Rechts belichten

Wanneer u vragen heeft over foto's dan wel het fotograferen zelf, of wanneer u juist tips daarover heeft, dan kunt u deze hier kwijt.
Gebruikersavatar
MarcB
Clublid
Clublid
Berichten: 654
Lid geworden op: ma apr 01 2013 10:02 am
Locatie: Waalwijk
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja
Contacteer:

Rechts belichten

Bericht door MarcB » ma nov 10 2014 8:00 pm

In het blad Focus Magazine van oktober staat een interessant artikel over “Rechts belichten”. In het kort komt het er op neer dat je in RAW beter een te lichte foto kan maken in plaats van een foto aan de donkere kant, uiteraard zolang geen behoorlijke clipping ontstaat. Maar, in een grijs verleden is mij ooit precies het tegenovergestelde geleerd! Kortom, mijn aandacht was getrokken!

Aangezien ik een aantal vragen over dit artikel had en deze op het Nikon forum wilde plaatsen wat toch wel lastig is zonder het artikel erbij te zetten, heb ik de uitgever benaderd of ik het artikel mocht plaatsen. Zowel de uitgever als de auteur zijn hiermee akkoord.

Inmiddels heb ik zelf de antwoorden op mijn vragen gevonden. Het leek me echter wel de moeite waard om het stuk te plaatsen op het forum aangezien je een zeer goede indruk krijgt waarom “Rechts belichten” nu zinvol is :)


Download link: Focus Magazine 101/10 - Rechts belichten

Gebruikersavatar
Cyrus
Clublid
Clublid
Berichten: 3336
Lid geworden op: vr jan 23 2009 10:22 am
Locatie: NH
Ervaringsniveau: *****
Foto's bewerken toestaan: Nee
Contacteer:

Re: Rechts belichten

Bericht door Cyrus » ma nov 10 2014 8:13 pm

Interessant artikel! Dank ook voor de genomen actie om dit hier te mogen delen :)
Groeten,
Edwin

flickr - website

iJoost

Re: Rechts belichten

Bericht door iJoost » ma nov 10 2014 8:23 pm

MarcB schreef:In het kort komt het er op neer dat je in RAW beter een te lichte foto kan maken in plaats van een foto aan de donkere kant, uiteraard zolang geen behoorlijke clipping ontstaat. Maar, in een grijs verleden is mij ooit precies het tegenovergestelde geleerd!
Als dat een analoog verleden was, dan kan dat wel kloppen. Want dat is nu precies het verschil tussen analoog en digitaal wat je eigenlijk wel zou moeten begrijpen. ;-)

Het heet trouwens ook wel (met een fraaie FLA): ETTR expose to the right

Gebruikersavatar
Léon Obers
Forumlid
Forumlid
Berichten: 14887
Lid geworden op: vr okt 28 2005 3:26 pm
Locatie: Eindhoven
Ervaringsniveau: *****

Re: Rechts belichten

Bericht door Léon Obers » ma nov 10 2014 9:49 pm

@MarcB
Als je verder op het forum zoekt zijn er nogal wat draadjes die er over gaan. Er is hier al veel over geschreven over "exposure to the right".

Dat grijze verleden dat het toen minder of in het geheel niet werd gepropageerd is eenvoudig te verklaren omdat oudere digitale camera's (eerdere modellen) simpelweg veel minder reserves hadden in de hoge lichten dan tegenwoordig, en ook de RAW-software had daarin minder mogelijkheden om die hoge lichten nog netjes terug te halen.
Vriendelijke groet, Léon Obers

Gebruikersavatar
MarcB
Clublid
Clublid
Berichten: 654
Lid geworden op: ma apr 01 2013 10:02 am
Locatie: Waalwijk
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja
Contacteer:

Rechts belichten

Bericht door MarcB » ma nov 10 2014 10:03 pm

Ik heb uiteraard vooraf gezocht wat hierover geschreven was op het forum. Maar, niets gevonden wat compleet was. Misschien onder de Engelse term? Vandaar dat het me zinvol leek dit te delen.

Overigens is dat grijze verleden nog niet eens zo lang geleden, tijdens een workshop van Canon :-)

Vincent
Clublid
Clublid
Berichten: 4526
Lid geworden op: vr nov 21 2008 9:29 am
Locatie: Ellecom
Ervaringsniveau: *
Foto's bewerken toestaan: Ja
Contacteer:

Re: Rechts belichten

Bericht door Vincent » ma nov 10 2014 10:16 pm

Ik wist het al maar leuk on te lezen! Dank voor het delen.

Analoog is voor mijn tijd, maar mocht er nog een keer voor de leuk een analoog medium format hasselbladje of mamiya komen dan ben ik ook daarvoor gewaarschuwd :wink:
Fin.

