Scherptediepte

[glenngijsberts]

Wat mij erg aanspreekt is het fotograferen van objecten/mensen/dieren etc met een wazige achtergrond. Als ik het goed heb betekend dat de foto
weinig scherptediepte heeft, of sla ik dan de plank totaal mis?
Ik ben dan ook op zoek naar een lens waarmee ik me hierop kan richten. In welke richting moet ik dan kijken? Ik hoor het graag!

Groetjes,
Glenn

[Arthur Mol]

http://camerasim.com/camera-simulator/" onclick="window.open(this.href);return false; en http://camerasim.com/slr-camera-explained/" onclick="window.open(this.href);return false; zijn leuke simulatoren om de basisbegrippen van scherptediepte op eenvoudige manier weer te geven. Speel er eens mee en wellicht worden je vragen daarmee beantwoord.

[emdeklerk]

Het begrip scherptediepte (of afwezigheid daarvan) is maar één kant van het verhaal.
Inderdaad zal een opname met weinig scherptediepte een wazige achtergrond hebben.
Dat is te bereiken met een objectief met grote volle opening (een 1,2, een 1,4 of 1,8 bijvoorbeeld), of met een objectief met een wat langere brandpuntafstand, een lichte tele dus.

Maar de kwaliteit van de daarmee bereikte onscherpte is de andere kant van het verhaal.
Veel oudere objectieven (ook Nikkors) hebben een "blokkerige" achtergrond, wat wordt veroorzaakt door de vorm van de diafragma-opening. Hoe minder diafragmabladen, hoe hoekiger de opening, hoe blokkeriger de onscherpe delen in beeld. De mooiste onscherpte krijg je dus door een zo rond mogelijke diafragma-opening, die wordt bereikt met veel diafragmabladen. Minimaal negen, is zo'n beetje de regel.

Een ander aspect van de kwaliteit van de onscherpte heeft te maken met de voordracht, de weergave van het objectief, wat weer te maken heeft met de optische constructie. De ene objectief-ontwerper neemt dat al mee in het ontwerp, anderen kennelijk in mindere mate. Leica heeft altijd bekend gestaan om de beeldvoordracht, door de vorm van de diafragma's en de optische kenmerken.

Die kwaliteit van de onscherpte wordt overigens tegenwoordig vaak aangeduid met het (mijns inziens) modewoord "bokeh". Men zegt wel dat objectief A. een mooie bokeh heeft, en objectief B. een lelijke bokeh. Ik persoonlijk houd het liever op het woord beeldvoordracht, wat er mee te maken heeft dat - ook weer mijns inziens - weinigen het woord bokeh correct gebruiken.

Zoek je een Nikkor met een mooie onscherpte, kijk dan naar de 1,8/50mm, de 1,4/50mm, de 1,2/50mm AIS, de 1,4/85mm, de 1,8/85mm. Ook een objectief als de 1,2/58mm Noct-Nikkor heeft een speciale onscherpte. (Volgens sommigen door het a-sferische frontelement). En vergeet de 2,8/180mm ED niet.

Maar ongetwijfeld zullen velen op dit forum hun eigen favoriete objectieven hebben, of hun eigen beleving van "mooie onscherpte".

[Johan1025]

Creammachine Nikon 85 mm 1.4

[Jester]

Beste Glenn,
Je eerste opmerking is juist, je tweede - in je laatste zin - niet helemaal... Met elke lens kun je foto's met weinig scherptediepte maken, want scherptediepte wordt bepaald door het diafragma (de grootte van je lensopening) en de afstand tot je onderwerp. Je hoeft dus niet op zoek naar een andere lens, je moet op zoek naar het diafragma waarbij de lens die je op dat moment gebruikt een klein scherptedieptegebied geeft. Het gemakkelijkst om te onthouden is: laag f-getal (bijvoorbeeld 1.4 / 1.8 / 2. = kleine scherptediepte, groot f-getal = grote scherptediepte. Over dit fenomeen zijn kilometers boeken vol geschreven, maar je kunt dit dus zelf gemakkelijk testen: maak verschillende foto's van hetzelfde onderwerp op dezelfde afstand en kijk wat er gebeurt als je het diafragma verandert. Als het goed is zul je dan ook ontdekken dat je een kleiner scherptedieptegebied krijgt als je dichter op je onderwerp komt... Bij bijvoorbeeld macrofotografie kan de scherptediepte soms een fractie van een milimeter zijn, bij landschapsfotografie kan hij oplopen tot kilometers... Uiteraard heeft het veranderen van je diafragma weer invloed op je sluitertijden en ISO-waarden, maar ik ga die boeken hier niet overtypen, als je het niet erg vindt
Op internet zijn trouwens ook duizenden sites te vinden die dit fenomeen behandelen... Veel succes in je zoektocht!

