Rechts belichten

[ben42]

Draadje bekeken en ook (in het verleden) als veel op het internet gezocht.
Nooit een algoritme of een beschrijving gevonden waarin wordt beschreven hoe de ADL belichting wordt gedaan.

Ik heb een aantal situaties uitgeprobeerd op de D7000.
Zoals hoog dynamisch bereik situaties, laag dynamisch bereik situaties, veel licht, weinig licht.
Matrix meting met een 8 mm (Geen Nikon lens).
Telkens zowel Extra High in ADL en deze functie OFF.
Ik heb geen andere situaties waargenomen dan precies een stop onderbelicht in ADL extra high ten opzichte van de OFF stand.

Omdat het onmogelijk is alle combinaties van instellingen op een D7000 te proberen heb ik me beperkt in het experimenteren. (Alleen Extra High, alleen de 8 mm).
Als er andere situaties zijn waarbij er niet precies een stop wordt onderbelicht verneem ik dat graag.


Wat het ADL gebruik betreft.
Rondreis Spanje in Augustus, binnen veel in kerken, buiten veel in oude steden.
Voor een groothoek bijna altijd met een hoge dynamiek binnen het beeld.
(Binnen donkere kerken met gebrandschilderde ramen).
(Buiten donkere gebouwen in de schaduw tegelijkertijd met open lucht en of lichte gebouwen in de zon).
Naar rechts belichten (op de hoge lichten) kost dan relatief veel tijd en levert vaak te donkere beelden.
Met ADL (extra high), via usermode 2, kon ik snel en efficient werken en leverde over het algemeen goede resultaten.
Voor mij was dit een efficiënte methode van werken. (Binnen de beschikbare tijd.)

Ben

[Léon Obers]

Als er andere situaties zijn waarbij er niet precies een stop wordt onderbelicht verneem ik dat graag.

Eigenlijk een open deur. Jij gebruikt alleen de maximum waarde of uit. Probeer ADL ook eens met de volgende settings, Laag, Normaal en Automatisch (en met verschillende lenzen). Met name in de stand automatisch is het afwachten wat de camera zal kiezen op basis van de omstandigheden.

Naar rechts belichten (op de hoge lichten) kost dan relatief veel tijd en levert vaak te donkere beelden.

Dat is het resultaat als processing "in de camera" voor een "JPG-weergave" als je uitgaat van de voorgeprogrammeerde "in camera" settings "zonder ADL" en met wellicht een "Standaard" instelling voor de "Picture Control" waarde die je hebt ingesteld, en eveneens een vaste waarde voor Contrast. Er zijn nog zoveel andere waardes in te stellen in de camera, waarbij ik vermoed, dat je daar eigenlijk nauwelijks iets mee doet. En dat is dan alleen nog maar als "voorgekookte instelling" in de camera. Het aardige is wel, dat het je direct bij opname een redelijk beeld oplevert wat je kunt beoordelen, en wat aansluit tevens als je expliciet gebruik maakt van bijv. Nikon Capture NX2 met diezelfde instellingen.

Maar er is meer, kijk verder dan alleen die voorgekookte waarden in de camera. RAW-converters kunnen zo veel meer uit je beeld halen dan wat de camera je als standaard-instelling voorschotelt. De reserves die er in een RAW-bestand zitten, wil je die ten volle benutten, om een zo groot mogelijk dynamisch bereik vast te leggen, is het echt een kwestie van "naar rechts" belichten.

Het gaat om de grens te vinden als "bovenwaarde" boven die clippingwaarde, met wat je erna in software nog kunt terughalen, tegenover de allerdonkerste waarde waar je nog redelijk iets mee kunt doen. Dat tezamen is je volledige bereik.
Nikon Capture NX2 is in ieder geval niet in staat dat bereik zo efficiënt en goed mogelijk te reconstrueren. Een paar andere RAW-converters hebben daar betere algoritmen voor. Iedere RAW-converter heeft echter wel zijn typische wijze van beeldopbouw, kleurafstemming, met voor- en nadelen, waardoor niet elke RAW-converter voor bepaalde soort fotografie optimale resultaten levert als je toevallig niet gebruik hoeft te maken voor het grootste dynamische bereik.

[Hans Braakhuis]

Hier een verhaal over "links"belichten:

http://nikonrumors.com/2014/11/22/creat ... more-83936" onclick="window.open(this.href);return false;

[Léon Obers]

Aardig verhaal, maar het volledige potentieel van een camera in het dynamische bereik wordt op die wijze dus NIET optimaal gebruikt.

