Overbelichten of onderbelichten?

[jan24]

Welke opnames zijn beter te bewerken, onderbelichte of overbelichte foto's? Of maakt het weinig uit?
Ik werk in RAW en met Lightroom 4.

[Kroontje]

Beter onder belicht. Dit kun je wel goed krijgen tov over belicht.

[Ed Post]

Bij overbelichting is alle informatie in de witte overbelichte vlakken weg en kan je nooit meer terughalen.
Bij onderbelichte opnames kan je nog van alles corrigeren.

[jan24]

Dank voor de reacties. Ik zal er rekening mee trachten te houden.
Soms neig ik naar bewust onderbelichte foto, om een kortere sluitertijd te kunnen verkrijgen.

[Vincent]

Ga je extreem overbelichten en kanalen clippen dan ga je uiteraard ook informatie missen. Hoewel er in RAW soms nog wel een en ander te redden valt.. Maar zolang je geen kanalen clipt kun je beter overbelichten dan onderbelichten. Het histogram is logaritmisch en de helft van het dynamische bereik zit in het meest rechter kwart van het histogram. Ga je onderbelichten, dan duw je het histogram naar links, waar per definitie minder informatie past. Dus houdt je uiteindelijk een lager dynamische bereik over. Door in de nabewerking de belichting omhoog te corrigeren krijg je dat dynamische bereik niet terug! Allemaal bekend onder de noemer "expose to the right" of google eens op 'ETTR'.

Ga je onderbelichten door geforceerd je ISO waarde zo laag mogelijk te houden en daardoor onderbelichten en moet je dat in de nabewerking weer omhoog corrigeren, dan houdt je meer ruis over dan als je bij een hogere iso waarde goed of iets overbelicht (en omlaag corrigeert). Daar merk je op lage iso niet heel veel van maar ga ga je richting de limieten van je toestel dan kan dat wel degelijk een enorm verschil opleveren.

Mits je geen kanalen gaat clippen dan zou ik eerder over dan onderbelichten!

[M@rcel]

mooi uitgelegd!

[jan24]

Een heel andere benadering.
Ik ga dit alles nog eens nader bestuderen en uiteraard googlen op ETTR.

Ook dank voor dit antwoord.

[jantom]

Het beste is iets er tussen in.. (dus goed belichten).

Wat ik ooit uit de boeken heb geleerd en ook zelf ervaren heb:
-(negatieffilm): beter overbelichten dan onderbelichten. Er is dan meer detail in het negatief.
-(omkeerdiafilm): beter onderbelichten dan overbelichten.

Dat laatste is bij digitale camera's niet anders. De boodschap blijft: beter om onder te belichten. De kans dat de automaat een perfecte belichting weet te bereiken is niet al te hoog maar dat is eigen mening.
Ikzelf kies voor de methode die ik altijd bij Kodachrome 25 deed: bracketing. Een halve diafragmawaarde verschil (of een wat groter verschil) geeft vaak al een verrassend verschil. Ik wil meteen kunnen kiezen uit de beste en niet lang met een bestand bezig zijn om dat aan te passen...

Het is niet verstandig om bewust onder te belichten..en dat geldt in meerdere mate voor het overbelichten. Bracketing is een goede remedie.

[JaapV]

Inderdaad heb ik gegoogled op "ettr" en na enkele tekstjes doorgenomen te hebben (weliswaar diagonaal gescand) is mijn voorlopige conclusie dat het inderdaad eerder een religieuze discussie is dan een practisch hulpmiddel.
op deze site staat bijvoorbeeld een uitgebreide analyse waarin min of meer betoogd wordt dat het onzin is - een stop lagere ISO geeft dezelfde voordelen - behalve wanneer je al op de laagst mogelijke ISO zit: alleen dan valt er iets mee te winnen.

[rbfoto.nl]

Ligt eraan wat je wilt accentueren en in welke situatie je werkt.
Als ik op een zonnige dag een portret moet schieten, dan zorg ik altijd voor een stop overbelichting. In NEF kun je de hoge lichten rustig een stopje terughalen en je houdt detail in de schaduwpartijen. Geen dichtgelopen schaduwen en het voordeel dat je een stuk meer detail overhoudt als je niet hoeft op te helderen in de donkere delen.
Beter gezegd: Belicht hetgene wat je goed wilt tonen correct en pas de rest erop aan.

[Hans Braakhuis]

Ik heb m'n camera bijna altijd op -1 staan. Soms -0,5 maar ook wel eens -3.
Veel belangrijker: lage ISO. Pieter van Leeuwen heeft recent op een clubdag twee opnamen laten zien met een lage en een hoge ISO, wat een doortekening kun je dan nog krijgen met een opname op 100 ISO en onderbelichting!

[DannySan]

Misschien een 'open deur' Hans Braakhuis; maar én op -1 én lage ISO = onderbelicht?
Hoe krijg je dan je belichting in de nabewerking weer 'netjes'?

[Flandria]

Eigenlijk zegt: -1, 0,3, -1,3 helemaal niks.
Het gaat erom wat je meet. En die meting is een gemiddelde van een percentage grijs.
Een lichtmeter is niet goed of slecht. Het gaat erom hoe je dit vertaalt en erop corrigeert. Ene meter meet wellicht preciezer naar de manier van fotograferen maar dat is wat anders (matrix, centrumgericht, spot).
Een besneeuwde/witte omgeving wordt doorgaans altijd onderbelicht (lichtmeter werkt naar percentage grijs) dus altijd een + plus correctie geven (overbelichten klinkt niet goed, in dit geval moet je meer licht geven).
Een persoon in de spotlight met een grote zwarte achtergrond altijd - min geven, de meter meet het ook naar een percentage grijs toe.

Het blijft een hulpmiddel.

[Léon Obers]

Het is inderdaad een hulpmiddel, met plussen en minnen onder specifieke omstandigheden.
Maar als iemand spreekt over "bijna altijd op -1" denk ik toch dat in zijn algemeenheid een verkeerde basis wordt gelegd om tot optimale resultaten te kunnen komen. (Of de camera moet worden nagekeken omdat die teveel afwijkt).

[emdeklerk]

Eens met Flandria. Het gaat er om dat je weet hoe moet meten en waar je op moet meten.
Dat is je basis. Wat je verder met de meting doet, is eigenlijk ondergeschikt - als je goed gemeten hebt is je onderwerp altijd correct belicht. Wil je andere delen van het beeld ook nog eens een keer goed belicht hebben dan kun je al snel in de knoop komen met het beschikbare dynamisch bereik/de contrastomvang. In extremis zou je dan kunnen overgaan naar HDR.

Onder een ander hoofdstukje wordt verwezen naar het zonesysteem; dat geldt nog net zo als "vroeger". Het licht is niet veranderd, het meten is niet veranderd, het enige wat uiteindelijk veranderd is, is dat in plaats van een filmpje er een sensor is gekomen om dat licht vast te leggen.