Witte amaryllis

[VincentCleij]

Witte amaryllis.
Stack van 284 foto's; Zerene Stacker; Cognisys StackShot; Nikon D7100; AF-S Micro Nikkor 85 mm 1:3.5 G ED; ISO 100
groeten,
Vincent

[RVK]

Zo maar een vraag, welk diafragma en wat is je afbeeldingsmaatstaf ?

Ik schat niet groter dan 1:1 te zien aan de bloem of nog kleiner ?

RVK

[CaptainHook]

Diafragma speelt toch eigenlijk geen rol meer, bij een stack van honderden individuele opnames...?
"Stack van 284 foto's"

[VincentCleij]

Hallo RVK/CaptainHook,

Welk diafragma ik bij deze foto heb gebruikt weet ik helaas niet meer precies maar ik werk meestal met F8 of iets in de buurt of met een lagere waarde (tot F3.5) als ik de achtergrond extra onscherp wil hebben.
Dat het niets uitmaakt welk diagfragma je gebruikt is niet zo. Ik ben bezig met een systematische vergelijking om daar meer zicht op te krijgen en heb o.a. al geconstateerd dat een zeer klein diafragma van b.v. F16 een vervelend bijverschijnsel met zich meebrengt dat je in deze foto al een beetje kunt zien, het is de iets donkerder streep aan de rechterkant iets onder het midden van de foto die kwa richting loopt van rechts-onder naar links-boven. Dat is volgens mij een gevolg van het "alignen" (= richten) in combinatie met de verdere verwerking van de reeks foto's waarbij een vuiltje of zoiets als het ware wordt meegotrokken naar het centrum van de foto bij het schalen van de achtereenvolgende foto's. Dit schalen is een belangrijk onderdeel van de hele operatie van het focus stacken omdat de foto's niet allemaal even groot zijn maar het onderwerp steeds groter in beeld komt naarmate de camera er naartoe wordt bewogen door de stackshot.
Ik heb hieronder een voorbeeld gegeven waarop dit verschijnsel tamelijk sterk te zien is. Het treedt overigens alleen op in delen van de foto die onscherp zijn. Als je een onderwerp zodanig in beeld brengt dat alle delen scherp worden heb je er volgens mij geen last van.

p.s.: Wat is precies de afbeeldingsmaatstaf?, De vergroting neem ik aan, deze macrolens is 1:1 maar dat is neem ik aan niet het antwoord wat je wilt hebben.

groeten,
Vincent

[VincentCleij]

Hallo RVK,

Van internet haal ik de volgende definitie van afbeeldingsmaatstaf: "De verhouding tussen de grootte van de sensor en het beeld van je onderwerp". Tja, dan moet ik gaan schatten en rekenen:
1) De beeldsensor van een Nikon D7100 is ongeveer 23,5 x 15,6 mm
2) Het onderwerp dat ik gefotografeerd heb is ongeveer 9 cm breed.

Dus dan is de afbeeldingsmaatstaf 23,5 / 90 is ongeveer 0,26. Dat moet het antwoord zijn!

groeten,
Vincent

[RVK]

Allereerst, als je een 85 mm lens gebruikt met F=8 en een afbeelding maatstaf van 1:4 dan is je scherpte diepte ruwweg 6 mm.
Je onderwerp heeft een geschatte diepte van 30 mm dus waarom 300 opnamen met een heel kleine verstelling per opname ?

Je kunt deze opname veel beter maken met bv een stapgrootte van 4 mm en dus een overlap van ca 2 mm zodat 8-10 opnamen genoeg zijn. Nodeloos meer opnamen maken heeft geen zin je krijgt zelfs meer kans op stack fouten en meer ruis, los van de lange rekentijd die nodig is.

De dubbele streepjes is ook wel verklaarbaar, dat ligt aan de software. Als je je diafragma steeds kleiner maakt, wordt je scherpte diepte steeds groter dus steeds meer opnamen waarop een streepje scherp is.

Door het verplaatsen van het scherpstel punt vindt er een vergroting per opname plaats. Zijn er nu veel opnamen met het zelfde scherpe streepje dan is het verschil in vergroting ook steeds groter.
Er zal dan een moment zijn dat de software denkt dat het 2 verschillende scherpe streepjes zijn en dus 2 streepjes afbeelden.

