handmatig scherpstellen op DSLR matglas

[henkk]

In een ander draadje (over een D7000) ontstond een discussie over handmatig scherpstellen op DSLR-matglazen. Ik ben van mening dat dat prima gaat ook zonder scherpstelhulpmiddelen, waarvoor je een ander matglas zou moeten installeren met bijv. een scherpstelwig.
Vanmorgen maar eens wat getest met de D700 (standaard matglas) en AF-S 50/1.4 G.
Met de hand scherpstellen blijkt net zo goed te gaan op het matglas als met liveview. Je moet in beide gevallen wat heen en weer draaien tot je het beste scherpte punt gevonden hebt. Met liveview is het wel gemakkelijker beoordelen, m.n. omdat je het beeld ook nog eens kunt uitvergroten (op de zoeker zou je ook een loupe kunnen zetten, meen ik).
De AF komt ook in de buurt maar lijkt toch marginaal de mindere. Ik heb deze lens overigens niet uitvoerig getest op front- of backfocus en ook geen daarvoor correctie ingesteld. En misschien had ik 'm op AF-S moeten zetten en een aantal keren laten settelen. Het ging mij er nu om te testen of je goed met de hand op het oog kunt scherpstellen via de zoeker en dat blijkt beslist waar.

Dit alles waargenomen bij f/1.4. Bij f/5.6 is er geen enkel verschil in scherpte meer te zien tussen de opnamen. Normaal gesproken zou ik er nog een slag verscherping overheen doen, het blijft nu ook bij f/5.6 tamelijk zacht. Het zijn allemaal 100% crops.
Met minder lichtsterke lenzen zal het handmatig scherpstellen lastiger zijn. Maar dat is geen nieuws.


foto 1 f/1.4, handmatig scherpgesteld op het zaadje net onder het midden


foto 2 f/1.4, AF-C


foto 3 f/1.4, handmatig scherpgesteld met liveview en vergroot scherm


foto 4 f/5.6, handmatig scherpgesteld


Groet, Henk

[yzf1kr]

Een d700 met een d7000 vergelijken is in dit geval appels met peren vergelijken.

Het beeld door de zoeker is bij een d7000 een stuk kleiner. Dus de scherpte is ook en stuk moeilijker te beoordelen.

[henkk]

Dat vraag ik me af. Het beeld dat je bekijkt is bij een D700 1,5 maal zo groot als bij een D7000 maar het zoekerbeeld van een D7000 is niet zo veel kleiner.
Volgens de manuals is de vergroting van het zoekerbeeld van een D700 0,72 x en van een D7000 0,94 x. Het detail waar je op scherpstelt is op het matglas zo groot als het is (maakt niet uit voor DX of FX bij dezelfde brandpuntsafstand). Dus ik denk dat je met een D7000 en een 50 mm lens beter handmatig kunt scherpstellen dan met een D700.

Het wordt anders als je een ander brandpuntafstand kiest omdat je eenzelfde beeld wil. Dan ga je met de D7000 naar bijv. een 35 mm. Het object waarop je scherpstelt komt dan iets kleiner in beeld (35/50 maal 0,94 = 0,66). Wel iets kleiner dan de 0,72 van de D700 maar of je dat echt gaat merken?

So wie so wordt het bij kleinere brandpuntsafstanden steeds lastiger om handmatig scherp te stellen. Maar ook minder kritisch.

Het gaat het niet zozeer om de verschillen tussen FX of DX resp. D700/7000 maar of je op de matglazen van DSLR's kunt scherpstellen. Ik zal het bij gelegenheid ook eens bij mijn D50 proberen.

Groet, Henk

[Jur]

Dat vraag ik me af. Het beeld dat je bekijkt is bij een D700 1,5 maal zo groot als bij een D7000 maar het zoekerbeeld van een D7000 is niet zo veel kleiner.
Volgens de manuals is de vergroting van het zoekerbeeld van een D700 0,72 x en van een D7000 0,94 x. Het detail waar je op scherpstelt is op het matglas zo groot als het is (maakt niet uit voor DX of FX bij dezelfde brandpuntsafstand). Dus ik denk dat je met een D7000 en een 50 mm lens beter handmatig kunt scherpstellen dan met een D700.

Het zoekerbeeld van een D700 is echt wel een stukje groter dan dat van een D7000 of D300. Bovendien is de scherptediepte van het zoekerbeeld van de D700 kleiner, waardoor nauwkeuriger kan worden scherpgesteld.

N.B. Ben zelf in het bezit van een D700 en D300.

[henkk]

Bovendien is de scherptediepte van het zoekerbeeld van de D700 kleiner, waardoor nauwkeuriger kan worden scherpgesteld.

N.B. Ben zelf in het bezit van een D700 en D300.

Het kan dus wel? Want daar gaat het hier om. Of kun je helemaal niet handmatig scherp stellen met een D300(S) met het standaard matglas?

[george013]

Als je een onderwerp met details dichtbij hebt en je de tijd hebt, het blijft zoeken, zal het best wel gaan. Het matglas is er niet voor ontworpen.
Ik maak thuis de bierflesjes open met de knoflookknijper, daarom is de knoflookknijper nog geen flesopener.