Rob

[drnjstj]

http://camerasim.com/camera-simulator/ en http://camerasim.com/slr-camera-explained/" onclick="window.open(this.href);return false; zijn leuke simulatoren om de basisbegrippen van scherptediepte op eenvoudige manier weer te geven. Speel er eens mee en wellicht worden je vragen daarmee beantwoord.

Wat een leuke tool, ik ben iemand aan het inleren, ga gelijk de link doorsturen!

[jan]

Beste Glenn,

Misschien maakt deze site het een beetje inzichtelijk voor je met je objectief-body combinatie http://www.dofmaster.com/dofjs.html.

[jan]

http://camerasim.com/camera-simulator/ en http://camerasim.com/slr-camera-explained/" onclick="window.open(this.href);return false; zijn leuke simulatoren om de basisbegrippen van scherptediepte op eenvoudige manier weer te geven. Speel er eens mee en wellicht worden je vragen daarmee beantwoord.

Wat een leuke tool, ik ben iemand aan het inleren, ga gelijk de link doorsturen!

En misschien dan ook nog? http://www.prosults.nl/index.php/kennis ... ehoek.html

[drnjstj]

http://camerasim.com/camera-simulator/ en http://camerasim.com/slr-camera-explained/" onclick="window.open(this.href);return false; zijn leuke simulatoren om de basisbegrippen van scherptediepte op eenvoudige manier weer te geven. Speel er eens mee en wellicht worden je vragen daarmee beantwoord.

Wat een leuke tool, ik ben iemand aan het inleren, ga gelijk de link doorsturen!

En misschien dan ook nog? http://www.prosults.nl/index.php/kennis ... ehoek.html

Top, thx!

[Léon Obers]

Veel oudere objectieven (ook Nikkors) hebben een "blokkerige" achtergrond, wat wordt veroorzaakt door de vorm van de diafragma-opening. Hoe minder diafragmabladen, hoe hoekiger de opening, hoe blokkeriger de onscherpe delen in beeld. De mooiste onscherpte krijg je dus door een zo rond mogelijke diafragma-opening, die wordt bereikt met veel diafragmabladen. Minimaal negen, is zo'n beetje de regel.

Een groot misverstand wat kennelijk nog steeds bij mensen leeft.
(Het is door de jaren heen op het forum verschillende malen aangehaald met voorbeelden erbij).

De vorm van het diafragma heeft hoofdzakelijk effect op de vorm van de in het onderwerp voorkomende onscherpe hoge lichten.
Bijvoorbeeld glimlichtjes buiten op met dauw bedruppelde bladeren waar de zon op schijn wat in de onscherpte grotere lichtvlekken gaat geven. Verlichting 's avonds of de onscherpe glimmertjes van kerstballen in de achtergrond bij een opname in Kerstsfeer. Die lichtvlekken krijgen dan de vorm van het diafragma.
Heeft de vorm van het diafragma een vijfhoek, zullen die lichtvlekken de vorm krijgen van een vijfhoek. Bestaat de vorm uit 9 lamellen, die bovendien wat meer afgerond zijn, geeft dat een meer vloeiende ronde vorm. (Trucjes met een zelfgemaakte opening van een zwart kartonnetje zijn ook hartjes-vormen, en stervormen mogelijk).

Maar de vorm van het diafragma heeft nauwelijks effect op de onscherpte in zijn algemeenheid, buiten dat hoge lichten verschijnsel.
Alleen als de optische tekening van een objectief zelf als onderdeel van het bokeh erg slecht is, gaat een extreem vreemde vorm van een diafragma daar tevens ook negatieve invloed op uit oefenen. Denk daarbij dan bijv. aan een vorm van het diafragma als driehoek.
Maar of het nu een vijfhoek is, een zevenhoek of een negenhoek, zul je praktisch gezien niet kunnen onderscheiden in de "niet hoge lichten" van een onderwerp in de onscherpte.