Vooral bij deze enorme hoeveelheid opnamen kan de software de tel kwijtraken en ghostbeelden geven (Combine ZP geeft soms zelfs een gespiegeld beeld extra, vooral bij raster vormige onderwerpen)

Deze manier van werken, het verplaatsen van je camera, is toch al moeilijker voor de software want behalve de vergroting verandert ook het perspectief.

Probeer het eens met 8-10 opnamen, of bereken eerst je scherpte diepte en bepaal daaruit je stap grootte, en kijk wat voor resultaat je dan krijgt.

Hou verder in de gaten dat als je naar 1:1 of nog groter gaat je rekening moet gaan houden met het effectieve diafragma.

De NCN geeft ( zo nu en dan) een workshop focus stacking compleet met werkboek.

Als je belangstelling hebt kun je dat downloaden op:

http://robvankralingen.fotoport.nl/publ ... Gm7rmdwkYs" onclick="window.open(this.href);return false;

Succs

RVK

[VincentCleij]

Hallo RVK,

Bedankt voor de alle tips. Ik ben al enige tijd bezig om experimenteel te bepalen wat de beste instellingen zijn voor een bepaalde situatie. Ik ben het er niet mee eens dat je simpelweg op basis van de zogenaamde "scherptediepte" kunt berekenen hoeveel opnamen voldoende zijn. Die scherptediepte is een volledig arbitraire maat, er is eigenlijk helemaal niet zoiets als scherptediepte, er is in feite maar één afstand waarop het onderwerp scherp is en alles daarvoor en erachter is per definitie niet scherp. In de praktijk kun je natuurlijk wel spreken van een bepaalde ruimte waarbinnen het onderwerp voldoende scherp is, d.w.z. waarvan we stellen dat het voldoende scherp is. Dat is ook mogelijk omdat een echt objectief nu eenmaal niet werk als een theoretisch perfect ding en je ook last hebt van allerlei andere zaken die de resolutie en de scherpte beperken.
Zo las ik op diverse plaatsen dat er wordt aangeraden om met F22 of zelf kleiner te werken bij focus-stacking maar dat zal ik niet doen vanwege de diffractie die je dan krijgt. Ik houd een kleinste diafragma aan van F16 en experimenteel heb ik bepaald dat de scherpte niet beter wordt bij een kleiner diafragma en bij hele kleine openingen zelf slechter wordt vanwege die diffractie. Mijn camera (D7100) kan tot F32 maar dat is eigenlijk een onzinnig kleine waarde waar je in de praktijk weinig aan hebt.
Als ik de resultaten van mijn tests klaar heb zal ik die doorgeven, als er tenminste iets zinvols uitkomt natuurlijk.

groeten en nogmaals bedankt voor de tips,
Vincent

[VincentCleij]

Hallo RVK,

Ik heb het artikel gelezen over "SCHERPTE EN SCHERPTE DIEPTE" dat op je website staat, erg interessant. Alleen begrijp ik niet hoe je op een scherptediepte dan 6 mm komt. Ik wil graag de maximale scherpte behalen zodat ik delen van de foto zoveel mogelijk kan uitvergroten en maximaal gebruik kan maken van de resolutie van mijn camera. De Nikon 7100 heeft 24 Mp en dat zijn er 6000 in de breedte. Bij een sensor-breedte van 23,5 mm kom ik dan uit op een pixel-breedte van 3,92 micron. Als ik daadwerkelijk die resolutie optimaal wil benutten dan moet dat Airy schijfje toch niet veel groter worden dan een pixel (of maak ik nu een grote denkfout). Als ik daar van uitga kom ik op een scherptediepte van slechts 0,2 mm uit. De amaryllis is wel 10 cm diep en dan zou ik dus 500 opnames moeten maken, hoewel dat wellicht een beetje al te veel van het goede is.

Ik heb enkele maanden geleden in Focus focus-stacking foto's van insecten zien staan waarbij men zo'n 150 opnamen gebruikte. De situatie daarbij is natuurlijk niet hetzelfde als bij deze foto van die amaryllis maar het geeft wel aan dat een behoorlijk aantal opnames nodig kan zijn.