Skippy
Moderator
Moderator
Berichten: 12337
Lid geworden op: vr mar 31 2006 11:15 pm
Locatie: Amersfoort
Ervaringsniveau: ****
Foto's bewerken toestaan: Nee
Contacteer:

Re: Rechts belichten

Bericht door Skippy » ma nov 10 2014 10:45 pm

MarcB schreef:In het kort komt het er op neer dat je in RAW beter een te lichte foto kan maken in plaats van een foto aan de donkere kant, uiteraard zolang geen behoorlijke clipping ontstaat.
Ik had het artikel in de Focus al gelezen en was bekend met de ETTR techniek. Ter aanvulling; met deze techniek, mits juist toegepast, kun je een hoger dynamisch bereik en minder ruis in de schaduwpartijen (op hogere iso's) bewerkstelligen. In deze link https://pekka-potka.squarespace.com/jou ... -e-p3.html ook nog info m.b.t. ETTR. Bedankt voor het delen van het artikel Marc!

Gebruikersavatar
DannySan
Clublid
Clublid
Berichten: 3942
Lid geworden op: za jun 02 2012 3:17 pm
Locatie: Groningen
Foto's bewerken toestaan: Nee

Re: Rechts belichten

Bericht door DannySan » ma nov 10 2014 10:47 pm

Bedankt voor het delen, ik gebruik ETTR al sinds ik deze D7100 gebruik; al heeft deze camera al een fantastisch dynamische bereik.
Nikon Z5 met een FTZ-adapter voor het glaswerk.

Gebruikersavatar
Léon Obers
Forumlid
Forumlid
Berichten: 14887
Lid geworden op: vr okt 28 2005 3:26 pm
Locatie: Eindhoven
Ervaringsniveau: *****

Re: Rechts belichten

Bericht door Léon Obers » ma nov 10 2014 11:15 pm

MarcB schreef: Overigens is dat grijze verleden nog niet eens zo lang geleden, tijdens een workshop van Canon :-)
Mijn digitale fotografie grijs verleden stamt vanaf 1993 dat ik er intensief mee in aanraking kwam, dus al 21 jaar. 8) :wink:
Ik heb nogal wat ontwikkelingen door de jaren heen gezien.
De eerste digitale achterwanden waar ik mee werkte (Leaf) kreeg je gekleurde "vlammen" en "gebakken eitjes" in beeld als je maar iets boven de clippingwaarde kwam. (Sensor "blooming"). Maar je had voldoende dynamisch bereik om ermee te spelen, juist "op links". (Die Leaf digitale achterwanden waren toen als 14-bits RGB).
Vriendelijke groet, Léon Obers

iJoost

Re: Rechts belichten

Bericht door iJoost » di nov 11 2014 8:23 am

Skippy schreef:Ter aanvulling; met deze techniek, mits juist toegepast, kun je een hoger dynamisch bereik en minder ruis in de schaduwpartijen (op hogere iso's) bewerkstelligen.
Ehm... dat laatste wel, maar het het eerste niet. Het dynamisch bereik (welk?) veranderd niet. Dynamisch bereik van onderwerp blijft gelijk. Dynamisch bereik van de sensor blijft gelijk. Dynamisch bereik van de NEF blijft gelijk. Dynamisch bereik van de JPEG blijft gelijk. Dynamisch bereik van je beeldscherm/printer blijft gelijk. Je maakt er beter gebruik van dat wel. Maar je krijgt nergens een groter dynamisch bereik.

Skippy
Moderator
Moderator
Berichten: 12337
Lid geworden op: vr mar 31 2006 11:15 pm
Locatie: Amersfoort
Ervaringsniveau: ****
Foto's bewerken toestaan: Nee
Contacteer:

Re: Rechts belichten

Bericht door Skippy » di nov 11 2014 8:32 am

iJoost schreef:Je maakt er beter gebruik van dat wel. Maar je krijgt nergens een groter dynamisch bereik.
Je hebt gelijk Joost. Ik had het in de snelheid even niet precies genoeg verwoord. Bedankt voor de correctie.

Gebruikersavatar
ben42
Moderator
Moderator
Berichten: 2698
Lid geworden op: zo mei 12 2013 10:42 pm
Locatie: Zuid Holland
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja

Re: Rechts belichten

Bericht door ben42 » di nov 11 2014 7:47 pm

iJoost schreef:Dynamisch bereik van de NEF blijft gelijk.
Het dynamisch bereik van de sensor veranderd niet, maar het dynamisch bereik van een raw opname kan wel degelijk veranderen. Als je niet naar rechts belicht en in de bovenste 'stop' van het histogram zitten geen pixels, dan is het dynamisch bereik van de raw opname 1 stop minder. Van het totaal van alle mogelijke waarden wordt ook maar de helft meer gebruikt.