Het is vrij simpel uit te leggen.
Hieronder schematisch voorgesteld het dynamisch bereik wat een camera opneemt bij belichten op "rechts"

---------------------=================================xxxxxxxxxxx

Het gedeelte met ---------------------- is erg donker maar is alsnog in de software op te peppen naar een aanvaardbaar niveau.
Het gedeelte met =========== is redelijk donker, maar heeft goede detaillering
Het gedeelte met ====================== zijn alle overige meer heldere waarden, maar zonder problemen
Het gedeelte met xxxxxxxxxxx clipt maar is alsnog in de software terug te halen.

Nog eens de situatie van boven:
---------------------=================================xxxxxxxxxxx

Nieuwe situatie bij "belichten op links":
---------------------=================================

Wat eerst nog als redelijk donker gold, maar een goede detaillering had (de groende dubbele streepjes) ===========
wordt met die belichting verschoven naar de erg donkere regionen ----------------------
En een deel wat eerst in de donkere partijen nog wel werd meegenomen "verdwijnt", dat is te donker geworden om er nog iets mee te doen!!

Een deel van de blauwe streepjes =========== in de eerste situatie, wordt verschoven naar het meer donkere groene gedeelte ===========

Het clippende deel uit de eerste situatie xxxxxxxxxxx wordt verschoven naar een deel van het blauw ===========
En er is nu helemaal geen clipping meer !!!

Wat nu als erg donker en redelijk donker geldt (donkerder als bij belichting "op rechts") wordt in de software opgehelderd.
Dat is dan de situatie wat bij Nikon Rumours als de juiste werkwijze wordt gezien.

Feit blijft dat een deel van het dynansich bereik van de camera niet meer wordt gebruikt.

Belichting op rechts:
---------------------=================================xxxxxxxxxxx

Versus belichting op links:
---------------------=================================


Omdat bij belichten op links je relatief meer moet ophelderen omdat alle donkere partijen meer donker zijn geworden, vertaalt zich dat terug in meer ruis in die donkere partijen. Omdat je alles krapper hebt belicht ben je de allerdonkerste waarden ook kwijt geraakt om er praktisch nog iets mee te kunnen doen. De reserve die een camera heeft in de hoge lichten xxxxxxxxxxx, is het deel "boven de clippingwaarde", daar wordt helemaal niets mee gedaan. Dat bereik ben je dus kwijt (of althans dat gebruik je niet).

LET OP:
Voor de goede orde. Dit zijn enkel de mogelijkheden met RAW-bestanden, en verwerking ervan in een goede RAW-converter.
Ten overvloede. Die situatie geldt dus niet als je in JPG schiet
Alles wat clipt (op of boven de clippingwaarde van 255, 255, 255) ben je bij JPG kwijt en kun je ook niet terughalen.

[RVK]

Luminus landscape heeft een aantal artikelen geschreven over dit onderwerp oa.

http://www.luminous-landscape.com/essay ... sure.shtml" onclick="window.open(this.href);return false;

Op deze site staat nog veel meer

RVK

[Léon Obers]

Dat artikel sluit precies aan, met wat ik al continue schrijf.
Ook daar wordt gebruik gemaakt van de reserves in het dynamisch bereik "boven de clippingwaarde" om het maximale eruit te halen. Alleen gaat men daar nog een stukje verder door onderwerpen die op zichzelf weinig contrast hebben en relatief erg donker zijn, heel erg licht te gaan belichten. Zover ga ikzelf niet. Als het normaal makkelijk is op te nemen binnen het "normale" dynamische bereik van een camera, ga ik dat niet nog eens erg helder belichten.

Alleen bij erg moeilijke lichtsituaties komt het erg aan op de juiste belichting en gebruik van de reserves "boven de clippingwaarde" om het volledige bereik zo goed mogelijk te verdelen.
Voorbeelden van door Marten beschikbaar gestelde bestanden < HIER >
En andere voorbeelden < HIER > en lees wat verder de opvolgende reacties.

[Vincent]

Als het normaal makkelijk is op te nemen binnen het "normale" dynamische bereik van een camera, ga ik dat niet nog eens erg helder belichten.

Want de vraag is natuurlijk ook of het altijd echt nog zinvol is om het absolute maximale dynamische bereik in een afbeelding te hebben. Je best doen om een goed belichte plaat met een 'goed' histogram te schieten, eventueel ETTR, is allemaal leuk, en wat mij betreft een basiskunde voor elke fotograaf zodat je ook in moeilijke(re) situaties goede platen kunt maken. Maar uiteindelijk wil je vaak ook gewoon een goede plaat hebben die ook goed af te drukken is, en niet meer. Dan hoef je er dus niet koste wat kost het maximale uit te halen.