George

[Jaap_van_Ekris]

Als je een onderwerp met details dichtbij hebt en je de tijd hebt, het blijft zoeken, zal het best wel gaan. Het matglas is er niet voor ontworpen.
Ik maak thuis de bierflesjes open met de knoflookknijper, daarom is de knoflookknijper nog geen flesopener.

George

Weet ik niet, ik kan met mijn D700 anders aardig goed op het zicht scherpstellen. De keren dat ik het moest doen (AF raakte in de war bij lastige compositie, en wat backfocus door mijn teleconverter), dan had ik een hitratio van 100%. En aan het eind van de rit gaat het daarom...

Jaap

[Marten]

...dan had ik een hitratio van 100%. En aan het eind van de rit gaat het daarom...
Jaap

Leuk woord, interessante indicator.
100% is erg veel, dat haal ik niet met AF.

[henkk]

Het matglas is er niet voor ontworpen.
Ik maak thuis de bierflesjes open met de knoflookknijper, daarom is de knoflookknijper nog geen flesopener.

George

Het matglas is gewoon een fysiek vlak waarop het beeld van de lens wordt geprojecteerd. Als het er niet was, zou er alleen een luchtbeeld bestaan en dat is lastig bekijken.
Zo doende is het matglas echt wel geschikt om naar de scherpte van het te maken beeld te kijken. Ik weet niet waar het anders voor is ontworpen dan om het te maken beeld te bekijken.

[Léon Obers]

Matglazen in hedendaagse spiegelreflexen zijn inderdaad minder geschikt om er goed manueel op scherp te stellen. Ze zijn daar inderdaad niet goed voor ontworpen. Men heeft het scherpstellen ondergeschikt gemaakt aan de helderheid van het matglas.
Je haalt een luchtbeeld aan. Dat is nu precies het manco van hedendaags gebruikte matglazen. Hedendaagse matglazen zijn zodanig transparant dat de perceptie van het matte beeld wordt vertroebeld door een miniem aandeel aan "luchtbeeld". De scherpstelling is daarom minder "hard".
Zie ook reactie in laatste alinea in het andere draadje waar het om scherpstellen en matglazen gaat: http://www.nikon-club-nederland.nl/foru ... 63#p490463" onclick="window.open(this.href);return false;

[henkk]

Ik heb het gewoon geprobeerd en de resultaten gepubliceerd.
Ik kan de AF wel aan, zo te zien inclusief de LiveView, met een DSLR matglas en een 50/1.4. Met minder lichtsterkte, kleinere brandpuntsafstand en wellicht ook op DX is het lastiger.

Misschien zou het nog veel beter kunnen met het soort matglazen dat werd geleverd voor analoge camera's. Maar dan liever niet met prisma's of wiggen maar gewoon mat en raster.
En hebben we die ultime scherpte echt nodig? Op f/5.6 zag ik geen enkel verschil meer tussen de scherpstelmethoden.

[Léon Obers]

Dat je die foto's hebt gepubliceerd en je ervaringen daarin deelt is natuurlijk prima. Dat wordt door lezers (inclusief mijzelf) beslist geapprecieerd.
Bedenk dat vele geen vergelijkingsmateriaal meer hebben met vroeger, gewoonweg omdat men de camera's niet meer heeft, maar meer ook als men jonger is, dat men nooit anders heeft gekend. Met matglazen van vroeger ging het scherpstellen beslist iets makkelijker, zelfs alleen op het matte deel bekeken. Dan had je alsof het beeld "erin sprong". Je draaide op en neer en had ineens dat "gestoken" beeld. Maar aan de andere kant had het beeld wat je zag ook een mate van gekorreldheid door de grove etsing van het matglas als zijnde de matte structuur.

Het is een wisselwerking van fijnheid in matte structuur, en het niet zodanig glad maken dat de werking van beeldbeoordeling daarmee achteruit gaat. Tegenwoordig wordt nimmer die helderheid en matte structuur besproken bij cameratesten omdat het geen prioriteit heeft in beeldbeoordeling, en matglazen bijna zonder uitzondering bijzonder helder zijn zonder enige waarneembare matte structuur. Vroeger bij cameratesten wel. Daar kwam bijna altijd de kwaliteit van het matglas wel ter sprake hoe het beeld kon worden beoordeeld op helderheid enerzijds, of je manueel goed de scherpte kon beoordelen anderzijds.

Wat jij een "raster" noemt is een andere benaming voor microprisma's.
Persoonlijk vind ik een instelwig ook minder relevant. Het liefste heb ik ook enkel een raster, met daaromheen een matte cirkel. Dat je bij f 5.6 geen verschil meer ziet, tja als er daar nog steeds een verschil tussen AF en manueel zou opvallen, zouden de gebruikte scherpstelmethoden wel heel erg grof en onnauwkeurig zijn.

[henkk]

Léon, bedankt voor je reactie. Met 'raster' bedoel ik de horizontale en verticale lijnen in het zoekerbeeld. Instelling d2 in het D700 menu: "rasterweergave in zoeker".
Microprisma's heb ik vroeger ook wel gehad maar zitten niet op het standaard D700 matglas (en kun je ook niet via het menu aanzetten ).
Groet, Henk