Het kan in de praktijk dan voorkomen, dat afgezien van de vorm van die hoge lichten diafragmavlekken (vijfhoek, zeshoek, zevenhoek, negenhoek), een optisch slechter ontworpen objectief maar wel met een mooi rond diafragma, meer storende, slechtere weergave van de algemene scherpte laat zien, dan van een ander objectief wat optisch wel alle eigenschappen voor een zachte onscherpte heeft, maar met een minder rond diafragma.

Zie een uitgebreide reactie over bokeh met achtergrondinformatie en voorbeelden: http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 06#p552606" onclick="window.open(this.href);return false;

[emdeklerk]

De vorm van het diafragma is wel degelijk ook van invloed op bijvoorbeeld lijnen en de vorm van vlakken in de onscherpte. Men kan het zelf testen, men kan het zelf uitproberen, zo men daar de behoefte aan heeft.

Ik volsta met het verwijzen naar de illustraties onderaan pagina 99 van "Het Objectievenboek" van Rudolf Smit.

Voorts heb ik niet de behoefte er meer over te schrijven.

[Léon Obers]

Beter niet afgaan naar getekende illustraties vanuit theorie in een objectievenboek, maar simpeler naar directe praktijkvoorbeelden zoals ze o.a. in de aanvullende reactie in een andere draad reeds uitgebreid getoond worden. Neem die reactie (de tekst) eens door en kijk zelf naar die plaatjes.
http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 06#p552606" onclick="window.open(this.href);return false;

Zie bijvoorbeeld het verschil tussen een slechte Bausch and Lomb Tessar 139mm / 4.5 : met een rond diafragma
tegenover een Nikon Series E 75-150mm/3.5 (bij ~135mm) met een "strakke" zevenfkant als diafragma,
en de Zeiss Jena MC-Sonnar 135mm / 3.5 met "slechts" zes lamellen.

Bijv. alle objectieven van Rodenstock of Schneider gebruikt op een 4x5 / 8x10 inch technische camera met Sinar DB-vatting zijn relatief met weinig lamellen uitgerust, en zijn al helemaal niet rond door vaak een enigszins "tegenovergestelde" ronding in de diafragma lamellen. Toch staan die objectieven als erg fraai bekend in de onscherpte "algemeen". De vorm van de highlights is door de tegengestelde vorm van lamellen dan eerder als een soort "bloem". (Vergelijk het een beetje met de vorm van een kroondopje van een bierflesje). Ik heb hier even een Rodenstock Sironar-N 150mm/5.6 erbij gehaald. Niet in DB-vatting maar gewoon met een Copal 0 sluiter. Die heeft slechts 5 lamellen, ietsje afgerond (maar wel in de goede richting).

Alleen werden technische camera's (en hun objectieven) vooral gebruikt in studio-opstellingen waar relatief erg weinig met glimlichten in de achtergrond werd gewerkt. Dus merkte je er ook weinig van. En dat dan ook alleen als je een perfect ronde vorm zou nastreven (waar het dan niet aan voldeed).

[glenngijsberts]

Dankjullie wel allemaal,

De simulators zijn erg handig om even te 'spelen' met het licht etc. Ik krijg nu ook wel een idee wat ik moet doen.
Ik ben al een tijdje aan het kijken naar de 50mm 1.8g lens, ik denk dan ook dat vanuit dat opzicht het beste is voor het budget wat ik er voor over heb.

[Arthur Mol]

Blij dat we hebben kunnen helpen, daar is dit forum voor!

En ach, neem het de "Nikon-wizz-kids" maar niet kwalijk als ze in hun uitleg een beetje doorschieten..

[a vgastel]

Wat vinden de

"Nikon-wizz-kids"

dan van deze.19diafragma bladen.
Heb hem hier staan ook een met 15bladen
http://forum.mflenses.com/viewtopic.php?t=33035" onclick="window.open(this.href);return false;
1

2

3

4