Dat betekent dat het helemaal niet altijd erg is om iets onderbelicht te zitten, of niet het maximale uit je sensor te halen. Wat Hans dus als links belichten typeert noem ik eerder gewoon goed rechts belichten. Als je iets moet onderbelichten om de hooglichten niet verder te laten clippen dan je nog kunt redden dan heb je inderdaad iets minder informatie in de schaduw partijen en je introduceert ook weer ruis als je dat gaat oplichten. Maar dat is een methode die ik ook al jaren toepas en zoveel problemen met mijn schaduw partijen heb ik nu ook weer niet. Ik heb liever een goede blauwe lucht dan maximale details in mijn schaduwen...

Tenslotte is van elke 'click' een wetenschap maken is voor sommigen de lol van het fotograferen, maar er zijn ook genoeg fotografen die gewoon lekkere plaatjes willen schieten zonder al dat moeilijke gedoe

[Léon Obers]

Wat Hans dus als links belichten typeert noem ik eerder gewoon goed rechts belichten.

Met de URL naar het artikel bij Nikon Rumours waar Hans aan refereert ligt IMO het accent toch echt wel "verkeerd" in die belichting op links.
Het ene voorbeeld misschien niet zo duidelijk als het andere. Maar als je als fotograaf dit schiet:




om vervolgens in de software er dit van te maken:



.....is dat voor mij toch echt een verkeerde basis om het beste beeld eruit te halen.
Het is meer het "redden" op een foute belichting. Tja, als je niets beters hebt is dat nog de enige optie. Maar het is zeer beslist niet de juiste insteek om het belichten "op links" als de beste werkwijze te propageren. Bij dit onderwerp (en eveneens een aantal andere voorbeelden in het artikel) moet je echt de mogelijkheden inzetten om een zo groot mogelijk dynamisch bereik te kunnen benutten en vastleggen. Dat is echt wat ruimer belichten dan wat men daar laat zien.

[Vincent]

.....is dat voor mij toch echt een verkeerde basis om het beste beeld eruit te halen.
Het is meer het "redden" op een foute belichting. Tja, als je niets beters hebt is dat nog de enige optie.

De aangehaalde voorbeelden zijn ook wel erg extreem wat mij betreft... Toch zit ik vaak liever iets onderbelicht dan te ver overbelicht en niet meer te redden...

Want menig fotograaf zal bij een dergelijke situatie gelijk 'HDR' roepen (en dat lijkt me geen optie en mij persoonlijk ook geen goede techniek) òf de luchten volledig (en onherstelbaar) uitbijten... In het voorbeeld is flitsen ook geen optie omdat de zijkanten dan nog onderbelicht zijn.

Er zijn genoeg situaties waarbij de geboden methode wel de gewenste platen oplevert. En soms is de vraag ook of een volgens jou 'slechte' methode niet toch gewoon een goede foto kan opleveren uiteindelijk gaat het (bij de meesten) om het eindresultaat en niet om de techniek (maar bij sommigen is dat andersom)

[Léon Obers]

Uiteraard gaat het om het eindresultaat. Er zijn vele wegen naar Rome. Zolang je meer dan genoeg marge hebt maakt het ook niet zoveel uit. Kom je aan de grenzen zoals hierboven dat bruidspaar in het bos, ga je IMO aan het doel voorbij wat belangrijk is als juiste belichting en weergave van die foto. Het lijkt me toch dat het bruidspaar zelf het meest belangrijke is in die foto, en niet de doorsteek in de lucht erachter of die nog net wel of geen tekening heeft.

De opgehelderde foto heeft juist door zijn extreme opheldering iets van een "HDR" achtige weergave gekregen. (Daar wordt zelfs in het artikel bij Nikon Rumors nog op gewezen). En dat allemaal omwille van nog net tekening in de lucht erachter.

Je kunt tegenwoordig best wel ver gaan in het weer terughalen van clippende delen. Het is natuurlijk wel de kunst om je camera zo goed te leren kennen, dat je precies weet waar die grenzen liggen. Er is helaas geen tooltje wat bij opname aangeeft dat de clipping nog net op de grens zit van de RAW "overwaarde" in de clipping. Met een trucje kun je wel de "gewone" clipping grens vinden, en dan bijv. er nog een stop of meer boven gaan zitten.

Lichtreflecties in glas, met inmiddels een oudere camera (D700).
Mogelijk dat nieuwe modellen al weer verder gaan in de marge naar zowel de clipping kant toe, als de ondergrens om nog donkere delen op te halen.



Versus: