor jullie tips en suggesties. Afgelopen week heb ik ze uitgeprobeerd in het theater. Ik had zelfs een monopod-statief gekocht, maar die uiteindelijk niet gebruikt.
I.p.v. met diafragmavoorkeuze en autofocus, nu dus gewerkt met handmatige scherpstelling en de M-knop (zelf kiezen van diafragma en sluitertijd). Na enkele proefjes uitgekomen op 1/80s en f/8 en een belichtingscorrectie van +1.0. De ISO op auto, wat meestal een waarde van 1600 opleverde. Alle foto's ook in RAW-formaat. Dat geeft je ook veel meer marges voor de nabewerking.

Wel een vraag: als je handmatig de sluitertijd en het diafragma instelt + tevens een belichtingscorrectie toepast. Wat doet die correctie dan technisch gezien? Wordt dan de lensopening of de sluitertijd met enkele stops aangepast?

Het handmatig scherpstellen (met behulp van het 'bolletje' in de zoeker) ging erg goed. Door een diafragma van f8 te kiezen, kreeg ik een niet al te krappe scherptediepte. Dit om wat meer marge te hebben bij het scherpstellen. Hieronder twee resultaten.


1/80s en f/8; ISO 1600; 105mm; correctie +1.0


1/80s en f/7.1; ISO 1600; 105mm; correctie +0.7

Vriendelijke groet,
Tjeerd

[Grojan]

Wel een vraag: als je handmatig de sluitertijd en het diafragma instelt + tevens een belichtingscorrectie toepast. Wat doet die correctie dan technisch gezien? Wordt dan de lensopening of de sluitertijd met enkele stops aangepast?

Nee, omdat je in M werkt gebeurt hier niks mee, maar omdat je auto iso hebt ingesteld regelt de camera hier mee de compensatie, dus bij +1 gaat hij bijvoorbeeld van iso 800 naar iso 1600. Met auto iso maak je dus van M eigenlijk ook weer een automaat stand.

Maar de foto's zien er goed uit nu.

Groeten Jan

[Patrick]

Ik zou niet snel f/8 of f7.1 kiezen bij dit soort lastige omstandigheden.

[Chicco]

Lichtsterke prime kopen of huren....

Iso 1000 - 1600max en dan je sluitertijd moet meer zijn dan opje eerste foto's...1/25 en 1/10 met geen lichtsterke lens geeft altijd bewogen foto's zelfs met lichtsterke lens niet simpel.

grtz

Chicco