Ik ben nog bezig met praktijktesten en ik heb een foto gemaakt van een veer (van een vogel) die erg veel detail heeft over het hele oppervlak en daar kan ik mooi mee experimenteren.

groeten,
Vincent

[RVK]

Je geeft aan dat je de opname maakt met 85 mm bij F=8 en met een afbeelding maatstaf van 1:4.
Het DOF programma geeft dan 6,2 mm scherptediepte uitgaande van een cirkel of confusion van 0,01993 mm.

Deze laatste waarde is gebaseerd op een lineaire vergroting van ca. 7-8 x en een kijk afstand van 250 mm. Het oog is dan niet in staat om deze onscherpte te zien.
Wil je meer vergroten dan kan je deze waarde aanpassen bv 0.009 mm. Je DOF wordt dan 2,8 mm zodat je kan stacken met stappen van bv. 2 mm. voor een lineaire vergroting van ca. 15 x

Waarschijnlijk wordt de kijk afstand voor grotere afdrukken ook weer groter dus dat heeft ook weer invloed.
Je zit dan ook al aardig in de richting van het Airy schijfje wat trouwens een theoretische waarde is die met gewone lenzen en gekleurd licht niet haalbaar is.

Een scherpte diepte van 0.2 mm is alleen bereikbaar als je met deze lens naar een andere afbeelding maatstaf gaat bv bij 1:1 en F=3.5 maar dan nog is de DOF 0,28 mm en hier begint ook het effectieve diafragma mee te spellen.

Als je maximale scherpte wil hebben dan zou ik zo wie zo niet uitvergroten daar lineair vergroten sterke invloed heeft op de scherpte, het oog gaat op een bepaald moment de onscherpte zien.
Je kan dan of dichterbij fotograferen of met een grotere sensor werken zodat je minder vergroot om toch een bepaald detail te krijgen.

Zelf maak ik posters van close ups van bloemen tot 1 x 1.5 m. die op korte afstand bekeken scherp zijn, en wel door een `virtuele` sensor grootte van ca. 120 x 60 mm. zodat de lineaire vergroting klein blijft.

Stacken met F 22 lijkt me niet slim, vooral niet bij macro, in verband met diffractie.

De foto van het insect kan dit aantal stappen nodig hebben omdat waarschijnlijk de vergroting maatstaf anders is bv 2:1 de scherpte diepte neemt dan snel af en dus zijn dan veel stappen nodig.

Over het algemeen zal extra veel stappen weinig tot geen winst opleveren vooral omdat ook de kans op stack fouten toeneemt.

Maar blijf experimenteren zo bouw je ervaring op.

RVK

[VincentCleij]

Hallo RVK,

Wat is een `virtuele` sensor? Ik kan er weinig over vinden op Internet, althans niet m.b.t. fotografie. Heb je een link naar meer informatie over dit onderwerp?

alvast bedankt,
Vincent

[RVK]

Zoeken naar een “virtuele” sensor zal inderdaad niet veel opleveren, je moet hem zelf samenstellen.

Voorbeeld je maakt een opname in landscape stand van 24 mpixel met een sensor van 36 x 24 mm.

Nu in plaats hiervan 3 opnamen (van het zelfde onderwerp) in portret stand met een overlap, die je aan elkaar stitched met als resultaat een “virtuele” sensor van ca. 64 x 36 mm met 64 mpixels.

Voordeel van deze “grotere” sensor bij vergroten is dat bij de 36 x 24 mm voor het zelfde eindproduct ca 2x zo veel moet worden vergroot waarbij je dus de lens fouten en dergelijke ook ca 2x zo veel vergroot zodat ze dus (eerder) zichtbaar worden.

Dit kan je natuurlijk zoveel uitbreiden als je zelf wilt, voor mijn deur posters maak ik sensoren van 150 x 100 mm, dus voor een foto van 1,5 x 1 m slechts 10 x lineair vergroten. Met een 36 x 24 mm sensor zou je dan ca 42 x moeten vergroten met als resultaat veel minder scherp.

Deze techniek samen met bv HDR en focus stacking geeft je controle over beeldhoek, dynamiek, scherpte diepte (zowel groter als kleiner), “virtuele” sensor grootte en perspectief.

Gewoon experimenteren en ervaring opdoen

RVK