Ben
(De bovenste stop niet gebruiken, betekend dat de 'electronen well', maximaal half vol kan worden. Met en halfvolle tank heb je minder bereik. :lol: )
XD7/X700/F70/D70/SB-700/D7000/D7700

Gebruikersavatar
ben42
Moderator
Moderator
Berichten: 2698
Lid geworden op: zo mei 12 2013 10:42 pm
Locatie: Zuid Holland
Ervaringsniveau: ***
Foto's bewerken toestaan: Ja

Re: Rechts belichten

Bericht door ben42 » di nov 11 2014 8:13 pm

ADL
Doet een beetje het 'tegengestelde', als ik op de D7000 de ADL op extra High zet, belicht deze altijd een stop minder. (Voor zover ik heb waargenomen zit hier geen variatie in).
Met de volgende voordelen :
1. Clipping treed pas een stop later op. Dit is natuurlijk alleen een voordeel als er geclipped wordt.
2. De sluitertijd is een stop sneller. (Dus minder kans op bewegen en minder kans op bewogen mensen in beeld.).

Vaak is het Dynamisch bereik voldoende om de onderkant van het bereik wat omhoog te schroeven in de camera of in nabewerking.

Waarom deze opmerking hier. Ik dacht dat ADL de belichting dynamisch aanpaste en het belichten naar rechts in de praktijk zou brengen. Maar volgens mij wordt er consequent een stop minder belicht, zelfs als je foto's maakt van scenes met een laag dynamisch bereik. Zelf ben ik ADL gaan gebruiken bij zeer groothoekige opnamen om het clippen te voorkomen en/of te verminderen en hiermee het dynamisch bereik te 'vergroten'.

Ben
XD7/X700/F70/D70/SB-700/D7000/D7700

Gebruikersavatar
Hans Braakhuis
Forumlid
Forumlid
Berichten: 6048
Lid geworden op: ma nov 29 2004 1:03 pm
Locatie: Gelderland
Foto's bewerken toestaan: Nee
Contacteer:

Re: Rechts belichten

Bericht door Hans Braakhuis » wo nov 12 2014 7:13 am

Omdat ik van stevige kleuren houd heb ik de dia's en de digitale opnamen altijd onderbelicht.
Het nadeel hiervan met de digitale camera is dat er ruis ontstaat als je met D-Lighting e.d. de onderbelichte delen weer opheldert. Aanvankelijk, zo tot de D300 kreeg je een verschrikkelijke ruis.

Sinds enkele jaren: belicht ik volgens de camera normaal en gebruik veel lichtmetercorrectie naar de min of de plus, In de bewerkingsfase ga ik de foto onderbelichten (niet het onderwerp) en desnoods nog bij wat accenten de schaduwen ophelderen.

Gebruikersavatar
Léon Obers
Forumlid
Forumlid
Berichten: 14887
Lid geworden op: vr okt 28 2005 3:26 pm
Locatie: Eindhoven
Ervaringsniveau: *****

Re: Rechts belichten

Bericht door Léon Obers » wo nov 12 2014 4:22 pm

ben42 schreef:ADL
Doet een beetje het 'tegengestelde', als ik op de D7000 de ADL op extra High zet, belicht deze altijd een stop minder. (Voor zover ik heb waargenomen zit hier geen variatie in).
Er is genoeg info op fora te vinden dat die onderbelichting afhankelijk is van een aantal factoren, in ieder geval geen vaste waarde als onderbelichting. Zelfs verschillend per cameramodel. Zie ook info in eerder draadje:
http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 23&t=43850" onclick="window.open(this.href);return false;
ben42 schreef: Zelf ben ik ADL gaan gebruiken bij zeer groothoekige opnamen om het clippen te voorkomen en/of te verminderen en hiermee het dynamisch bereik te 'vergroten'.
De methode is beslist minder efficiënt dan belichten "op rechts". Door iets onder te belichten wordt feitelijk de reserve die er nog in hoge lichten zit van een RAW-bestand, dat deel niet meer benut. Of anders gezien, juist in de donkere delen waar je elk bitje wilt gebruiken, maak je het nog donkerder, en door de extra opheldering van die delen in de software met die ADL methode, krijg je daar alleen maar meer ruis. Dus praktisch gooi je zelfs een deel van het dynamische bereik weg.

Precies datgene wat jezelf eerder opmerkte een reactie terug boven de voorgaande:
Vriendelijke groet, Léon Obers

Plaats reactie

Terug naar “Vragen en tips over foto's en fotograferen”